بازار مشتقات چیست؟

بورس بهتر است یا فرابورس؟ / تفاوت این دو بازار چیست؟

بورس با فرابورس تفاوت زیادی دارد در این گزارش به تفاوت های این دو بازار میپردازیم.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری ایسکانیوز؛ بازارهای مالی تشکیلات پیچیده‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت‌گذاری بازار ایفا می‌کنند. به‌طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته می‌شود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.

بورس چیست؟

بورس بازاری است که در آن دارایی‌ها معامله می‌شوند. این بازار به سه دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم می‌شود. در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش می‌شود. در این بورس، معمولاً مواد اولیه معامله می‌شوند و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ مثلاً بورس نفت. در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش می‌شوند که البته این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و.. معامله می‌شود. در بورس اوراق بهادار یا به اختصار، بورس، بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات را انجام دهند. در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را حفظ می‌کند. به عبارت بهتر، بورس سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را در کنار هم قرار می‌دهد تا هر دو با توانایی‌ها و دارایی‌هایی خود موجب منفعت دو طرف شوند.

فرابورس چیست؟

در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که سبب می‌شود هر شرکتی توانایی ورود به آن را نداشته باشد. فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌ها و معامله سهام دارد. وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از شرکت‌های علاقه‌مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را کسب نکرده‌اند.

برای درک بهتر تفاوت بورس و فرابورس باید قبل از هر چیز به سازوکار بازارهای مالی توجه کنیم؛ به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته می‌شود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف می‌زنیم باید حواس‌مان باشد که از بورس به طور کلی (به بازار مشتقات چیست؟ مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله می‌شود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.

تفاوت‌ بازار بورس و فرابورس چه مواردی هستند؟

1) اولین تفاوت بین بازار بورس و فرابورس، وضعیت ساختاری تقسیم‌بندی بازارهای زیرمجموعه در آن است، به عبارت ساده‌تر هر یک از بازارهای بورس و فرابورس دارای تقسیم‌بندی ساختاری در خود هستند. بازار بورس در تقسیم‌بندی خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود.

اما تفاوت این دو دسته بازار اول و دوم در بورس چیست؟

شرکت‌هایی که عملکرد مناسب و سوددهی مناسبی داشته باشند در بازار اول بورس فعالیت می‌نمایند و در صورتی که عملکرد آن‌ها دچار مشکل شود و به حد نصاب‌های حضور در بازار اول نرسند به بازار دوم بورس منتقل می‌شوند. عکس این موضوع نیز صادق است، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی نداشته‌اند و به بازار دوم منتقل شده‌اند در صورت بازگشت به عملکرد ثابت می‌توانند به بازار اول بازگردند.

2) دومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در میزان دامنه‌نوسان روزانه معاملات در گذشته بوده‌است به شکلی که دامنه‌نوسان در بازار بورس یک درصد و در بازار فرابورس ۵ درصد بود اما در زمان حال و پس از تغییر قوانین در بازار اصلی بورس دامنه‌نوسان آن هم به ۵ درصد روزانه افزایش یافت.
3) سومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در مالیات شرکت‌هاست، شرکت‌هایی که در بورس فعالیت می‌کنند ده درصد مالیات می‌پردازند اما شرکت‌های فعال در بازار فرابورس از پرداخت مالیات ۱۰ درصدی معاف هستند. این تفاوت برای پرداخت مالیات هم برای شرکت‌های فعال در فرابورس مناسب و مفید است و هم برای سرمایه‌گذاران این بازار بسیار مناسب و پرفایده است.

4) چهارمین تفاوت بازار بورس و فرابورس در تنوع زیرمجموعه‌های آن‌ها و طبعا تنوع این بازارها برای سلایق متفاوت سرمایه‌گذاران است. در این حالت سرمایه‌گذاران می‌توانند با ایجاد سبدی از سهم‌های مختلف بازار بورس و فرابورس هم ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند و هم سرمایه‎گذاری متنوع تری در شرکت‌های مختلف داشته باشند.

5) مورد بعدی در خصوص این تفاوت‌ها که بسیار مهم و چشمگیر است، دریافت تسهیلات بانکی شرکت‌هاست. شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت دارند می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات از بانک‌ها اقدام نمایند. با توجه به وضعیت شرکت‌های فعال در بازار فرابورس، دریافت تسهیلات از بانک‌ها می‌تواند در شرایط شرکت‌ها تاثیر بسیار مناسبی داشته باشد و باعث پیشرفت آن‌ها شود.

6) از دیگر تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس برای سرمایه‌گذاران میزان ارزش شرکت‌های فعال در آن‌هاست، شرکت‌هایی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند شرکت‌هایی بزرگ‌تر، سوده‌تر و برای سرمایه افراد مناسب‌تر هستند. اما شرکت‌های فعال در فرابورس بعضا شرکت‌های کوچک و تازه‌کار بوده و به اندازه حضور در بازار بورس سودده نیستند و سرمایه‌گذاری در فرابورس ریسک بیشتری نسبت به فعالیت در بازار بورس دارد.

7) تفاوت بنیادی و مهم دیگر این دو بازار در روند پذیرش شرکت‌هاست، همانطور که پیشتر نیز اشاره شد روند پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس بسیار دشوارتر از فرابورس است، شرایطی مانند حداقل تعداد سهامداران، سرمایه ثبت شده، سهام شناور و سابقه فعالیت شرکت فاکتورهای اصلی جهت ورود شرکت‌ها به بازار بورس و یا فرابورس است.

بورس بهتر است یا فرابورس؟

تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که می‌شود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.

به‌طور کلی پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که می‌توان آن را به‌نوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکت‌هایی معامله می‌شود که روند انتشار اطلاعات‌شان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکت‌های فرابورسی تغییر کند و این شرکت‌ها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).

جمع‌بندی

در تفاوت بورس و فرابورس باید گفت؛ بورس جایی است که در بستر آن انواع اوراق بهادار و کالا معامله می‌شود. در ایران سازمان بورس و اوراق بهادار عهده‌دار نظارت بر فعالیت‌های بورس‌هاست. فرابورس هم شرکت مستقلی است که مهم‌ترین وظیفه‌اش این است که برای شرکت‌هایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را فراهم کند که به بازار سرمایه دسترسی داشته باشند. روی هم رفته شرکت‌های بورسی در مقایسه با شرکت‌های فرابورسی (به‌ویژه شرکت‌های حاضر در بازار پایه) شفافیت مالی و سودآوری بهتری دارند و خرید سهام‌شان سرمایه‌گذار را در معرض ریسک پایین‌تری قرار می‌دهد.

بازار مشتقات چیست؟

مشتقات رمزنگاری چیست ، چگونه معامله را آغاز کنیم و مسائل بالقوه و نظارتی پیرامون آنها به چه صورت است :

در دنیای مالی ، یک چیز وجود دارد که هر معامله گر و سرمایه گذار مشتاق اجتناب از آن است: ریسک. مشتقات ، نوعی قرارداد مالی ، یکی از راههای کاهش آن است. به طور سنتی برای دارایی های قدیمی مانند کالاها استفاده می شود ، کاربرد آنها عملاً نامحدود است-و در نتیجه ، آنها ظاهر خود را در دنیای ارزهای رمزنگاری شده شروع می کنند. در این مقاله ، ما مشتقات رمزنگاری شده ، نحوه شروع تجارت و مسائل احتمالی و نظارتی پیرامون آنها را توضیح خواهیم داد.

مشتق چیست؟

قبل از همه اینها ، بیایید خلاصه کنیم که مشتق در واقع چیست. همانطور که از نامش پیداست ، ارزش این قراردادها از دارایی زیربنایی ناشی می شود. دارایی مورد بحث می تواند محصولات کشاورزی مانند قهوه یا شکر ، منابع طبیعی مانند طلا یا نفت ، اوراق بهادار مانند سهام یا در واقع ارز رمزنگاری شده باشد.

معامله گران اغلب به خرید و فروش این دارایی ها در مقادیر زیاد می پردازند - و حتی کوچکترین تغییرات قیمتی می تواند تأثیر بسزایی در نتیجه نهایی آنها داشته باشد. مشتقات با قفل كردن قيمت دارايي براي مدت زمان معين ، در روز دشوار فرد را نجات مي دهند ، بدين معنا كه نانوايي هنگام خريد قند به صورت عمده مي تواند خود را در برابر نوسانات حفظ كند. این قراردادها به هزاران سال پیش برمی گردد - و اولین معامله مشتقه ثبت شده در یونان باستان ، در حدود 600 قبل از میلاد مسیح ، یافت شد ، هنگامی که فیلسوفی پیش بینی کرد که محصول زیتون بهتر است و از ماه ها قبل استفاده منحصر به فرد از مطبوعات را تأمین می کند تا بتواند در صورت تقاضا پول نقد دریافت کند. روغن زیتون

مبادله

دو طرف یک نوع نرخ بهره ، کالا یا ارز را با دیگری عوض می کنند.

مشتقات ارزهای رمزنگاری شده چگونه کار می کنند؟

مشتقات رمزنگاری به خودی خود وارد می شوند زیرا می توانند به معامله گران کمک کنند تا خود را در برابر نوسانات قیمت بیت کوین ، اتر و دیگر آلت کوین ها - بدون توجه به افزایش یا کاهش ارزش آنها - محافظت کنند.

نحوه شروع معاملات مشتقات رمزنگاری شده

برای شروع ، سرمایه گذاران باید در صرافی مشتقات ارز رمزنگاری شده ثبت نام کنند. اگرچه بازارهای ارزهای رمزنگاری شده به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند ، اما صرافی های آتی ساعت معاملات را شش روز در هفته تعیین کرده اند. اگرچه اکثر پلتفرم های اصلی به تجارت حاشیه ای اجازه می دهند - که به کاربران این امکان را می دهد تا با سپرده گذاری کوچکتر موقعیت کاملی را در اختیار بگیرند - پیش پرداخت اولیه معمولاً بسیار بیشتر از بازارهای معمولی است. به عنوان مثال ، یک قرارداد آتی بیت کوین به ارزش 20000 دلار اگر منعقد شود ، ممکن است لازم باشد 7000 دلار را به طور مداوم در موجودی خود نگه دارد تا قراردادش در وضعیت خوبی قرار بگیرد.

سه باید - و سه نباید

· درک کنید که به چه چیزی مشغول هستید احتمال ضرر می تواند بسیار زیاد باشد

· با مقررات پیرامون مشتقات ارز رمزنگاری شده همگام باشید

· دارایی های نقدینگی را معامله کنید ، زیرا می توانید سریعتر خرید و فروش کنید

· بدون برنامه خروج مبادله نکنید - یکی برای زمانی که خوب پیش می رود ، یکی برای زمانی که خوب نیست

· از سازگاری با شرایط بازار و اتخاذ استراتژی جدید نترسید

· بدون آشنایی کامل با نحوه کار مبادله وارد موقعیتی نشوید

چالش های حقوقی پیش رو

اگرچه بازار مشتقات در حال رونق است ، اما مهم است که مطمئن شوید مبادلاتی که استفاده می کنید در حوزه قضایی شما قانونی است ،

یک پلتفرم مبتنی بر سیشل ، در حال بررسی است در حالی که ادعا می شود مصرف کنندگان آمریکایی با وجود اینکه در ایالات متحده ممنوع است ، توانستند قراردادهای آتی را منعقد کنند.

در همین حال ، اداره رفتار مالی بریتانیا در حال بررسی ممنوعیت کلی مشتقات ارزهای رمزنگاری شده است - حرکتی که با نگرانی در مورد "بی ثباتی شدید" دارایی ها مانند بیت کوین ایجاد شده است و ترس از این است که برخی از مصرف کنندگان بدون درک کامل آنچه که به دنبال آن هستند وارد موقعیت هایی شوند.

ابزار مشتقه چیست و چگونه ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد؟

ابزار مشتقه (Derivative) اوراق معاملاتی هستند که به شما امکان می‌دهند ریسک سرمایه‌گذاری خود را بسیار کاهش دهید. با استفاده از ابزار مشتقه شما می‌توانید با هزینه اندکی به‌نوعی سرمایه‌گذاری خود را بیمه کرده و سود قطعی از آن بردارید.

نوع دیگری از ابزار مشتقه هم وجود دارد که ریسک شما را کاهش نمی‌دهد اما میزآن‌سود شما را بدون تغییر میزان ریسک، چندین برابر می‌کند. البته توضیح هرکدام از این‌ها خود مقاله مجزایی می‌خواهد.

درهرحال ما در این مقاله به‌صورت مختصر به معرفی ابزار مشتقه و انواع آن می‌پردازیم.

ریسک و سود، دو موجود جدانشدنی

نمی‌دانم چقدر کلا با بازار و بازارهای سروکار داشته‌اید؛ اما اگر داشته‌اید به‌احتمال‌زیاد می‌دانید که یک اصل خلل‌ناپذیر در بازار وجود دارد، آن هم این است که ریسک بالا با سود بالا همراه است و برای گرفتن سود بیشتر باید بیشتر هم ریسک کرد.

این‌یک اصلی کلی هر بازاری است. مهم نیست بازار سرمایه بازار مشتقات چیست؟ باشد یا بازار طلا و دلار یا برنج. کسی که می‌خواهد سود بیشتری در یک‌زمان مشخص ببرد، باید ریسکش را هم بپذیرد؛ یعنی بپذیرد که احتمال ضرر کردن هم بالاست.

قیمت‌ها در ابزار مشتقه

در کل چه در بازار مالی و چه در بازار کالاها قیمت‌ها بر پایه دو چیز تعیین می‌شوند. یکی ارزش اولیه و ذاتی متاع مورد معامله و دیگری میزان عرضه و تقاضای آن است.

مثلا در بازار سهام هنگامی شرکتی با‌عرضه اولیه می‌خواهد وارد بازار بورس شود، ارزش اولیه سهام ‌آن را بر پایه ارزش اسمی شرکت، دارایی‌ها و سودآوری آن معین می‌شود.

بعدا هم که شرکت وارد بازار بورس شد قیمت سهم آن با‌ عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد. در این عرضه و تقاضا، ارزش ذاتی هم اهمیت دارد. ارزش ذاتی هم رقمی است که معامله‌گران بازار حاضر هستند برای سهام آن شرکت بپردازند.

در این میان هم اگر گزارش‌های مالی شرکت منتشر شود یا هر خبر دیگری که مربوط به کارایی و سودآوری شرکت است بیاید، قیمت معاملاتی سهام آن تغییر می‌کند زیرا این اخبار در نهایت روی عرضه و تقاضا خود را بروز می‌دهند.

در بازار کالاها مثل برنج، گندم و طلا هم پارامترهایی همچون قیمت تمام‌شده، قیمت دلار و در مورد طلا قیمت انس جهانی طلا که آن هم دوباره با همین پارامترها و همچنین عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند، روی قیمت آن کالاها در بازار ایران تاثیر دارند.

اما ابزارهای معاملاتی یا در اصل برگه‌های قرارداد معاملاتی هم در بازار وجود دارند که چون برای کالا یا شرکت خاصی صادر نمی‌شوند قیمتشان هم با پارامترها شرکت یا کالا تعیین نمی‌شود.
بگذارید این جمله را بیشتر بسط دهیم.

بازار اوراق بهادار

آنچه در بازار سهام معامله می‌شود سهام شرکت‌های مختلف است. پیش از آنکه بازار سهام الکترونیکی شود و موارد مورد معامله غیرملموس شوند و مشتری صرفا با یک اسم و چند رقم کارش را انجام دهد، معاملات حضوری بودند و سهام شرکت‌ها در اصل برگه‌های سهام آن شرکت بود که از طرف خود شرکت و تحت نظارت سازمان بورس صادر می‌شدند.

یعنی وقتی شما سهام یک شرکت را می‌خرید، آنچه در ازای پول تحویل می‌گرفتید برگه‌های سهام یک شرکت خاص بود. هر برگه سهام می‌توانست شامل یک یا چند سهام شرکت می‌شد. این برگه‌ها یا اوراق، قیمت داشتند و به همین دلیل هم به بازار آن‌ها، بازار بورس اوراق بهادار می‌گفتند.

ارزش این برگه‌ها همان‌طور که گفتیم بر پایه متغیرهای خود شرکت و عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

اما در بازار برگه‌های دیگری نیز وجود دارند که ارزش آن‌ها نه بر پایه متغیرهای مستقیم آن‌ها، بلکه بر پایه قیمت چیزی دیگری که این برگه‌ها برای آن صادر شده‌اند تعیین می‌شود. این برگه‌ها اوراق مشتقه یا ابزار مشتقه نام دارند.

ابزار مشتقه در اصل (برگه) قراردادهایی هستند که توسط متخصصین مالی برای کاهش ریسک معاملات اصلی ساخته شده است.

یکی از نمونه‌های این برگه‌ها، همان قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش است که در مقاله پیشین به آن پرداختیم.

از جمله دیگر ابزارهای مشتقه، قراردادهای آتی هستند.

قراردادهای آتی در ابزار مشتقه

برای اینکه روشن کنیم منظور از قراردادهای آتی چیست، بگذارید یک مثال بیاوریم.

فرض کنید که کشاورزی کارش کشت سیب‌زمینی است. سیب‌زمینی‌های این کشاورز در میانه تابستان می‌رسند و باید برداشت شوند. کیفیت سیب‌زمینی‌ها او نسبت به بقیه کشاورزان آن منطقه بهتر است. دلیلش این است که او هم بذر مناسب و البته گران‌تر تهیه می‌کند و هم هزینه‌هایی برای افزایش کیفیت خاک و آب محصولات خود می‌کند؛ اما یک مشکل وجود دارد.

مشکل اینجاست که زمان برداشت محصولات او با زمان برداشت محصولات بقیه کشاورزان یکی است. این مسئله باعث می‌شود در زمان فروش این محصولات، میزان عرضه سیب‌زمینی به بازار زیاد شود و در نتیجه قیمت سیب‌زمینی در بازار پایین بیاید.

طبیعتا هنگامی هم که او می‌خواهد محصولش را بفروشد، چون توقع عموم مشتریان بر اساس قیمت‌های بازار شکل‌گرفته، قانع کردن خریداران به اینکه کیفیت این محصول بالاست و قیمت‌ آن حداقل بازار مشتقات چیست؟ ۵۰ درصد بالاتر از بقیه است، سخت است. نتیجه آنکه میزان حاشیه سود این کشاورز نیز پایین می‌آید.

از آن‌سو یک کارخانه تولید چیپس هم در منطقه وجود دارد که مشخصا اصلی‌ترین ماده اولیه‌اش همین سیب‌زمینی است. این کارخانه به دنبال محصولات با کیفیت می‌گردد اما بازار پر از سیب‌زمینی‌هایی است که کیفیتشان پایین است.

قرارداد آتی سیب‌زمینی

در این میان این کارخانه با محصولات کشاورز ما مواجه می‌شود. کیفیت آن‌ها مناسب هستند و به درد کارخانه می‌خورند.

اما مشکل اینجاست که میزان محصولات تولیدی این کشاورز کمتر از مواد اولیه موردنیاز کارخانه است. در خط تولید هم نمی‌توان دو جور سیب‌زمینی متفاوت استفاده کرد.

آنچه رخ می‌دهد این است که کارخانه چیپس و این کشاورز یک قرارداد می‌بندند.

قرارداد آن‌ها شامل این مسئله است که کشاورز متعهد می‌شود در زمان مشخصی در سال بعد، سیب‌زمینی با همین کیفیت و البته سه برابر وزن بیشتر محصولات امسال خود را به کارخانه بدهد. کارخانه هم در این قرارداد تضمین می‌کند که سیب‌زمینی‌های تولیدی او را در قیمت مشخص‌شده در قرارداد در سال بعد بخرد.

این‌یک قرارداد آتی یا آینده کالا است؛ یعنی قراردادی که در آن دو طرف متعهد می‌شوند که در زمان مشخصی در آینده کالایی را با هم مبادله کنند. وقتی‌که سررسید این قرارداد می‌رسد کارخانه باید پول کل سیب‌زمینی‌ها را بدهد و کالایش را تحویل بگیرد.

مزیت این قرارداد برای کارخانه این است که مدیران کارخانه اطمینان دارند که مواد اولیه موردنیازشان را حداقل برای مصرف چند ماه در سال بعد با قیمت مشخص دارند.

اگر در سال بعد به هر دلیلی قیمت سیب‌زمینی بالا برود، اهمیتی ندارد. کارخانه به‌طورقطع با مبلغ خاصی از الان خریدش را انجام داده است.

کشاورز هم مطمئن است که حالا به‌طورقطع محصولات سال بعدش با قیمت مشخصی خریداری خواهند شد. اهمیتی ندارد قیمت سیب‌زمینی در بازار پایین برود یا نه. او مشتری‌اش را دارد. از آن‌سو چون مطمئن است که کل محصول خود را خواهد فروخت می‌تواند سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد و زمینش را بزرگ‌تر کند تا بتواند میزان سیب‌زمینی را که به کارخانه تعهد کرده است، تولید کند.

به این نوع قرارداد آتی، قرارداد Forward می‌گویند. دلیلش این نام‌گذاری هم این است که تنها تضمین اجرای این قرارداد برگه‌های آن و اعتماد طرفین است. هیچ سازمانی در این میان وجود ندارد که بر این قرارداد، مفاد آن و اجرای آن نظارت داشته باشد.

قراردادهای آتی در بورس کالای ایران

در ایران بورس کالا برای سامان‌دهی به همین مسئله تشکیل شده است. بورس کالا محلی است که در آن تولیدکنندگان و مشتریان محصولات در آن به تبادل کالا و عقد قراردادها می‌پردازند. بورس کالا همچنین مکانی است که در آن تولیدکنندگان و خریداران می‌توانند همدیگر را بیابند.

در بورس کالا قرارداد‌های آتی برای کالاهای مختلفی می‌تواند شکل بگیرد. بورس کالا این قراردادهای آتی را سامان‌دهی می‌کند. چنین قراردادهایی صرفا به این خاطر که همین استانداردها و قوانین برای قراردادها دارند، قراردادهای Future نام دارند.

همچنین این قراردادهای آتی مثل بقیه ابزار مشتقه همچون اختیار معامله، بین سرمایه‌گذاران معامله نیز می‌شود.

در نتیجه در این قرارداد آتی در نهایت کسی که در تاریخ سررسید قرارداد برگه‌های قرارداد را دارد باید پول کالا را بپردازد و کالا را دریافت کند.

مشخصا قیمت معاملاتی این قراردادهای آتی تابع قیمت تضمینی موجود در قرارداد و همچنین قیمت محصول در بازار است. به همین دلیل هم به این‌ها ابزار مشتقه می‌گویند؛ زیرا هم خود قرارداد و هم قیمت آن‌ها از چیز دیگری که پایه آن قرارداد است مشتق می‌شود.

انواع ابزار مشتقه

در کل چهار نوع ابزار مشتقه در دنیا وجود دارد.

۱- قرارداد آتی با مقررات و سازمان‌دهی (Future) که همانی است که در سطور بالا گفتیم.

۲- قرارداد آتی بدون مقررات (Forward) همانند مثال بالایی است و قراردادهایی که برخی از صنف‌ها از جمله طلا‌فروش‌ها با یکدیگر می‌بندند و هیچ سازمانی در این میان دخیل نیست.

۳- قراردادهای اختیار معامله (Option): این نوع ابزار مشتقه را در مقاله اختیار خرید و اختیار فروش توضیح داده‌ایم.

۴- قرارداد معاوضه (Swap): در این نوع ابزار مشتقه دو طرف معامله قرارداد می‌بندند که دو ابزار مالی را با یکدیگر معاوضه کنند؛ مثلا یک نفر امتیاز دریافت یک وام را با اختیار خرید یک سهم خاص که در مالکیت فرد دیگری است معاوضه می‌کند.

در ایران ابزار مشتقه توسط بورس کالا ارائه و مدیریت می‌شود. اگر شما بخواهید در ابزار مشتقه معامله انجام دهید باید یک کد معاملاتی در بورس کالا داشته باشد. تنها ابزار مشتقه در بورس کالا نیز قراردادهای آتی و قرارداد اختیار معامله است.

دسته‌بندی ابزار‌ مشتقه

ابزار مشتقه را در کل می‌توان در دو دسته طبقه‌بندی کرد:

ابزار مشتقه مبتنی بر کالا مثل همین قراردادهای آتی کالا مثل سکه، گندم، پسته و زعفران که در بورس کالای ایران وجود دارند.

دیگری ابزار مشتقه مالی هستند. مثال آن هم همین قراردادهای اختیار معامله و همین قرارداد معاوضه است. البته ابزار مشتقه مالی دیگری هم در دنیا وجود دارند که البته از حوزه این مقاله خارج هستند.

کاهش ریسک در ابزار مشتقه

همان‌طور که در مثال قرارداد آتی خرید سیب‌زمینی گفتیم، ابزار مشتقه ریسک را برای هر دو طرف کاهش می‌دهند. برای مثال اگر در همین معامله آتی خرید سیب‌زمینی، اگر در زمان سررسید قیمت سیب‌زمینی در بازار بیشتر از قیمت قرارداد باشد، کشاورز علی‌رغم اینکه کمتر سود کرده، اما ضرر هم نکرده است. از آن‌سو کارخانه سود کرده است.

اگر هم در سررسید، قیمت سیب‌زمینی در بازار کمتر از قرارداد آتی سیب‌زمینی باشد، کارخانه ضرر کرده است اما ضرر آن محدود است. از آن‌سو در عوض مواد اولیه با کیفیت خریده است.

مشابه این قضیه در قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش هم وجود دارد؛ مثلا اگر در قرارداد اختیار فروش یک سهم، قیمت آن سهم در سررسید بیشتر از قیمت تضمینی خرید در قرارداد باشد، سرمایه‌گذار قرارداد خود را اجرا نمی‌کند و از خیر مبلغی که برای خرید قرارداد اختیار فروش پرداخت کرده می‌گذرد.

اگر هم در آن زمان قیمت سهم کمتر از قیمت خرید تضمینی باشد، سرمایه‌گذار با اطمینان و با سود جنس خود را می‌فروشد.

به همین دلیل ابزار مشتقه برای مدیران سرمایه‌گذاری بازار مشتقات چیست؟ و سبدگردان‌هایی که می‌خواهند مدیریت ریسک انجام دهند، بسیار جذاب است؛ زیرا آن‌ها می‌توانند با استفاده از چنین ابزارهایی ریسک سبد تحت مدیریت خود را تغییر دهند.

بازار مشتقات بیت کوین ، خلوت شد

نرخ بودجه معاملات آتی بیت کوین ، در ۴۸ ساعت گذشته در صرافی‌ها کاهش یافت . این نشان می‌دهد که بازار مشتقات در حال استراحت است و این اتفاق ، رالی بیت کوین را پایدارتر می‌کند .

نرخ بودجه معاملات آتی بیت کوین چه قدر است و چرا اینقدر بر قیمت بیت کوین تاثیر گذار است ؟

بازار آتی بیت کوین ، از مکانیزمی به نام بودجه استفاده می‌کند . در اصل بودجه باعث می‌شود بازار به تعادل برسد . به‌عنوان مثال اگر خریداران بیشتر باشند ، پس این خریداران باید بخشی از پوزیشن خود را به فروشندگان کوتاه‌مدت پرداخت کنند . بگذار بگوییم وقتی یک معامله‌گر ۱۰۰٬۰۰۰ دلار در بیت کوین ، در یک پوزیشن باز دارد و نرخ بودجه ۰٫۰۱ % است ، خریدار باید ۰٫۰۱ % از این مقدار را هر ۸ ساعت به فروشندگان پرداخت کند . وقتی نرخ بودجه بسیار بالا باشد این بدان معناست که بازار اساساً توسط خریداران حمایت می‌شود . هنگامی‌که بیت کوین در حدود ۱۸٬۸۰۰ دلار معامله می‌شد ، نرخ بودجه بین صرافی‌های بزرگ ۰٫۱ تا ۰٫۲ درصد بود . با توجه به اینکه نرخ متوسط بودجه بیت کوین ، در حدود ۰٫۰۱ % می‌چرخد ، پس این مقدار ۱۰ تا ۲۰ برابر بیشتر از حد معمول بود . از آن زمان به بعد نرخ بودجه بیت کوین کاهش یافت ، برخی از تحلیلگران دلیل آن را استفاده از الگوریتم TWAP توسط مؤسسات می‌دانند . برخی دیگر معتقد هستند که بازیابی سریع قیمت ، امکان تغییر بازارهای مشتق را نیز می‌دهد .

درهرصورت نرخ بودجه شروع به کاهش کرده است ، صرافی‌های ByBit و Binance Futures هر دو از تاریخ ۲۵ نوامبر زیر ۰٫۰۵ % نرخ بودجه دارند . این نرخ نسبت به نرخ‌های تاریخی همچنان بالاست اما نسبت به هفته گذشته بسیار پایین است .

معامله گران پیش بینی می کنند که راهی پر از دست انداز در پیش است !

سام تراباکو ، یک معامله‌گر بزرگ در تحقیقات آلامدا ، هشدار داد که روند قیمت بیت کوین ، احتمالاً در کوتاه‌مدت بسیار ناپایدار خواهد بود . او گفت :

هرچند که به نظر می‌رسد این پایین راه است ، می‌توانیم روی این موضوع حساب کنیم که این تنها یک دست‌انداز بود ، البته یک مسئله دیگر هم ممکن است باشد : لیکوئید شدن !

نرخ تأمین مالی بیت کوین بالاتر از حد معمول است ، بازار مشتقات چیست؟ علاقه قابل‌توجهی به بیت کوین وجود دارد و مبادلات بازخرید رکورد بالایی دارد . ممکن است فروشندگان علاقه‌مند باشند با شکست سطح ۲۰٬۰۰۰ دلار ، حق خود را پس بگیرند که این موضوع منجر به نوسانات شدید خواهد شد . به‌عنوان‌مثال در ۲۵ نوامبر ، بیت کوین از ۱۸٬۵۰۰ دلار عبور کرد و پس‌ازآن به‌شدت سقوط کرد ، ترابوکو توضیح داد این اقدام بسیار ناپایدار به خاطر معاملات با لوریج بالا است .

بازار آتی و Futures چیست؟ نگاهی به بازار جذاب دنیای ارزها

ارزهای دیجیتال دارایی بسیار ارزشمندی هستند که قیمت آن‌ها به طور مداوم در حال تغییر است. وجود این ویژگی در ارزهای دیجیتال به تریدر ها اجازه می‌دهد تا از انواع معاملات پیشرفته و معاملاتی که معمولاً در خرید و فروش دارایی‌های بار ارزش فیزیکی انجام می‌گیرند، برای کسب سود از بازار رمزارزها استفاده کنند. قراردادهای آتی یکی از روش‌های پیشرفته ‌ترید ارز دیجیتال است که در بازار آتی و Futures انجام می‌گیرد. در ادامه با نوبیتکس همراه باشید تا بیشتر با این بازار و نحوه کسب سود از آن آشنا شویم.

قرارداد آتی یا future contract چیست؟ معامله‌ای پرسود برای تریدرها

قبل از اینکه به معرفی بازار آتی و futures بپردازیم بهتر است ابتدا با قراردادهای آتی آشنا شویم. قراردادهای آتی یا قراردادهای سلف، در بورس یا معماملات روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قرار دادها سه ویژگی دارند:

• سر رسید آن‌ها در زمان مشخصی در آینده است
• فروشنده و خریدار ملزم به خرید و فروش یک دارایی با قیمت مشخص در آینده هستند
• هزینه خرید در زمان عقد قرار داد پرداخت می‌شود اما دارایی تا زمان سر رسید تحویل نمی‌شود

بنابراین می‌توان گفت در قرار دادهای آتی، خریدار و فروشنده بر روی فروش یا خرید یک دارایی با قیمت مشخص در آینده توافق می‌کنند. در زمان عقد قرار داد، خریدار موظف به پرداخت هزینه بر اساس قیمت تعیین شده است و فروشنده در زمان سر رسید باید دارایی مورد نظر را به خریدار تحویل دهد.

این نوع از قرار دادها در بورس خصوصاً بورس کالا کاربردهای زیادی دارند.

مزایای قرارداد آتی چیست؟ کاهش ریسک و کسب سود

به طور کلی قراردادهای آتی هم برای خریدار و هم فروشنده سودمند هستند و مزایای زیادی برای هر دو طرف دارند. مهم‌ترین مزیت قراردادهای آتی مصونیت از ریسک (Hedging) است. با استفاده از قراردادهای futures می‌توان ریسک افزایش قیمت در آینده (برای خریدار) و کاهش قیمت در آینده (برای فروشنده) را تا حد زیادی پوشش داد.

کاهش ریسک و تأمین هزینه‌های جاری تولید

برای مثال فرض کنید بازار مشتقات چیست؟ که قیمت یک تن فولاد در حال حاضر ۲۰۰ دلار است و یک کارخانه در ۶ ماه آینده به صد تن فولاد نیاز دارد. اگر این کارخانه تشخیص دهد در آینده ممکن است قیمت فولاد افزایش پیدا کند، همین امروز سفارش صد تن فولاد را با قیمت ۲۰ هزار دلار ثبت می‌کند و هزینه آن را می‌پردازد. کارخانه تولید فولاد نیز تشخیص می‌دهد که ممکن است در آینده قیمت فولاد کاهش پیدا کند و بهتر است با قیمت امروز قراداد فروش را امضا کند. علاوه برآن می‌تواند با فروش فولاد پیش از تولید، هزینه تولید آن را دریافت کند و ۶ ماه بعد سفارش را تحویل دهد.

در این مثال، قرارداد آتی بهترین گزینه برای کاهش ریسک برای فروشنده و خریدار محسوب می شود.

کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت

از طرف دیگر، از طریق قرار دادهای آتی می‌توان بدون در اختیار داشتن کالا یا نیاز به هزینه برای ذخیره آن، تنها از طریق خرید و فروش قرارداد یا سفته بازی، سود بالایی کسب کرد. برای مثال فرض کنید که قیمت یک بشکه نفت در حال حاضر ۳۵ دلار است. معامله گران با پیش بینی قیمت نفت در آینده، بدون تحویل گرفتن نفت اقدام به خرید آن می‌کنند. در صورتی که پیش بینی درست از آب دربیاید و قبل از موعد سررسید قراردادآتی، قیمت نفت برای مثال به ۵۰ دلار رسیده باشد، خریدار با فروش قرارداد به فرد دیگری ۱۵ دلار برای هر بشکه نفت سود خواهد کرد.

بازار آتی و Futures؛ خرید و فروش ارز دیجیتال بر اساس قیمت آینده

تا اینجا با قراردادهای آتی در دنیای واقعی آشنا شدیم. حالا نوبت آن است که وارد بازار بازار آتی و Futures در ارزهای دیجیتال شویم. قراردادی‌های آتی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از لحاظ ماهیت تفاوتی با قراردادهای آتی دیگر ندارند. در اینجا نیز خریدار و فروشنده بر روی خرید و فروش دارایی از نوع ارز دیجیتال در آینده و با قیمت مشخص توافق می‌کنند.

با توجه به تغییر قیمت لحظه ای ارز دیجیتال، این فرصت در اختیار فروشنده و خریدار قرار می‌گیرد تا با استفاده از قرارداد آتی، در بازار Futures رمزارزها معاملات پرسودی را تجربه کند. در بازار ارزهای دیجیتال کالایی تولید نمی‌شود، به همین دلیل هدف از انقعاد قراردادهای آتی بیشتر کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت و از نوع سفته بازی است.

تفاوت معاملات بازار آتی و Futures با بازار معاملات اسپات

معاملات اسپات، معاملات معمولی هستند که روزانه انجام می‌دهیم. در این نوع از معامله، خریدار و فروشنده بلافاصله بعد از تعیین قیمت در همان لحظه مقدار مشخصی از دارایی را مبادله می‌کنند. با انجام این معامله خریدار و فروشنده ملزم هستند تا در همان لحظه مبلغ قرار داد را پرداخت یا دارایی مدنظر را تحویل دهند.

در مقابل در معاملات فیوچرز یا آینده، در لحظه بستن قرارداد دارایی معامله نمی‌شود. در یک قرارداد آتی ارز دیجیتال، توافق می‌شود مقدار مشخصی از دارایی دیجیتال، در زمان تعیین شده به عنوان سررسید با قیمت توافق شده مبادله شود. معمولاً در معاملات بازار آتی، ارزهای دیجیتالی را انتخاب می‌کنند که قیمت آن‌ها متغیر باشد. برای مثال قیمت تتر امروز با فردا تفاوت زیادی ندارد و همیشه در حدود ۱ دلار است. اما بیت کوین یا اتریوم فرصت‌های مناسبی برای سرمایه گذاری در بازار آتی را فراهم می‌کنند.

در ظاهر تنها تفاوت این معامله با معامله اسپات، عدم دریافت دارایی دیجیتال در لحظه عقد قرارداد است. اما در واقع حضور در بازار آتی و futures فرصت‌های بسیار بیشتری برای تریدر ها دارد.

مزایایی معاملات بازار آتی نسبت به بازار معاملات اسپات

ابزارهای متعدد مانند اهرم و مارجین به همراه انواع بسیار پیشرفته و متفاوتی از معاملات در بازار آتی و futuers انجام می‌گیرد که در بازار اسپات امکان پذیر نیست. برای مثال شما می‌توانید با پیش بینی قیمت ارزدیجیتال بیت کوین در آیندهT تنها بخشی از قیمت آن را امروز بپردازید و تا ده‌ها برابر از معامله خود سود کنید(اهرم). همچنین امکان خرید و فروش پیش از سر رسید، تعیین حداقل میزان سود یا حداکثر میزان زیان نیز از مزیت‌های معاملات آتی و Futures به حساب می آیند (Stop-Limite).

بازار فیوچرز بایننس، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures رمزارز

بایننس در حال حاضر بزرگترین و مهم‌ترین صرافی ارز دیجیتال بین المللی است. این صرافی بزرگ، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures ارزهای دیجیتال نیز به حساب می‌آید. بازار فیوچرز بایننس این فرصت را برای تریدر ها فراهم می‌کند تا با سفارش لانگ (سفارش خرید) یا سفارش شورت (سفارش فروش) سود زیادی کسب کنند.

در بازار فیوچرز بایننس، در واقع تریدر ها در حال پیش بینی قیمت آینده بیت کوین هستند. در بایننس شما می‌توانید از سه طریق خرید و فروش بیت کوین با تتر، خرید و فروش بیت کوین با دلار و خرید و فروش انواع توکن ها یا آلت کوین‌ها با دلار کسب درآمد کنید.

روش اول و دوم تنها در ارز مبادله شده (دلار یا تتر) تفاوت دارند. اهرم تا ۱۲۵ برابر یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بازار آتی Binance است. البته ورود به این بازار نیاز به آموزش و تجربه زیادی در تریدینگ دارد. زیرا احتمال لیکوئید شدن و از دست دادن سرمایه نیز در آن وجود دارد.

در روش سوم شما می‌توانید سفارش لانگ یا شورت انواع کوین‌ها مانند خرید ریپل با اهرم (leverage) قابل افزایش و بدون ریسک لیکوئید شدن سرمایه را تجربه کنید.

مزایای بازار آتی و futures برای رمزارز؛ گسترش بازار و افزایش ارزش دارایی‌های دیجیتال

به طور کلی بازار آتی و معاملات آتی یکی از مهم‌ترین بازارهای جانبی در بازارهای مالی هستند. اینگونه بازارها با جذب سرمایه بیشتر، پیشنهادهای ویژه و سودآوری بالا باعث رشد بازارهای مالی خصوصاً بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند. در ادامه به مهمترین مزایای بازار آتی و futures می‌پردازیم.

• قانونی بودن قراردادهای آتی: در آمریکا هنوز قانونی برای ارزهای دیجیتال و معامله آن‌ها وجود ندارد اما قراردادهای آتی کاملاً قانونی هستند و حتی مؤسسات مالی نیز می‌توانند وارد آن شوند. این موضوع می‌تواند پیش زمینه‌ای برای قانونی شدن ارزهای دیجیتال در آینده باشد.
• عدم نیاز به نگه داری ارز دیجیتال: به طور کلی یکی از مزایای قراردادهای آتی و بازار فیوچرز این است که نیازی به نگهداری دارایی‌های خود ندارید. بنابراین نگرانی از این بابت برای تریدرها وجود ندارد.
• افزایش نقد شوندگی: هرچه سرمایه بیشتری وارد بازار ارز دیجیتال شود، نقدشوندگی ارزهای دیجیتال نیز بیشتر خواهد شد.
• جذابیت برای انواع سرمایه گذاران: بسیاری از سرمایه گذاران به معاملات اسپات و تریدهای معمولی علاقه‌ای ندارند. تریدرهای حرفه‌ای و سرمایه گذاران باتجربه بازار فیوچرز را ترجیح می‌دهند.
• کاهش نوسانات: بزرگ شدن بازار و استفاده از قراردادهای آتی که سررسید مشخصی دارند می‌تواند باعث کنترل نوسانات قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

چگونه وارد بازار آتی و futures شویم؟

در حال حاضر صرافی‌های بین المللی زیادی مانند BitMEX و Bakkt در این حوزه فعالیت می‌کنند. با این حال بدون شک Binance بهترین گزینه برای شروع به بازار آتی و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز بایننس و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز باینت قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

بازار فیوچرابتدا باید یک اکانت عادی در این صرافی بین المللی داشته باشید. بعد از انجام ثبت نام عادی، با انتخاب گزینه Derivatives (بازار مشتقات) از منو صرافی می‌توانید وارد یکی از سه بازار فیوچرز مبادله بیتکوین-دلار، بیتکوین-تتر و مبادله انواع رمز ارزها با دلار شوید.

برای ایرانی‌ها گزینه بیتکوین-تتر بهترین انتخاب به نظر می‌رسد. شما می‌توانید با خرید تتر از یک صرافی آنلاین معتبر مانند نوبیتکس وارد بازار فیوچرز Binance شوید و از راه ثبت معاملات آتی سود بالایی کسب کنید.

بازار آتی و futures؛ بازار جذابی برای گسترش ارزهای دیجیتال

در این مقاله با بازار آتی و futures و مزایای آن برای تریدرهای ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. این بازارها به گسترش ارزهای دیجیتال و ارزشمند شدن این دارایی‌ها کمک زیادی می‌کنند. علاوه براین قراردادهای آتی و معاملات لانگ و شورت می‌توانند گزینه مناسبی برای تریدرهای حرفه‌ای و کسب سود مناسب باشند. شما می‌توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس و تهیه تتر یا بیت کوین وارد بازارهای آتی بین المللی شوید و یک مسیر جدید درترید را تجربه کنید.