اسلیپیج (Slippage)
وقتی معامله گران ارزهای دیجیتال سفارش خرید یا فروش را در یک صرافی قرار می دهند، معمولاً انتظار دارند که سفارش با قیمت دقیق انتخابی آنها پر شود. متاسفانه، به دلیل مشکلی پرهزینه به نام اسلیپیج اوضاع همیشه آنطور که می خواهند نیست. بنابراین یکی از رایج ترین توصیه هایی که همیشه به معامله گران تازه وارد می شود این است که “مراقب اسلیپیج ها باشید!” اما اسلیپیج یعنی چه؟ در ادامه با بررسی این اصطلاح و هر آنچه باید درباره آن بدانید با ما همراه باشید.
اسلیپیج یعنی چه؟
اسلیپیج معادل واژه انگلیسی “slippage” به معنای لغزش است. لغزش زمانی اتفاق می افتد که معامله گران مجبور شوند به دلیل تغییر قیمت بین زمان ورود سفارش به بازار و انجام معامله، به قیمتی متفاوت از آنچه در ابتدا درخواست کرده اند، بسنده کنند.
اسلیپیج زمانی اتفاق می افتد که پس از ثبت سفارش مارکت اوردر توسط معامله گر، این سفارش با قیمتی که مورد انتظار فروشنده یا خریدار نبوده است اجرا شود.
وقتی سفارشی اجرا می شود، یک کوین یا توکن با مطلوب ترین قیمت پیشنهادی صرافی یا سازنده بازار (market maker) خریداری یا فروخته می شود. این می تواند نتایجی را ایجاد کند که مطلوب تر، برابر یا بدتر از قیمت اجرای در نظر گرفته شده توسط تریدر باشد. قیمت های بازار میتواند به سرعت و تحت تاثیر فاکتور های مختلف تغییر کند. در طی تاخیر بین ایجاد سفارش معاملاتی و زمان انجام آن، ممکن است لغزش رخ دهد.
این پدیده می تواند در همه بازارهای معاملاتی و مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس و بازار سهام رخ دهد. با این حال، با توجه به نوسانات بالای ارزهای دیجیتال، اسلیپیج در این بازار (به ویژه در صرافی های غیرمتمرکز) بیشتر و بسیار بدتر است. علاوه بر این ،مسائلی مانند حجم معاملات کم و نبود نقدینگی که آلت کوین ها از آن رنج می برند نیز ممکن است به لغزش کمک کند.
اسلیپیج دو نوع دارد: مثبت و منفی.
اسلیپیج مثبت: اگر قیمت دارایی هنگام اجرا شدن سفارش کمتر از قیمت پیش بینی شده برای سفارش خرید باشد ، این لغزش مثبت در نظر گرفته می شود زیرا نرخ سود بهتری را برای معامله گران فراهم می کند.
اسلیپیج منفی: اگر قیمت اجرای سفارش بالاتر از قیمت پیش بینی شده برای سفارش خرید باشد، این لغزش منفی در نظر گرفته می شود زیرا نرخ سود کمتری را در مقایسه با چیزی که هنگام ایجاد سفارش در نظر داشتند برای معامله گر فراهم می کند.
تعاریف ارائه شده برای سفارش خرید است و عکس این تعاریف برای سفارشات فروش نیز اتفاق می افتد.
مثالی از اسلیپیج
برای درک بهتر این مفهوم اجازه دهید مثالی را بررسی کنیم. تصور کنید می خواهید 10 سیب در بازار بخرید و می بینید که فروشندگان مختلف سیب هر کدام را به قیمت 1 دلار می فروشند. پس هزینه 10 سیب شما 10 دلار است. اما اگر یک خبر فوری و مثبت باعث شود که قیمت در بازار به 100 دلار برای هر سیب می رسد ، چه می شود؟ اکنون همان 10 سیب 1000 دلار قیمت دارد.
هنگام معامله ارزهای دیجیتال، نوسان قیمت دارایی می تواند شرایطی را ایجاد کند که قیمت اجرا شده با قیمت نقل شده و مورد انتظار متفاوت باشد. Slippage اختلاف درصدی است که بین قیمت های مورد انتظار و قیمت های اجرا شده هنگام تایید نهایی معامله وجود دارد.
اسلیپیج به معنای تفاوت در نرخ مبادله مورد انتظار و نرخ مبادله انجام شده است.
نقدینگی کم می تواند باعث افزایش لغزش شود ، به همین دلیل سفارشات بزرگتر با لغزش بالاتر روبرو می شوند. به طور کلی این مسئله در سفارشات بازار (market orders) وجود دارد. سفارشات بازار به ثبت سفارش خرید و فروش در قیمت فعلی بازار اشاره دارند. هنگام ثبت سفارش های محدود (limit orders)، معامله شما فقط با همان قیمت یا قیمت بالاتر از آن انجام می شود. اما در سفارشات بازار، شما با قیمتی که بازار مایل به فروش است خرید می کنید.
چگونه از معاملات خود در برابر اسلیپیج محافظت کنیم؟
لغزش برای هر معامله گری، تازه کار یا با تجربه، به سرعت می تواند به یک اتفاق ناخوشایند تبدیل شود، بنابراین درک نوسانات ارز های دیجیتال و سیستم عامل معاملاتی که با آن کار می کنید بسیار مهم است. چرا که لغزش زیاد می تواند هزینه های زیادی را برای تریدر های فعال که مرتبا در حال انجام معاملات هستند به همراه داشته باشد.
به منظور کاهش ریسک این هزینه ها، اگر لغزش از بین نرود، معامله گران می توانند از اجرای سفارشات بازار (market orders) اجتناب کنند و به جای آن سفارشات محدود (limit orders) را انتخاب کنند زیرا این نوع سفارشات با قیمت نامطلوب تسویه و اجرا نمی شوند.
در حالی که سفارشات محدود از لغزش منفی جلوگیری می کند ، اما در صورت عدم بازگشت قیمت به حد مجاز ، خطر عدم انجام معامله را به همراه دارد. این خطر در شرایطی افزایش می یابد که نوسانات بازار با سرعت بیشتری اتفاق می افتد و به طور قابل توجهی مدت زمان انجام معامله با قیمت اجرای پیش بینی شده را محدود می کند.
از طرف دیگر ، تنظیم میزان تحمل اسلیپیج در نرخ های بسیار کم (به طور معمول باید یک درصد از 0.1 تا 5 درصد تعیین شود)، ممکن است به این معنی باشد که معامله شما هرگز انجام نمی شود و مفهوم سفارش حد ضرر در هنگام جهش یا افت شدید قیمت ، فرصت نقد شدن را از دست می دهید. اگر این نرخ را خیلی بالا تنظیم کنید نیز ممکن است قربانی frontrunning شوید.
با Slippage Tolerance ، می توانید حداکثر درصد حرکت قیمتی را که می توانید با آن کنار بیایید را تنظیم کنید. اگر میزان تغییر قیمت بالاتر از حدی باشد که شما تعیین کرده اید، اوردر شما انجام نمی شود.
یکی از رایج ترین استراتژی هایی که تریدر ها برای مقابله با ضرر هنگام اسلیپیج از آن استفاده می کنند این است که سفارش خود را به قطعات کوچک تقسیم می کنند. اما در این استراتژی دو نکته ظریف وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
اول اینکه هر معامله کارمزد مخصوص به خود را دارد. اگر هنگام انجام معاملات کوچک هزینه گس زیاد باشد، ممکن است بیش از سود جلوگیری از لغزش قیمت، با پرداخت کارمزد ها ضرر کنید.
دوم اینکه به خاطر داشته باشید که هر معامله ای قیمت هر یک از دو توکن مبادله شده را تغییر می دهد. این حرکت ممکن است برای دارایی های با نقدینگی زیاد و مارکت کپ بزرگ ناچیز باشد. اما اگر یک سفارش مبادله بزرگ برای یک توکن با مارکت کپ کوچک یا نقدینگی کم انجام دهید، می توانید قیمت را به مقدار قابل توجهی تغییر دهید. پس عملاً شما هر میکرو سوآپ و یا معامله کوچک بعدی را بین این دو دارایی برای خود گران می کنید.
با این حساب ، هیچ روش 100٪ تضمینی برای جلوگیری از افتادن در دام اسلیپیج در بازار ارزهای دیجیتال وجود ندارد. شما باید در نظر بگیرید که قیمت در حال حاضر چقدر بی ثبات است ، میزان نقدینگی دارایی و نسبت حجم مبادله شما به مارکت کپ آن چقدر است و در عین حال به تعدادی از عوامل استراتژیک خاص شرایط شما توجه داشته باشید.
جمع بندی
بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت بی ثباتی که دارد، تریدر ها را در معرض لغزش های زیاد قرار می دهد. این لغزش ها به خصوص هنگام معاملات آلت کوین هایی که نقدینگی آنها کمتر است، متداول تر است. نکته ای که باید به خاطر داشته باشید این است که لغزش یا اسلیپیج همیشه به معنای خرید با قیمت بالاتر و فروش با قیمت پایین تر که به ضرر تریدر است نمی باشد. بعضی مواقع لغزش در قیمت یک دارایی به نفع معامله گر کار می کند. با این حال مهم است قبل از ایجاد سفارشات بازار یا مارکت اوردر با این مفهوم آشنایی کامل داشته باشید و آن را در نظر بگیرید.
مفهوم سفارش حد ضرر
1401-02-09 حامد عبدی پور
مقدمه
امروز به دو سوال مهم معامله گران پاسخ خواهیم داد:
1: وقتی صف خرید سهمی عرضه می شود اگر آن سهم را دارم، آیا نگهداری کنم یا بفروشم؟ و یا اگر سهم را ندارم، ایا فرصت خرید است و بخرم یا اینکه نظاره گر باشم؟
2: وقتی نمادی که صف فروش آن جمع می شود، ایا سهم را بخرم یا نه؟ یا اگر دارم نگهداری کنم یا بفروشم؟
در این پست ابتدا مفهوم صف خرید و صف فروش را توضیح خواهیم داد سپس در رابطه با یکی از بهترین راه های برخورد با سهمی که صف فروش آن در حال جمع آوری است یا صف خرید آن در حال عرضه شدن است صحبت خواهیم کرد.
صف خرید یا صف فروش چیست؟
در بازاری مثل بورس تهران که دامنه نوسان محدود دارد و سهم ها مجاز به افت یا رشد در حد معینی هستند، مفهوم صف خرید و صف فروش ایجاد می شود. در واقع در هر روز، سهم ها دارای یک کف و یک سقف معینی هستند و هر روز این سقف و کف نسبت به قیمت پایانی روز گذشته مشخص می شود.
صف خرید به این معناست که در سقف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای تقاضا برای خرید باشد ولی فروشنده ای در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این تقاضایی که برای سهم در سقف قیمتی ایجاد شده است صف خرید می گویند.
صف فروش به این معناست که در کف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای فروشنده باشد ولی خریداری در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این عرضه که برای سهم در کف قیمتی ایجاد شده است صف فروش می گویند.
با عرضه صف خرید چه کنم؟
موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.
در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:
- اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام عرضه صف خرید دقت کنید. اگر صف خرید سهم با خرید درشت حقیقی عرضه شد (یعنی در صف خرید افراد با پول های درشت در انتظار خرید بودند) سهم را نگهداری کنید. ولی اگر عرضه صف خرید با فروش درشت حقیقی همراه بود شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده و سیو سود کنید. البته می توانید میزان فروش درشت را با میزان خرید درشت چند روز گذشته اش مقایسه کنید . اگر برایند کل منفی باشد سیو سود منطقی به نظر می رسد ولی اگر برایند خرید و فروش درشت همچنان مثبت بود می توانید نظاره گر روند عرضه و تقاضای سهم باشید. لازم به ذکر است که عرضه چندین باره صف خرید سهم نکته منفی محسوب می شود و اگر خرید درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال خالی کردن توسط بازیگر وجود دارد.
- اگر شما این سهم را ندارید و صف خرید سهمی عرضه شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام عرضه صف خرید می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر عرضه صف خرید همراه با خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.
با جمع شدن صف فروش چه کنم؟
موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.
در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:
- اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام جمع شدن صف فروش دقت کنید. اگر صف فروش سهم با خرید درشت حقیقی جمع آوری شد سهم را نگهداری کنید زیرا پول قوی حقیقی به سمت سهم آمده است. ولی اگر جمع شدن صف فروش با فروش درشت حقیقی همراه بود (یعنی در صف فروش افراد با پول های درشت در انتظار فروش بودند) شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده سهم را بفروشید. لازم به ذکر است که جمع شدن چندین باره صف فروش سهم نکته مثبتی محسوب می شود و اگر فروش درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال جمع آوری توسط بازیگر وجود دارد.
- اگر شما این سهم را ندارید و صف فروش سهمی جمع آوری شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام جمع آوری صف فروش می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر جمع شدن صف فروش همراه با خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.
نکته: میزان خرید و یا فروش درشت حقیقی در مقایسه با ارزش معاملات سهم باید قابل توجه باشد.
نکته: وجود حجم مشکوک هنگام جمع شدن صف فروش یا عرضه صف خرید می تواند اعتبار مطالب فوق را بیشتر کند.
نکته: سهم هایی که برای مدت طولانی صف فروش بودند، فروشنده خسته زیاد دارند لذا بهتر است چندین روز صبر کنیم سپس وارد این سهم ها شویم. همچنین حجم میانگین ماه آن ها عدد صحیحی نیست و باید با مقدار تعادلی روزهایی که به صورت معمولی معامله می شدند مقایسه شود.
نکته: گاهی بازیگر سهم با کد به کد سعی در فریب فعالین بازار را دارد که در بحث کد به کد و روش های تشخیص آن راه هایی برای جلوگیری از فریب توسط بازیگر را خواهیم آموخت. لذا موارد فوق برای حالتی است که بازیگر قصد فریب ندارد.
چگونه از عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش با خبر شوم؟
اگر شما سهامدار سهم هستید احتمالا باید با نگاه کردن مداوم به پرتفوی خود این مورد را بررسی کنید.
اگر شما سهامدار سهم نیستید می توانید با فیلتر نویسی سهم هایی که صف خرید شان عرضه شده است و یا صف فروش سهمی جمع شده است را شناسایی کنید که البته خروجی این فیلترها بعد از اینکه صف خرید سهمی عرضه شد و یا صف فروش سهمی جمع آوری شد نمایش داده خواهد شد که عموما نوسان زیادی در مدت کوتاهی می دهند و عمده سود سهم از دست می رود و همچنین شما زمان کافی برای تحلیل سایر پارامترها و سفارش گذاری نخواهید داشت. همچنین عموم مردم با علم فیلتر نویسی اشنایی ندارند. در وب سایت لایو تی اس ای این امکان برای عموم مردم بدون نیاز به دانش خاصی، فراهم شده است به طوری که سهم هایی که احتمال دارد صف فروش شان جمع آوری شود و یا سهم هایی که صف خریدشان در حال عرضه شدن است قبل از اینکه این اتفاق بیافتد با هوش مصنوعی شناسایی شده و به صورت هشدار در بخش نوتیفیکیشن به کاربران اطلاع داده می شود.
چگونه از خرید درشت حقیقی یا فروش درشت حقیقی با خبر شوم؟
تعدادی سایت و ربات تلگرامی در حال حاضر خرید و فروش های درشت در بازار را گزارش می دهند و اساس آن ها تقسیم ارزش معامله شده در بازه زمانی مشخص تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی در آن بازه زمانی است که مفهوم سفارش حد ضرر البته خطاهای بسیاری دارد و راه های زیادی برای فریب این الگوریتم وجود دارد ولی در وبسایت لایو تی اس ای با کمک هوش مصنوعی شناسایی پول درشت انجام می شود و ضریب خطای آن بسیار کم است. برای دسترسی به این ویژگی کافیست به بخش نوتیفیکیشن مراجعه کنید. همچنین میتوانید جهت توضیحات بیشتر در این مورد ، آموزش خرید و فروش درشت حقیقی را مطالعه فرمایید.
ویدئو زیر به صورت خلاصه در مورد اینکه وقتی صف خرید سهمی عرضه شد چه کنیم؟ با استفاده از امکانات وب سایت livetse را توضیح می دهد که توصیه میکنم تماشای این ویدئو رو از دست ندهید.
یکی از راهکار هایی که برای یک معامله گر در زمان مواجهه با عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش وجود دارد با استفاده از یک ابزار کاربردی از وب سایت livetse بررسی و آموزش داده شد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شود.
live tse, livetse, tsetmc, تابلوخوانی, تی اس ای تی ام سی, جمع شدن صف فروش, خرید درشت, روبوتریدر, سرخطی, صف خرید سنگین, صف فروش سنگین, عرضه صف خرید, فروش درشت, فیلترنویسی, لایو تی اس ای, محاسبات آماری, نگهداری, فعال شدن حد ضرر, حد سود, سیو سود, فروش , خرید
آخرین ها از آموزش تابلوخوانی
1401-06-04 محمدرضا سهرابی
1401-04-30 محمدرضا سهرابی
1401-04-16 محمدرضا سهرابی
1401-03-11 محمدرضا سهرابی
1401-02-08 حامد عبدی پور
1401-02-02 حامد عبدی پور
مطالب مرتبط
آموزش رصد لحظهای بورس + ویدئو
1401-06-04 محمدرضا سهرابی
آموزش تابلوخوانی پیشرفته
1401-04-30 محمدرضا سهرابی
آموزش کامل حجم شناوری به همراه کلیه نکات
1401-04-16 محمدرضا سهرابی
درباره ما
شرکت آریاسرمایه الگو سیستم فعال در حوزه معاملات الگوریتمی و نرم افزار های تخصصی بازار سرمایه توسط جمعی از کارشناسان باتجربه بازار سرمایه به همراه نخبگانی از دانشگاه های برتر ایران تشکیل شده است. هدف ما ترکیب علم و تجربه در تولید محصولات مرتبط با بازار سرمایه است.
با ما در تماس باشید:
کلیه حقوق متعلق به شرکت آریا سرمایه الگو سیستم است. بازنشر اطلاعات سایت با ذکر منبع، بلامانع است. (قوانین و مقررات)
معرفی انواع دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی و تفاوت آنها
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و فضای وب مرزهای تجارت جهانی بیش از پیش کمرنگتر شدهاند. بازارهای بینالمللی به دلیل وابسته نبودنشان به شرایط داخلی کشورها میتوانند محیطی امن برای سرمایهگذاران باشند. بسیاری از افراد در داخل ایران نیز مایل به حضور در این مارکت بینالمللی و کسب درآمد دلاری هستند. قطعا پیش از ورود به هر کاری باید اصول آن را از پیش آموخت و با قوانین آن آشنا شد. برای حضور در این محیط نیز لازم است که فرد با دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی آشنا شود و چندین بار این روشها را تمرین کند. لازم به ذکر است که این دستورات در صرافیهای مربوط رمزارزها و در بازار فارکس معمولا مفاهیم یکسانی دارند.
فهرست عنوان مقاله:
دستور قطعی یا سفارش برخط
برای انجام معاملات با قیمت لحظهای از این دستور استفاده میشود. انجام آن به صورت دستی انجام شده و شما باید حجم و قیمت معامله مورد نظر را بر اساس پارامترهای موجود در بازار انتخاب کرده و معامله را انجام دهید.
البته شما میتوانید در این نوع دستور علاوه بر میزان حجم و قیمت، حد ضرر و حد سود خود را بر اساس ابزارهای تکنیکال مشخص کرده و در آخر بر روی دکمه انجام معامله کلیک کنید.
انواع مختلفی از دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی وجود دارند، این دستور بیشتر برای انجام سریع معاملات استفاده میشود و شما در کوتاه مدت به هدف تعیین شده خود خواهید رسید. به همین دلیل اغلب اسکالپرها و افرادی که به دنبال دستیابی به سودهای سریع و نوسانگیری هستند، از این دستور برای انجام معاملاتشان استفاده میکنند.
یکی دیگر از کاربردهای دستورات برخط زمانی است که سرمایهگذار میخواهد بر اساس یک تحلیل فاندامنتال و اخبار وارد یک معامله شود، طبیعتا در این موارد نیز از دستورات قطعی برای انجام معامله استفاده میشود چراکه فرد از سود خرید خود مطمئن است.
دستورات شرطی در معاملات(Pending Order)
در دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی چهار دستور شرطی وجود دارد. زمانی از این دستورات استفاده میشود که فرد قصد انجام معامله در قیمت کنونی را ندارد و شرایط بازار هنوز به شرایط مدنظر او نرسیده است. در این مواقع فرد شرایط ایدهآل خود را با استفاده از ابزارهای تکنیکال و یا اخبار موجود ترسیم کرده و به سیستم معاملاتی دستور انجام معامله در صورت رسیدن به آن شرایط را میدهد.
به دست آوردن این پارامترها و انجام معامله بر اساس آنها نیاز به تجربه و اطلاعات زیادی دارد. بهتر است که فرد پیش از انجام معامله شرایط بازار و روندها را رصد کند و بعد دستورات شرطی خود را در معامله لحاظ نماید.
دستورات شرطی چهار دستور اصلی هستند
- بای لیمیت
- سل لیمیت
- بای استاپ
- سل استاپ
در این مقاله قصد داریم تا تمامی این موارد را به طور کامل شرح دهیم. توجه داشته باشید که برای اجرای این دستورات لازم است که در مورد اصول بازار سرمایه اطلاعات حداقلی داشته و با ابزارهای تحلیل تکنیکال آشنا باشید. در غیر این صورت به شما توصیه میکنیم که پس از کسب اطلاعات کافی در مورد بازارهای جهانی و انجام چند معامله برخط، اقدام به اجرای دستورات شرطی نمایید.
دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی؛ بای لیمیت (Buy Limit)
یکی از اصطلاحات تخصصی بازار سرمایه و فارکس بای لیمیت است که در زبان فارسی تحت عنوان محدودیت خرید شناخته میشود. همانطور که از معنی آن پیداست افراد هنگام ورود به بازار از این دستور شرطی استفاده میکنند. در واقع شرایطی خاص را برای خرید سهام یا رمزارز خود تعریف میکنند و مطابق با آن پیش میروند.
استفاده از دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی و به ویژه بای لیمیت به شما کمک میکند که در صورت سهم خود را در کف قیمت بخرید و در مقادیر بالاتر بفروشید.
در تکنیک بای لیمیت فرد معاملهگر سفارش خرید را در قیمتی پایین تر از قیمت جاری در پلتفرم معاملات ثبت میکند. به نظر شما چه هنگامی معاملهگر از این دستور شرطی استفاده میکند؟
در شرایطی که فرد عقیده دارد که قیمت کنونی بالاتر از حد نرمال است و خرید در آن لحظه را به صرفه و سودبخش نمیداند و میخواهد در قیمتهای پایینتری دستور معامله خرید را صادر کند. موردی که در استفاده از دستور بای لیمیت اهمیت دارد آشنایی با مفهوم حمایت است؛ اصطلاح حمایت (support) یا سطوح حمایتی به قیمتهایی اطلاق میشود که معمولا ارزش سهم بر روی مفهوم سفارش حد ضرر آنها میایستد و پایینتر نمیآید. در واقع این سطوح از قیمت کنونی حمایت کرده و مانع ریزش آن میشوند.
اهمیت سطوح حمایتی در دستور بای لیمیت در آن است که فرد باید قیمت سفارش خرید خود را نزدیک به این سطوح قرار دهد. چراکه قیمت معمولا پس از برخورد به حمایتها یا بالا رفته و یا ثابت میمانند، بنابراین قرار دادن سفارش خرید در زیر سطوح حمایتی کار درستی نیست و اگر در قیمتهای بالاتر از این سطح هم خرید کنیم، عملا کاربرد دستور بای لیمیت را زیر سوال بردهایم.
ضمنا توجه داشته باشید که هنگام ثبت یک دستور شرطی مانند بای لیمیت، معامله شما به سرعت انجام نمیشود و و هرگاه قیمت بازار با قیمت خرید شما منطبق شود، سفارش خرید شما اعمال خواهد شد. بنابراین اهمیت دارد که محاسبات تکنیکال خود را به درستی انجام داده باشید تا همهی معاملات مطابق با زمانبندی شما پیش رود.
برای مطاله بیشتر مقاله چگونه در فارکس معامله کنیم؟ را پیشنهاد میکنیم.
دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی؛ سل لیمیت (Sell Limit)
یکی از مهمترین دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی، سل لیمیت است. در زبان فارسی به آن محدودیت فروش گفته میشود و معاملهگران از این دستور برای فروش سهام خود در قیمتهای بالاتر استفاده میکنند. در این تکنیک معاملهگر قیمتی بالاتر از قیمت در لحظه را برای هر سهم یا رمزارز خود در نظر میگیرد به این دلیل که اعتقاد دارد قیمت کنونی با سقف قیمت فاصله دارد و میتواند بالاتر رود. به همین دلیل فرد سفارش فروش را در قیمتهای بالاتری در سیستم ثبت میکند و منتظر میماند تا پس از رسیدن قیمت بازار به قیمت مدنظرش، معامله انجام شود.
آنچه که در تعیین زمان فروش در دستور سل لیمیت اهمیت دارد، آگاه بودن معاملهگر نسبت به مقاومت سهام مورد نظرش است. تعیین مقاومت با استفاده از ابزارهای تکنیکال انجام میشود. همچنین لازم است که فرد معاملهگر تاریخچه نمودار سهام را بررسی کند و مقاومتهای مهم آن را بیابد؛ چراکه مقاومتهای قبلی میتوانند در آینده نیز مانع بالا رفتن قیمت سهم مورد نظر شوند.
مفهوم مقاومت همانطور که از نام آن پیداست به نواحی و خطوطی گفته میشود که قیمت به راحتی از آن عبور نمیکند. در نظر داشته باشید که پس از رسیدن قیمت به سطح مقاومت دو سناریو وجود دارد. یا ارزش سهم به یکباره افزایش پیدا کرده و از مقاومت عبور میکند، که به این حالت شکستن مقاومت نیز گفته میشود. و یا قیمت پس از برخورد با مقاومت خود به سمت کف قیمت سقوط میکند. اینکه چگونه صعود یا سقوط ارزش سهم را تشخیص دهیم به عوامل مختلفی مانند شرایط بازار و اخبار پیرامون آن بستگی دارد.
دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی؛ بای استاپ (Buy Stop)
بای استاپ یکی از دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی است که به صورت هوشمندانهای خرید شما را با منفعت همراه میکند. در واقع شما به صورت ناخودآگاه از پیشبینی استفاده میکنید. در دستور شرطی بای استاپ، شما برای سیستم تعریف میکنید که سهم مورد نظرتان را در یک قیمت مناسب برای شما خریداری کند و از این نظر درست در نقطه مقابل سل لیمیت قرار دارد.
اما چه هنگام از دستور بای استاپ استفاده میشود؟ در مواقعی که معامله گر بر اساس اخبار و یا تحلیلهای شخصی خودش، در یک سهم استعداد رشد قیمت را میبیند و از طرفی آنقدر از این حس خود اطمینان ندارد که خرید برخط انجام دهد، از بای استاپ استفاده میکند.
در این روش نیز یافتن مقاومتها اهمیت ویژهای دارد. معاملهگران معمولا دستور خرید بای استاپ را در نقطهای مناسب در بالای مقاومت قرار میدهند و در انتظار شکستن مقاومت میمانند. در واقع فرد با این کار ریسک خرید خود را کاهش و شانس سوددهی را افزایش میدهد، چراکه پس از شکستن مقاومت قیمتها معمولا به صورت انفجاری بالا میروند (Break out)، بنابراین خرید سهم درست در نقطهای بالای مقاومت آن یک خرید هوشمندانه است.
معمولا از این دستور در کنار بای لیمیت استفاده میشود چراکه اگر معاملهگر به اشتباه روند سهام را صعودی در نظر گرفته باشد اما سهم پس از مدتی شروع به سقوط کند، دستور بای لیمیت وارد صحنه شده و سهم را در قیمت کف میخرد و بخشی از ضرر ناشی از عدم فروش سهام را جبران میکند.
سل استاپ (Sell Stop)
سل استاپ از جمله دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی است که به معاملهگر اطمینان میدهد که از طوفانهای نوسان شدید قیمت در امان خواهد بود. دستور سل استاپ یا سل استاپ لیمیت یک دستور فروش است. در این دستور شرطی معاملهگر یک قیمت فروش برای سهام خود در نظر میگیرد که معمولا زیر سطوح حمایتی است.
هنگامی که حمایت قیمت بشکند و یا به اصطلاح Break out شود، احتمال سقوط شدید قیمت و ریزش سهام بالا میرود، در صورتی که بخواهید برخط معامله کنید پیدا کردن قیمت مناسب در آن شرایط استرسزا که هر لحظه به ضرر شما اضافه میشود، سخت خواهد بود. به همین دلیل بهتر است با دستور سل استاپ خودتان را برای این شرایط سخت آماده کنید و ضرر خود را به حداقل برسانید.
استفاده همزمان از بای استاپ و سل استاپ، همواره شما را در محدوده امن معاملاتی نگهمیدارد که در اصطلاح به این محدوده کانال قیمت میگویند. ارزش سهام به طور مداوم در این کانال در حال بالا رفتن است و از الگوهای خاصی تبعیت میکند. با شناخت این الگوها و آگاهی نسبت سقف و کف کانال میتوان یک حریم امن معاملاتی برای خود ایجاد کرد و اقدام به نوسانگیری نمود.
برای مثال فرض کنید یک سهم را با قیمت ۲۵ دلار خریداری میکنیم. حال اگر بعد از خرید قیمت آن سهم به ۲۰ دلار ریزش کند، در این میان ما ۵ دلار ضرر کردهابم. اما اگر پس از خرید سهم، برای آن یک سل استاپ در نظر میگرفتیم شرایط متفاوت بود. دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی مفهوم سفارش حد ضرر به همین علت ابداع شدهاند که از وقوع ضرر جلوگیری کنند. در مثال فوق ما بایستی ابتدا کف کانال را پیدا میکردیم و در کف نسبت به خرید سهم اقدام میکردیم. در صورتی که فرض را بر این بگیریم که کف کانال ۲۵ دلار بوده باشد، میتوانستیم با قرار دادن سل استاپ بر روی ۲۴ دلار، در صورت ریزش حداکثر یک دلار ضرر کنیم.
جمع بندی نهایی
اگر دقت کرده باشید دستورات شرطی فوق دو دسته بندی کلی داشتند. دسته اول دستورات محدود کننده و لیمیتی بودند که تمرکزشان بر نقاط بازگشتی روند معاملات بود، این دستورات شامل سل لیمیت و بای لیمیت میشدند که هنگام استفاده از آنها فرد معاملهگر عقیده دارد که روند بازار تغییر خواهد کرد و ورق برمیگردد. در واقع این دستورها با امید به تغییر شرایط آینده بازار صادر میشوند. معمولا از این دو دستور برای نوسانگیری در داخل کانال قیمت استفاده میشود.
دسته دوم این دستورات خرید و فروش در بازارهای جهانی به دستورات شرطی متوقف کننده اختصاص داشت. این دستورات در صورت که سل استاپ و بای استاپ را شامل میشد قصد تغییر روند و موجسواری بر آن را ندارند. این دستورات شرطی با پیشبینی تقریبی شرایط آینده بازار ریسک معاملات را کاهش میدهند.
اگر بخواهیم یک مقایسه کلی داشته باشیم سل استاپ نقطه مقابل بای لیمیت است؛ چراکه در بای لیمیت فرد پس از شکستن مقاومت، سهم مورد نظرش را در کف کانال معاملاتی جدید میخرد، اما در سل استاپ فرد برای جلوگیری از ضرر بیشتر سهم خود را پس از شکست سطح حمایت و در سقف کانال جدید میفروشد.
بای استاپ هم در نقطه مقابل سل لیمیت قرار گرفته است؛ در دستور بای استاپ انتظار خرید سهم پس از شکستن مقاومت را را داریم، در واقع با اینکار میخواهیم از قافله افزایش قیمت جا نمانیم. اما هنگام صدور دستور سل لیمیت، ما احتمال شکسته نشدن سقف کانال و افت قیمت را میدهیم به همین دلیل در جایی زیر سقف کانال سفارش فروش خود را ثبت میکنیم تا از وقوع ضرر خارج از حد معمول جلوگیری کنیم.
اهمیت تعیین حد سود و حد ضرر در بازار سرمایه
حد سود و حد ضرر/بسیاری از معامله گرانی که به تازگی در بازار سرمایه و بورس شدند، نقطه ای برای ورود یا خروج خود از معاملات را تعیین نمی کنند و صرفا با دنباله روی از سیگنال های صحیح وغلط دیگران اقدام به معامله می کنند.
اما در این مقاله می آموزیم چرا تعیین حد سود و ضرر مهم است و چگونه به ما کمک می کند تا به صورت هدف مند اقدام به خرید و فروش سهام مختلف کنیم.
حد سود و حد ضرر به چه معناست؟
حد سود یا نقطه خروج به نقطه یا بازه ای از قیمت گفته می شود که تحلیلگر پیش بینی می کند تا این نقطه قیمت سهام در جهت رشد حرکت می کند و احتمال می دهد که پس از این نقطه یا بازه ، قیمت سهام سیر نزولی وخلاف جهت قبل مفهوم سفارش حد ضرر حرکت کند. پس در آن نقطه با فروش سهام از معامله خارج می شود تا دچار ضرر نشود و از طرفی به حد اکثر سود نیز دست یافته باشد . این حد در واقع از کاهش سود جلو گیری می کند.
به طور مشابه حد ضرر به نقطه یا بازه ای از قیمت گفته می شود که معامله گر ترجیح می دهد بیشتر از این نقطه ضرر نکند و مفهوم سفارش حد ضرر اگر قیمت سهام به این نقطه رسید با فروش سهام از معامله خارج شود. همان طور که متوجه شدید با این کار معامله گر از افزایش ضرر جلوگیری می کند، بنابراین تعیین حد ضرر در معاملات برای چلوگیری از افزایش ضرر بسیار ضروری است.
البته این حدود بیشتر در سرمایه گذاری های کوتاه مدت و تحلیل تکنیکال به کار می رود و افرادی که به صورت بلند مدت سرمایه گذاری و تحلیل می کنند، اعتقادی به این حدود ندارند.
عوامل موثر بر تعیین حد سود و حد ضرر
به طورکلی عواملی که بر تعیین این حدود تاثیر می گذارد، شامل موارد زیر است.
- میزان ریسک معامله گر
- نوع تحلیل اعم از تکنیکال و فاندامنتال
- استراتژی معاملاتی برای خرید و فروش
- میزان سرمایه گذاری
- میزان ریسک قیمتی سهام
- و …
روش های تعیین حد ضرر
در اینجا به سه روش از سایر روش های تعیین حد اشاره می کنیم.
تعیین حد ضرر ثابت
در این روش، معامله گر نقطه ای از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر میگیرد و زمانیکه قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش میکند. که حال می تواند این نقطه به عنوان یا عدد ثابت و یا درصد ثابت معین شود.
مثلا معامله گر تعیین می کند اگر ضرر به عدد ۸۰ تومان رسید از معامله خارج می شوم، در این صورت معامله گر از تعیین حد ضرر با عدد ثابت استفاده کرده است، و اگر درصد ثابتی از قیمت خرید را مبنا قرار دهد، می بایست در صورت کاهش قیمت و رسیدن قیمت به آن نقطه سهام را بفروشد.
در روش درصد ثابت معمولا ۵ ال۱۵ درصد از قیمت خرید را به عنوان حد ضرر در نظرمی گیرند.
تعیین حد ضرر مکانیکال
در این روش برای تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می شود.
- روش پارابولیک سار- در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می شود.
- میانگین متحرک – در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می دهد، استفاده می شود.
تعیین حد ضرر به روش تکنیکال و ترسیمی
همانگونه که از نامش بر می آید، در این روش از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده میشود.
البته روش های دیگری مثل روش تعیین حد ضرر به صورت اتوماتیک نیز وجود دارد که در بازار بورس ایران کاربردی ندارد.
مفهوم سفارش حد ضرر
1401-02-09 حامد عبدی پور
مقدمه
امروز به دو سوال مهم معامله گران پاسخ خواهیم داد:
1: وقتی صف خرید سهمی عرضه می شود اگر آن سهم را دارم، آیا نگهداری کنم یا بفروشم؟ و یا اگر سهم را ندارم، ایا فرصت خرید است و بخرم یا اینکه نظاره گر باشم؟
2: وقتی نمادی که صف فروش آن جمع می شود، ایا سهم را بخرم یا نه؟ یا اگر دارم نگهداری کنم یا بفروشم؟
در این پست ابتدا مفهوم صف خرید و صف فروش را توضیح خواهیم داد سپس در رابطه با یکی از بهترین راه های برخورد با سهمی که صف فروش آن در حال جمع آوری است یا صف خرید آن در حال عرضه شدن است صحبت خواهیم کرد.
صف خرید یا صف فروش چیست؟
در بازاری مثل بورس تهران که دامنه نوسان محدود دارد و سهم ها مجاز به افت یا رشد در حد معینی هستند، مفهوم صف خرید و صف فروش ایجاد می شود. در واقع در هر روز، سهم ها دارای یک کف و یک سقف معینی هستند و هر روز این سقف و کف نسبت به قیمت پایانی روز گذشته مشخص می شود.
صف خرید به این معناست که در سقف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای تقاضا برای خرید باشد ولی فروشنده ای در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این تقاضایی که برای سهم در سقف قیمتی ایجاد شده است صف خرید می گویند.
صف فروش به این معناست که در کف قیمتی روزانه سهم، سهم دارای فروشنده باشد ولی خریداری در این قیمت وجود نداشته باشد. لذا به این عرضه که برای سهم در کف قیمتی ایجاد شده است صف فروش می گویند.
با عرضه صف خرید چه کنم؟
موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.
در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:
- اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام عرضه صف خرید دقت کنید. اگر صف خرید سهم با خرید درشت حقیقی عرضه شد (یعنی در صف خرید افراد با پول های درشت در انتظار خرید بودند) سهم را نگهداری کنید. ولی اگر عرضه صف خرید با فروش درشت حقیقی همراه بود شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده و سیو سود کنید. البته می توانید میزان فروش درشت را با میزان خرید درشت چند روز گذشته اش مقایسه کنید . اگر برایند کل منفی باشد سیو سود منطقی به نظر می رسد ولی اگر برایند خرید و فروش درشت همچنان مثبت بود می توانید نظاره گر روند عرضه و تقاضای سهم باشید. لازم به ذکر است که عرضه چندین باره صف خرید سهم نکته منفی محسوب می شود و اگر خرید درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال خالی کردن توسط بازیگر وجود دارد.
- اگر شما این سهم را ندارید و صف خرید سهمی عرضه شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام عرضه صف خرید می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر عرضه صف خرید همراه با مفهوم سفارش حد ضرر مفهوم سفارش حد ضرر خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.
با جمع شدن صف فروش چه کنم؟
موقعیت تکنیکالی، بنیاد و تابلو سهم باید بررسی شود ولی یکی از راه ها دقت به خرید و فروش درشت حقیقی می باشد.
در مواجهه با این شرایط دو حالت برای شما وجود دارد:
- اگر شما سهامدار سهم هستید، به خرید و فروش های درشت در هنگام جمع شدن صف فروش دقت کنید. اگر صف فروش سهم با خرید درشت حقیقی جمع آوری شد سهم را نگهداری کنید زیرا پول قوی حقیقی به سمت سهم آمده است. ولی اگر جمع شدن صف فروش با فروش درشت حقیقی همراه بود (یعنی در صف فروش افراد با پول های درشت در انتظار فروش بودند) شما هم می توانید کم ریسک عمل کرده سهم را بفروشید. لازم به ذکر است که جمع شدن چندین باره صف فروش سهم نکته مثبتی محسوب می شود و اگر فروش درشت حقیقی در ان وجود نداشته باشد احتمال جمع آوری توسط بازیگر وجود دارد.
- اگر شما این سهم را ندارید و صف فروش سهمی جمع آوری شد برای این که بفهمیم الان فرصت خرید است یا نه، با بررسی خرید یا فروش درشت حقیقی در هنگام جمع آوری صف فروش می توانید تشخیص دهید که روند اتی سهم صعودی است یا نزولی. اگر جمع شدن صف فروش همراه با خرید درشت حقیقی بود، می توانید با قبول ریسک وارد سهم شوید ولی اگر با فروش درشت همراه بود، منطقی نیست که وارد سهم شوید.
نکته: میزان خرید و یا فروش درشت حقیقی در مقایسه با ارزش معاملات سهم باید قابل توجه باشد.
نکته: وجود حجم مشکوک هنگام جمع شدن صف فروش یا عرضه صف خرید می تواند اعتبار مطالب فوق را بیشتر کند.
نکته: سهم هایی که برای مدت طولانی صف فروش بودند، فروشنده خسته زیاد دارند لذا بهتر است چندین روز صبر کنیم سپس وارد این سهم ها شویم. همچنین حجم میانگین ماه آن ها عدد صحیحی نیست و باید با مقدار تعادلی روزهایی که به صورت معمولی معامله می شدند مقایسه شود.
نکته: گاهی بازیگر سهم با کد به کد سعی در فریب فعالین بازار را دارد که در بحث کد به کد و روش های تشخیص آن راه هایی برای جلوگیری از فریب توسط بازیگر را خواهیم آموخت. لذا موارد فوق برای حالتی است که بازیگر قصد فریب ندارد.
چگونه از عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش با خبر شوم؟
اگر شما سهامدار سهم هستید احتمالا باید با نگاه کردن مداوم به پرتفوی خود این مورد را بررسی کنید.
اگر شما سهامدار سهم نیستید می توانید با فیلتر نویسی سهم هایی که صف خرید شان عرضه شده است و یا صف فروش سهمی جمع شده است را شناسایی کنید که البته خروجی این فیلترها بعد از اینکه صف خرید سهمی عرضه شد و یا صف فروش سهمی جمع آوری شد نمایش داده خواهد شد که عموما نوسان زیادی در مدت کوتاهی می دهند و عمده سود سهم از دست می رود و همچنین شما زمان کافی برای تحلیل سایر پارامترها و سفارش گذاری نخواهید داشت. همچنین عموم مردم با علم فیلتر نویسی اشنایی ندارند. در وب سایت لایو تی اس ای این امکان برای عموم مردم بدون نیاز به دانش خاصی، فراهم شده است به طوری که سهم هایی که احتمال دارد صف فروش شان جمع آوری شود و یا سهم هایی که صف خریدشان در حال عرضه شدن است قبل از اینکه این اتفاق بیافتد با هوش مصنوعی شناسایی شده و به صورت هشدار در بخش نوتیفیکیشن به کاربران اطلاع داده می شود.
چگونه از خرید درشت حقیقی یا فروش درشت حقیقی با خبر شوم؟
تعدادی سایت و ربات تلگرامی در حال حاضر خرید و فروش های درشت در بازار را گزارش می دهند و اساس آن ها تقسیم ارزش معامله شده در بازه زمانی مشخص تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی در آن بازه زمانی است که البته خطاهای بسیاری دارد و راه های زیادی برای فریب این الگوریتم وجود دارد ولی در وبسایت لایو تی اس ای با کمک هوش مصنوعی شناسایی پول درشت انجام می شود و ضریب خطای آن بسیار کم است. برای دسترسی به این ویژگی کافیست به بخش نوتیفیکیشن مراجعه کنید. همچنین میتوانید جهت توضیحات بیشتر در این مورد ، آموزش خرید و فروش درشت حقیقی را مطالعه فرمایید.
ویدئو زیر به صورت خلاصه در مورد اینکه وقتی صف خرید سهمی عرضه شد چه کنیم؟ با استفاده از امکانات وب سایت livetse را توضیح می دهد که توصیه میکنم تماشای این ویدئو رو از دست ندهید.
یکی از راهکار هایی که برای یک معامله گر در زمان مواجهه با عرضه صف خرید یا جمع شدن صف فروش وجود دارد با استفاده از یک ابزار کاربردی از وب سایت livetse بررسی و آموزش داده شد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شود.
live tse, livetse, tsetmc, تابلوخوانی, تی اس ای تی ام سی, جمع شدن صف فروش, خرید درشت, روبوتریدر, سرخطی, صف خرید سنگین, صف فروش سنگین, عرضه صف خرید, فروش درشت, فیلترنویسی, لایو تی اس ای, محاسبات آماری, نگهداری, فعال شدن حد ضرر, حد سود, سیو سود, فروش , خرید
آخرین ها از آموزش تابلوخوانی
1401-06-04 محمدرضا سهرابی
1401-04-30 محمدرضا سهرابی
1401-04-16 محمدرضا سهرابی
1401-03-11 محمدرضا سهرابی
1401-02-08 حامد عبدی پور
1401-02-02 حامد عبدی پور
مطالب مرتبط
آموزش رصد لحظهای بورس + ویدئو
1401-06-04 محمدرضا سهرابی
آموزش تابلوخوانی پیشرفته
1401-04-30 محمدرضا سهرابی
آموزش کامل حجم شناوری به همراه کلیه نکات
1401-04-16 محمدرضا سهرابی
درباره ما
شرکت آریاسرمایه الگو سیستم فعال در حوزه معاملات الگوریتمی و نرم افزار های تخصصی بازار سرمایه توسط جمعی از کارشناسان باتجربه بازار سرمایه به همراه نخبگانی از دانشگاه های برتر ایران تشکیل شده است. هدف ما ترکیب علم و تجربه در تولید محصولات مرتبط با بازار سرمایه است.
با ما در تماس باشید:
کلیه حقوق متعلق به شرکت آریا سرمایه الگو سیستم است. بازنشر اطلاعات سایت با ذکر منبع، بلامانع است. (قوانین و مقررات)
دیدگاه شما