نرخ تنزیل چیست و چگونه محاسبه میشود؟
نرخ تنزیل (Discount rate) میتوان به زبان ساده به این صورت که مقدار نرخ تنزیل درواقع میزان افتی است که ارزش یک سرمایه در طول زمان نسبت به ارزش امروز آن تجربه میکند، تعریف کرد. در این مقاله از اکو ساختمان در ابتدا به تعریف نرخ تنزیل پرداختهایم و در ادامه درباره متغیرهای آن و پارامترهای مؤثر بر آن صحبت شده است.
تنزیل چیست؟
تنزیل در حقیقت روشی است که برای تخمین زدن ارزش فعلی جریان وجوه نقدی که در دورههای زمانی مشخصی در آینده قابل دریافت و دسترسی هستند، استفاده میشود. پایه تئوری و منطق این روش بر این حقیقت استوار است که «هر یک ریال امروز، بیشتر از یک ریال فردا ارزش دارد.»
دلایل مختلفی که ازاینبین میتوان به وجود تورم، استهلاک دارایی، قانونگذاریهای جدید، هزینه نگهداری پول و دیگر موارد ازایندست اشاره کرد؛ بر حق بودن این ادعا کامل واضح به نظر میرسد. از سوی دیگر میتوان اینطور توضیح داد که تنزیل راهی برای بهروز کردن ارزش پولی است که در آینده میتوانیم آن را به دست آوریم.
نرخ تنزیل چیست؟
حالا که با مفهوم تنزیل آشنا شدیم، در ادامه به نرخ تنزیل که موضوع اصلی این مقاله است و همینطور مشخصهای است که در مطالعات امکان سنجی و طرحهای توجیهی به آن توجه میشود، پرداخته میشود.
با توجه به این که هزینههای مربوط به هر پروژه در طول سالهای مختلفی انجام میشود و همچنین درآمدهای مربوط به آن سرمایه گذاری هم در طول سالهای مختلف تحقق یافته و به دست میآید. نتیجه میشود که خواسته یا ناخواسته، اختلاف زمانی میان هزینهها و درآمدها به وجود میآید. در واقع همین اختلاف زمانی است که نهایتاً باعث میشود، ارزش واقعی هر واحد پول برای انجام هزینهها و یا درآمد به دست آمده در هر دو سال مختلف با هم در ارزش، اختلاف داشته باشد.
درصورتیکه یک سال خاص به عنوان سال مبنا در نظر گرفته شود، نرخ تنزیل یا به عبارت دیگر حداقل نرخ بازدهی مورد انتظار (MARR) در واقع همان نرخی است که با استفاده از آن میتوانیم ارزش واقعی هزینههایی که در سالهای مختلف انجام شدهاند و یا درآمدهایی که در سالهای مختلف به دست آمدهاند را در آن سالی که به عنوان سال مبنا تعریف کردهایم، محاسبه کنیم.
با توجه به توضیحات بالا میتوان نرخ تنزیل را بهصورت نرخی که افراد، شرکتها و یا بخش عمومی مایلاند تا هزینهها و منافع موجود را با هزینهها، در آینده معاوضه کنند تعریف کرد. این موضوع ریشه در ماهیت تنزیل دارد که به هزینه فرصت سرمایه و قابلیت آن در انجام سرمایهگذاری و کسب سود بازمیگردد.
درواقع تنزیل فرایندی مالی است که مبنای تحلیل بین زمانی در حوزههای مالی و اقتصادی قرار میگیرد. بدین صورت که با تبدیل مقادیر ریالی هزینهها و عایدیها در مقاطع زمانی مختلف به ارزش حال و یا بالعکس، این مقادیر را با یکدیگر مقایسه میکند.
نرخ تنزیل در بازار مسکن را میتوان اینگونه تفسیر کرد. فردی را در نظر بگیرید که با رونق گرفتن بازار مسکن مقداری از سرمایه خود را از بازار بورس و سپردههای بانکی به بازار مسکن منتقل میکند. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری با رشد قیمت مسکن در سالهای آینده، ثابت ماندن نرخهای بهره بانکی، با رکود مواجه شدن بازار بورس و استهلاک مسکن و کاهش ارزش پول رایج میتوان بسیار کمتر از زمانی باشد که فرد سرمایه خود را در بانک یا در بازار بورس سرمایه گذاری کرده بود. نرخ تنزیل در این سرمایه گذاری کاهش پیدا میکند و به اصطلاح سرمایه گذاری اقتصادی به نظر میرسد.
نرخ تنزیل بر اساس منطق نرم افزاری
نرخ تنزیل (Discounting Rate) یا همان هزینه سرمایه (Cost of Capital)، برای آورده هر سرمایه گذار (Equity Capital) در هر پروژه و طرحی به طور اختصاصی و به تناسب سطح ریسک آن پروژه تعیین میشود. به این شکل که هر چقدر سطح ریسک مربوط به یک پروژه یا طرح بیشتر باشد، نرخ تنزیل که در واقع نشانگر حداقل سطح بازدهی مورد انتظار است، به همان نسبت افزایش پیدا میکند.
جدول نرخ تنزیل
در جدول زیر ارزش ۱۰۰۰ ریال طی سالهای متفاوت با نرخ تنزیل جداگانه آمده است. در این جدول، نوسان نرخ تنزیل در کنار نوسان دوره زمانی که موجب تغییر ارزش حال محاسبه شده، دیده میشود. در جدول نرخ تنزیل اهمیت دو عنصر زمان و نرخ را در فرایند تنزیل خاطرنشان میکند؛ به این صورت که نتیجه تنزیل از این دو عنصر تبعیت میکند، لذا هرگونه لغزش در تعیین نرخ تنزیل از سوی محقق و تحلیلگر میتواند در نتیجه گزارشها و تحلیلهای مرتبط بر آن تأثیرگذار باشد.
فرمول نرخ تنزیل
پایه و اساس تجزیه و تحلیلهای مالی درک مفهوم این جمله است که هر رقم پیش بینی نشده برای جریانات نقدی در سالهای آینده برابر یک سرمایه گذاری با نرخ سود سالانه در زمان حال است. در تجزیه و تحلیلهای مالی برای حذف عامل زمان در محاسبات، ارزش جریانات نقدی که در سالهای آینده کسب میشود با استفاده از ضریب تنزیل (i+1) به ارزش روز تبدیل میشود.
معمولاً نرخ تنزیل در یک طرح سرمایه گذاری که برای محاسبه ارزش فعلی هزینهها و درآمدهای پیش بینی نشده برای سالهای آتی طرح مورد استفاده قرار میگیرد، معادل حداکثر نرخ سود بدون ریسک (نرخ سود سپرده بلند مدت بانکی و یا اوراق مشارکت) به اضافه چند درصد برای پوشش ریسک سرمایه گذاری است.
نرخ تنزیل که از آن میتوان به عنوان یک استاندارد شاخص مالی نام برد، تابعی از زمان، مکان و صنعت مورد بررسی است و در شرایط مختلف با در نظر گرفتن مجموع موارد تأثیر گذار بر آن تعیین و در محاسبات از فرمول زیر محاسبه میشود.
نرخ تنزیل در ایران
نرخ تنزیل در طرحهای سرمایه گذاری در ایران با استفاده از فرمولی که در بالا به آن اشاره شده برآورد میشود.
(Rf) در این فرمول برابر نرخ سود اوراق مشارکت ارزی و همینطور تسهیلات صندوق توسعه ملی در بخش انرژی است که برابر ۸ درصد است.
(RPm) با توجه به معادله چهار این مؤلفه نرخ بازدهی اوراق بهادار در بازار بورس تهران است که طی آمار مربوط به ۵ سال گذشته ۲۴ درصد بوده است.
برای به دست آوردن نرخ تنزیل در محاسبات دلاری رقـم ۲۴ درصـد را پـس از کسـر تـورم داخلـی (طبـق اعـلام بانـک مرکـزی میـانگین نـرخ تـورم ایـران طـی ۵ سـال گذشـته ۲۰ درصـد بـوده اسـت) و اضـافه نمـودن نـرخ تـورم امریکـا (بـه دلار ۲) (درصد طی ۵ سال گذشته ۸ از) درصد نرخ بهره بـدون ریسـک کـم میکنیم. بـا انجـام ایـن محاسـبه میـزان حاشـیه سـود بازار معادل منفی ۲ درصد خواهد بود.
(RPi) به دلیل عـدم وجـود اطلاعـات شـفاف در خصـوص میـزان بـازدهی سـرمایه گـذاری در بخـش بالادسـتی نفـت و گـاز در ایـران، حساسـیت سـنجی ایـن متغیـر بـا اعمـال دامنـه تغییرات مثبت و منفی ۳ درصد انجـام گرفتـه اسـت. بـا تقریبـی معـادل ۳ درصـد بالاتر و پایینتر از بازدهی بازار در نظر گرفته شده است.
(RP) بـا در نظـر گـرفتن ارقـام رتبـه بنـدی ریسـک اعتبـاری کشـورها و مقایسـه کشـورهایی بـا اقتصـاد مشـابه ایـران رقم (CRP) برای ایران، معادل ۷ درصد برآورد میگردد. (i) بــا توجــه بــه ارقــام فــوق بــا در نظــر گــرفتن (RP) معــادل ۳ درصــد، رقــم نــرخ طبــق معادلــه (۳) تنزیــل برابــر اســت.
بــدیهی اســت در صــورت لحــاظ رقــم (RPi) رقم تنزیل به ترتیب معادل ۱۳ و ۱۰ درصد خواهد بود.
تفاوت نرخ تنزیل با نرخ بهره
نرخ تنزیل در بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است زیرا به وسیله آن میتوان ارزش آتی شرکتها را بر اساس وجوه نقد آن در آینده تخمین زد. نرخ بهره با ریسک به دست آمدن جریان وجوه نقد آتی رابطه مستقیم دارد یعنی هرچه ریسک به دست آمدن وجوه نقد آتی بیشتر باشد نرخ تنزیل نیز بزرگتر است.
سخن آخر
بــا در نظــر گــرفتن شــرایط کنــونی بــه لحــاظ نــرخ بهــره ارزی، نــرخ تــورم داخلــی، نــرخ بــازدهی بــازار و ریســک اعتبــاری ایــران، نــرخ تنزیــل جهــت محاســبه ارزش فعلــی خــالص طرحهای سرمایهای، در محــدوده ۱۰ تــا ۱۶ درصــد بــرآورد میشود. بــدیهی اســت در صــورت تغییــر شــرایط بــه لحــاظ اقتصــادی، سیاســی و … کــه منجــر بــه تغییــر در هــر یــک از اجــزای محاســبه نــرخ تنزیــل در فرمــول بالا گــردد، رقــم نــرخ تنزیــل تغییر خواهد نمود.
صورت جریان وجوه نقد چیست؟
به طور کلی در حسابداری، صورت های مالی به چهار دسته ی ترازنامه، صورت سود وزیان، صورت سود وزیان جامع و صورت جریان وجوه نقد دسته بندی میشوند. در ایران صورت های مالی تا پیش از انقلاب تنها محدود به ترازنامه ،صورت سود و زیان و صورت سود وزیان انباشته بود.
از آنجا که صورت سود و زیان برمبنای حسابداری تعهدی است، امکان دارد سود خالص جریان نقد عملیات را به خوبی نشان ندهد و گاهی ممکن است که شرکت سود خالص و رو به رشد داشته باشد ولی به علت عدم توانایی درایجاد جریان نقد دچار مشکل اساسی و ورشکستگی گردد که برای رفع این مشکلات از صورت جریان وجوه نقد که براساس مبنای نقدی تهیه میشود استفاده خواهد شد. صورت جریان وجوه نقد یکی از گزارش های مالی سه ماهه می باشد که هر شرکت سهامی در بورس موظف به گزارش آن است.
صورت جریان وجوه نقد چیست؟ صورت جریان وجه نقد، گزارشی از جریان نقدینگی در فعالیتهای عملیاتی، مالی و سرمایهگذاری یک شرکت می باشد و از اهمیت بسیار بالایی برای بقای یک کسبوکار برخوردار است.
این موضوع یکی از اصلیترین گزارشهای مالی مورد استفاده در ساخت یک مدل سه گزارشی محسوب میگردد. طبقهبندیهای اصلی موجود در گزارش گردشمالی:
- فعالیتهای عملیاتی
- فعالیتهای سرمایهگذاری
- فعالیتهای مالی
در یک شرکت است که به ترتیب تنظیم میشوند. پول کلی ایجاد و یا مصرف شده از هر کدام از این فعالیتها برای رسیدن به تغییر کلی پولی در طول دوره خلاصه شده است و سپس با تراز مالی ورودی برای رسیدن به انتهای گزارش گردش مالی یا همان تراز مالی پایانی، ترکیب میشود.
صورت جریان وجوه نقد چه چیزهایی را نشان می دهد؟
این گزارش اطلاعات اضافی مربوط به تمامی جریان های نقدی ای که یک شرکت برای عملیات جاری خود و سرمایه گذاری دریافت میکند وبه علاوه همه ی جریان های خروجی پول را که برای فعالیت های تجاری وسرمایه گذاری در یک بازه ی زمانی انجام می شود را نمایش می دهد. این صورت علت تغییرات وجه نقد و شبه نقد و خلاصه ای از فعالیت های سرمایه گذاری، عملیاتی و تامین مالی را در طی یک بازه ی زمانی ارائه می کند.
صورت جریان وجوه نقد به ما نشان میدهد که چه مقدار وجه نقد در طی دوره ی حسابداری در یک سازمان ایجاد ومصرف شده است ونیز آنهارا بر حسب نوع فعالیت سازمان طبقه بندی می نماید.در نتیجه گزارش صورت جریان وجوه نقد که توسط حسابداری شرکت ها و یا شرکت های خدمات حسابداری تهیه می شوند اطلاعات مفیدی را در رابطه با فعالیت های یک سازمان درایجاد وجه نقد از طریق عملیات، جهت پرداخت سود سهام، پرداخت بدهی ها، سرمایه گذاری مجدد در سازمان جهت افزایش ظرفیت عملیاتی ونگهداری در اختیار ما قرار می دهد.
همینطور درمورد فعالیت های تامین مالی یک سازمان که شامل بدهی و حقوق صاحبان سرمایه است اطلاعاتی را ارائه میکند. هدف اصلی از تهیه ی صورت جریان وجوه نقد بررسی دلایل تغییرات وجوه نقد در یک بازه ی زمانی می باشد.
فواید صورت جریان وجوه نقد :
در کل هدف از تهیه ی صورت گردش جریان وجوه نقد اطلاع و دسترسی به اطلاعات گردش مالی شرکت است اما در زیر مجموعه این هدف تهیه ی صورت جریان وجوه نقد فواید دیگری نیز دارد که به چند مورد از آن اشاره خواهیم کرد:
- در کنار دیگر صورت های مالی اساسی و ابزار های مالی مانند نسبت های مالی و اهرم ها برای اندازه گیری انعطاف پذیری مالی شرکت و تحلیل ها استفاده میگردد.
- برای برنامه ریزی جریان های نقدی و توان ایجاد این جریان ها در آینده بکار برده می شود.
- ارزیابی قدرت پرداخت بدهی ها و سود سهام
- شناخت منابع تامین مالی و کنترل جریان آنها برای مدیریت ریسک و بازده
- ارزیابی تاثیر رخداد های غیر نقدی
ساختار صورت جریان وجوه نقد :
صورت گردش وجوه نقد طبق استاندارد IFRS جریان های مالی شرکت را در ۳ قسمت نشان می دهد:
1.جریانات نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی
2.جریانات نقدی ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری
3.جریانات نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی
اما طبق استاندارد های ایران و سازمان بورس ، شرکت ها در گزارش های مالی که در سامانه کدال منتشر می نمایند صورت جریان وجوه نقد را در ۵ قسمت ارائه می کنند که شامل موارد زیر می باشند:
1.جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی
2.جریانات نقدی ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی
3.جریانات نقدی ناشی از مالیات بر درآمد
4.جریانات نقدی ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری
5.جریانات نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی
چرا جریان وضعیت نقدی مهم است؟
دو نوع حسابداری وجود دارد: حسابداری تعهدی و حسابداری نقدی
حسابداری کسب و کار تعهدی توسط شرکتهای دولتی استفاده میگردد و روشی که در آن عایدی یک شرکت به منزلهی درآمد آن می باشد و نه اینکه شرکت وجوهی را دریافت کرده باشد. هزینهها گزارش میشوند حتی اگر هیچ پرداخت نقدی صورت نگرفته باشد.
به عنوان مثال اگر یک شرکت یک فروش را گزارش دهد، سود آن در صورت سود و زیان شناسایی خواهد شد، اما شرکت وجهی را تا پس ازآن تاریخ دریافت نخواهد کرد. ازنقطه نظر حسابداری، شرکت سودی را که از طریق فعالیت های صورت سود و زیان کسب کرده است را باید مالیات درآمد پرداخت نماید، اگرچه هیچ تبادل پولی صورت نگرفته است.
همینطور در این معادله احتمالاً پول نقد در ابتدا از شرکت برای خرید تجهیزات و تولید محصولات برای فروش و یا خرید مواد اولیه خارجشده است. در چنین کسبوکارهایی، معمول است که مشتریان پرداخت صورتحساب را به ۳۰،۶۰ و یا حتی ۹۰ روز بعد به تعویق بیاندازد. فروش انجامشده یک مطالبه قابل دریافت می باشد که مادامیکه پول دریافت نشود، تأثیری بر نقدینگی شرکت نخواهد داشت.
حسابداری نقدی یک روش حسابداری می باشد که درآمدها در مدت زمانی که دریافت شدهاند، گزارش میشوند و هزینهها در زمان دقیقی که آنها پرداخت شدهاند، نیز گزارش میشوند. بهعبارتی دیگر، درآمد و مخارج زمانی گزارش داده می شوند که پول نقد دریافت و پرداخت شده باشد.
سود شرکت بهعنوان درآمد خالص در وضعیت درآمدی صورت سود و زیان خود را نشان میدهد. درآمد خالص آخرین سطر گزارش یک شرکت می باشد. اگرچه از طریق حسابداری تعهدی، درآمد خالص لزوماً به معنای دریافت تمامی وجوه پرداختی توسط مشتریان نمی باشد.
از طریق دیدگاه حسابداری، یک شرکت میتواند سود رسان نیز باشد. اما اگر دریافتیها به تعویق بیافتند و یا پرداخت نشوند، شرکت میتواند دچار مشکلات مالی گردد. حتی شرکتهای پرسود نیز در مقاطعی با مدیریت کنترل جریان نقدی مشکل داشتهاند. به همین خاطر وضعیت جریان نقدی یک ابزار مهم برای تحلیلگران و سرمایهگذاران می باشد.
فواید تهیهٔ صورت جریان وجوه نقد در یک سازمان :
- ابزاری برای مشخص کردن عملکرد مالی یک سازمان است.
- به همراه سایر صورتهای مالی اساسی برای اندازهگیری انعطافپذیری مالی استفاده میشود.
- برای ارزیابی جریانهای نقدی آتی مورداستفاده قرار میگیرد
- ابزاری برای ارزیابی توان ایجاد گردش وجوه نقد در آینده است
- ارزیابی توان تأمین تعهدات پرداخت سود سهام و نیاز واحد به تأمین مالی خارجی
- ارزیابی دلایل تفاوت میان سود حسابداری و دریافتها و پرداختها
- ارزیابی آثار رویدادهای غیر نقدی مربوط به فعالیتهای سرمایهگذاری و تأمین مالی
سخن پایانی :
برای پا برجا نگه داشتن یک شرکت و یا کسب وکار، استفاده از وجوه نقد الزامی می باشد. درک اینکه پولها از کجا میآیند و این پولها کجا مصرف میشوند میتواند شما را در انجام تعهدات مالی یاری نماید. از صورت جریان وجوه نقد و همینطور پیشبینی جریان نقدی استفاده نموده و موضع شرکت در قبال پول نقد مشخص گردد. شما میتوانید برای ایجاد و یا درک صورت جریان وجوه نقد و پیشبینی جریان نقدی با متخصصین مالی صحبت و مشورت نمایید.
روشهای ارزشگذاری و نحوه محاسبه ارزش ذاتی هر سهم
تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از روشهای تحلیل بازار سرمایه است. در این روش تحلیلگران ارزش ذاتی سهام را محاسبه و در مقایسه با قیمت آن در بورس نسبت به خرید یا فروش سهام اقدام میکنند. میتوانید در مقاله تحلیل بنیادی و پیشنیازهای آن با این تحلیل و صورتهای مالی آشنا شوید. ارزشگذاری سهام شرکتها یکی از مباحث مهم در تحلیل بنیادی است. روشهای مختلفی برای ارزشگذاری وجود دارد و هر یک از بنگاههای اقتصادی باید با روش متناسبی ارزشگذاری شوند. استفاده از روش درست ارزشگذاری برای هر شرکت به تحلیلگر کمک میکند تا ارزش ذاتی هر سهم را بهصورت دقیق محاسبه و در بازار سرمایه بهتر عمل کند. در این مقاله تلاش شده تا با انواع روشهای ارزشگذاری و ویژگی هر یک بیشتر آشنا شوید.
چگونه سهام یک شرکت را ارزشگذاری کنیم؟
بنگاههای اقتصادی مانند شرکتهای تولیدی، سرمایهگذاری، خدماتی، ساختمانی، بانک، بیمه و لیزینگ هریک با توجه به نوع فعالیت، میزان دارایی، سوددهی، چشمانداز و… ارزشگذاری میشوند.
چهار روش متداول در ارزشگذاری عبارتاند از ارزشگذاری مبتنی بر داراییها، ارزشگذاری بااستفاده از ضرایب (Multiple)، ارزشگذاری مبتنی بر تنزیل جریانهای وجوه نقد و ارزشگذاری مقایسهای، که در ادامه به برخی از مهمترین این متدها پرداخته شده است.
ارزشگذاری مبتنی بر داراییها
در روش ارزشگذاری مبتنی بر داراییها، ارزش سهام یک شرکت از طریق محاسبه ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش جایگزینی و ارزش خالص داراییها (NAV) برآورد میشوند.
ارزش اسمی سهام
ارزشی که هنگام تأسیس شرکت و انتشار سهام برای هر سهم تعیین میشود، ارزش اسمی آن سهم نام دارد. ارزش اسمی سهام معادل سرمایه شرکت تقسیم بر تعداد سهام است. در ایران ارزش اسمی برای هر سهم 1000 ریال است که میتواند با قیمت واقعی آن اختلاف زیادی داشته باشد.
ارزش دفتری
به ارزش کل داراییهای یک شرکت منهای بدهیهای آن که در ترازنامه ثبت شده است، ارزش دفتری میگویند. طبق معادله اساسی حسابداری، با کسر بدهی از داراییها، حقوق صاحبان سهام آن شرکت به دست میآید. درنتیجه ارزش دفتری با حقوق صاحبان سهام برابر است.
در اینجا باید توجه کرد که ارزش ثبت شده برای یک دارایی در ترازنامه برابر با ارزش روز خرید دارایی یا آخرین عدد تجدید ارزیابی است. یعنی اگر یک شرکت 20 سال پیش زمینی را به قیمت 100 میلیون تومان خریده باشد، ارزش این دارایی در ترازنامه همان انواع جریان نقدی در بورس 100 میلیون تومان ثبت شده است. این در حالی است که احتمالا قیمت این زمین طی این 20 سال رشد زیادی کرده است.
ارزش خالص داراییها (NAV)
باتوجه به اینکه ارزش داراییها در محاسبه ارزش دفتری مربوط به گذشته است، برای ارزشگذاری یک شرکت، باید داراییهای شرکت بهروز شوند و پس از آن بدهیهای شرکت از آن کسر شوند. به ارزش روز کل داراییهای شرکت پس از کسر بدهی و تعهدات، ارزش خالص داراییها میگویند. ارزشگذاری در این روش نسبت به سایر روشها کارایی بیشتری دارد و برای ارزشگذاری شرکتهایی که حاشیه سود کمی دارند و یا داراییمحور هستند، نظیر شرکتهای سرمایهگذاری، مورداستفاده قرار میگیرد.
ارزش جایگزینی
هزینهی تأسیس و راهاندازی مجدد یک شرکت با انواع جریان نقدی در بورس نرخ روز، ارزش جایگزینی آن شرکت نام دارد. در این روش باید دانست که ممکن است راهاندازی مجدد یک شرکت مانند گذشته توجیه اقتصادی نداشته باشد. همچنین در روش جایگزینی استهلاک، برند و امکانپذیری راهاندازی نیز درنظر گرفته نمیشود. بهطور مثال ممکن است گاهی به دلیل تحریم، وارد کردن برخی تجهیزات موردنیاز برای راهاندازی مجدد شرکت امکانپذیر نباشد. همچنین گاهی یک برند مانند اسنپ یا کاله در حوزه فعالیت خود شناخته شدهاند و اگر شرکتی در این حوزه مجدد راهاندازی شود ممکن است نتواند در رقابت با این برندها موفق عمل کند.
ارزشگذاری با استفاده از ضرایب (Multiple)
ارزشگذاری به روش ضرایب نوعی ارزشگذاری مقایسهای است که یک سهم با استفاده از نسبتهای مالی نظیر نسبت قیمت به فروش (P/S)، قیمت به سود عملیاتی، قیمت به سود خالص (P/E) و قیمت به ارزش دفتری (P/B) در مقایسه با شرکتهای مشابه ارزشگذاری میشود.
ارزشگذاری از طریق ضرایب به دو روش گذشتهنگر (TTM) و آیندهنگر (Forward) انجام میشود. در روش TTM صورتهای مالی 12ماه گذشته بررسی میشود. به همین دلیل به این روش، گذشتهنگر میگویند. در روش Forward یا همان تحلیلی، تحلیلگر باتوجه به صورتهای مالی گذشته، فروش یا سود آن شرکت در آینده را پیشبینی میکند.
نکتهای که وجود دارد این است که تمام سهامداران از اطلاعات گذشته شرکت آگاه هستند. این اطلاعات در قیمت فعلی سهم، لحاظ شده است و اطلاعات جدیدی در اختیار تحلیلگران قرار نمیدهد. اطلاعاتی که برای سرمایهگذاری ارزش ایجاد میکند، تحلیل و بررسی آینده شرکت و وضعیت مالی شرکت در فصلها یا سالهای آتی است که در روش Forward مورد بررسی قرار میگیرد.
نسبت P/E
در این روش ارزش بازار تقسیم بر سود خالص آن محاسبه میشود. همچنین برای محاسبه این نسبت به ازای هر سهم، باید قیمت هر سهم را بر سود آن تقسیم انواع جریان نقدی در بورس کرد. سود خالص هر سهم برابر است با کل سود خالص تقسیم بر تعداد سهام که به آن Earning Per Share یا همان EPS گفته میشود. همچنین تعداد سهام نیز از تقسیم سرمایه بر 100 تومان (ارزش دفتری هر سهم) به دست میآید.
سود خالص هر سهم/ قیمت= نسبت P/E
بهطور مثال اگر سهام شرکت فولاد مبارکه با قیمت 1200 تومان در حال معامله و سود هر سهم آن 200 تومان باشد، نسبت P/E برای این سهم 6 است. استفاده از این روش برای شرکتهای سودده بسیار پرکاربرد است.
نسبت P/S
این نسبت با تقسیم ارزش بازار بر میزان فروش شرکت (SALES) بهدست میآید. برای بهدست آورن میزان فروش شرکت به ازای هر سهم باید فروش آن شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کرد. برای ارزشگذاری به روش P/S برای یک سهم، باید نسبت قیمت هر سهم به فروش به ازای آن سهم را محاسبه کرد.
مبلغ فروش/ ارزش بازار= نسبت P/S
فروش هر سهم/ قیمت= نسبت P/S
این روش بیشتر برای شرکتهای تازه تأسیس که هنوز به سوددهی نرسیدهاند یا شرکتهایی که سوددهی کمی دارند، استفاده میشود.
نسبت P/B
ارزشگذاری در این روش با تقسیم قیمت بر ارزش دفتری انجام میشود. ارزش دفتری یک شرکت تقسیم بر تعداد سهام آن، ارزش دفتری به ازای هر سهم (Book Value) نام دارد.
تعداد سهام منتشره/ بدهی- دارایی= ارزش دفتری
برای محاسبه نسبت P/B هر سهم، باید قیمت سهم را بر ارزش دفتری آن تقسیم کرد.
ارزش دفتری هر سهم/ قیمت= نسبت P/B
همانطور که گفته شد ارزش دفتری دارایی ثبت شده در ترازنامه است. این ارزش مربوط به زمان ثبت در ترازنامه است و میتواند با قیمت روز دارایی متفاوت باشد.
ارزشگذاری مبتنی بر تنزیل جریانهای وجوه نقد
در این روش لازم است شرکت را بهعنوان یک ماشین خلق پول در نظر گرفت. میزان پولی که هر ساله شرکت در اختیار مالکان خود میگذارد، در واقع جریان وجه نقد آزاد آن شرکت است.
بهعنوان مثال شرکتی را در نظر بگیرید که در سال جاری 100 میلیون تومان، سال اول (یکسال بعد) 120 میلیون تومان، سال سوم 150 میلیون تومان، سال چهارم 200 میلیون تومان، سال پنجم 400 میلیون تومان و از سال ششم به بعد بهطور یکسان هرساله 500 میلیون تومان برای شما پول نقد (جریان وجه آزاد) ایجاد کند. سوالی که در اینجا مطرح است، این است که شما این شرکت را با چه مبلغی خریداری میکنید؟
برای پاسخ به این سوال باید تمامی جریانهای نقدی ایجاد شده توسط شرکت را به نسبت نرخ تورم و مسائل اقتصادی، به لحظه کنونی تنزیل و ارزش فعلی شرکت را محاسبه کرد. یعنی باید بررسی کرد 100 میلیون تومان سال بعد، معادل چند میلیون تومان امسال است؟ و همینطور سایر مبالغ را به سال جاری برگردانیم و ارزش شرکت را محاسبه کنیم. شیوه تنزیل وجوه نقد را میتوانید در مقاله تنزیل جریان نقدی بخوانید.
روشهای مختلفی مبتنی بر تحلیل وجوه نقد برای ارزشگذاری وجود دارد که در ادامه چند نمونه از آن ذکر شده است.
DCF
در این روش، ارزشگذاری بر اساس ارزش فعلی جریانهای نقدی شرکت در آینده (Discounted Cash Flow) ارزشگذاری میشود.
DDM
این روش تنزیل سود تقسیمی (Divident Discount Model) است. بر اساس آن سودهای نقدی که شرکت در آینده تقسیم خواهد کرد، تنزیل و ارزش فعلی سهم محاسبه میشود. این روش برای شرکتهای سودده که سود نقدی پرداخت میکنند، استفاده میشود. همچنین باید سود پرداختی با میزان سوددهی شرکت متناسب باشد و سرمایهگذاران عمده قادر به تغییر آن نباشند.
FCF
جریان نقدی آزاد شرکت (Free Cash Flow)، جریان نقدی عملیاتی قابلتوزیع پس از پرداخت هزینههای عملیاتی و سرمایهای و بدهیها است. این روش در مواقعی استفاده میشود که شرکت سود نقدی سهام پرداخت نمیکند یا سود تقسیمی آن با سودآوری شرکت متناسب نیست و سرمایهگذاران عمده نقش اساسی در تقسیم سود دارند.
در روش تنزیل جریانهای وجوه نقد سود در بلندمدت و حداقل 5 تا 10 سال پیشبینی و سپس تنزیل میشود. در ایران تورم و جهشهای تند قیمت ارز، ریسکهای سیاسی و اجتماعی و عوامل بسیار زیاد دیگر، تکانههای شدیدی در تحلیل وارد میکنند. بنابراین نمیتوان بیش از یک سال پیشبینی دقیقی از ارزش سهام داشت.
ارزشگذاری مقایسهای
در این روش برای محاسبه ارزش ذاتی یک سهم اگر اطلاعات دقیقی از آن شرکت در دسترس نباشد، میتوان آن را باتوجه به فعالیت، میزان تولید یا عوامل دیگر با شرکت مشابه خود مقایسه کرد. روشهای ارزشگذاری با استفاده از ضرایب مالتیپل زیرمجموعه این روش هستند که به دلیل اهمیت بالای آن بهصورت جداگانه بررسی شدند.
میتوانید در مقاله «کاربرد روشهای ارزشگذاری در بازار سرمایه» با کاربرد هر یک از این روشها در تحلیل انواع شرکتها بیشتر آشنا شوید.
انواع صورتهای مالی حسابداری
ما در مقاله قبل در مورد مالیات بر ارزش افزوده (VAT) چیست؟ صحبت کردیم که در مورد نوعی مالیات غیرمستقیم بود، که از کالاها و خدمات برای ارزش افزوده در هر نقطه از تولید یا چرخه توزیع، از مواد اولیه تا خرید خرده فروشی نهایی اخذ می شد. در ادامه همراه با ما باشید تا در مورد، انواع صورتهای مالی حسابداری توضیحاتی ارائه دهیم.
انواع صورتهای مالی حسابداری
انواع صورتهای مالی حسابداری به چند دسته تقسیم می شوند، صورتهای مالی حسابداری سوابق کتبی و گزارشهایی هستند که جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری شامل داراییها، بدهیها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها و هزینهها، مشارکت سهامداران، جریان نقدی و… را در طول دوره زمانی خاصی ارائه میکنند.
صورتهای مالی حسابداری اغلب توسط سازمانهای دولتی، حسابداران، شرکتها و… برای اطمینان از صحت و برای اهداف مالیاتی، تامین مالی یا سرمایهگذاری حسابرسی میشوند. این صورتها معمولاً نیاز به حسابرسی سالانه توسط حسابرسان را دارند و همراه با سایر اطلاعات در گزارش سالانه واحدهای تجاری، شرکت ها و… ارائه میشوند.
صورتهای مالی حسابداری توسط ذینفعان مختلف از جمله مدیریت واحد تجاری، سهامداران، سرمایه گذاران، کارکنان، مشتریان عمده، تامین کنندگان عمده، مقامات دولتی، بورس ها و سایر ذینفعان مرتبط استفاده می شود.
ترتیب صورت های مالی چگونه است؟
ترتیب معمول صورتهای مالی حسابداری به شرح زیر است:
- صورت حساب درآمد (صورت سود و زیان)
- صورت جریان وجوه نقدی
- بیانیه تغییرات حقوق صاحبان سهام
- ترازنامه
- یادداشت صورتهای مالی
این ترتیبی است که در آن هر سندی در چرخه حسابداری کسب و کار، تولید می شود، تا تصویری کامل از امور مالی یک شرکت ایجاد شود.
نکته مهم: اطلاعات مالی مربوط به حساب های خاص را یادداشت کنید.
صورتهای مالی حسابداری چند دسته هستند؟
به طور کلی، پنج نوع صورتهای مالی وجود دارد که توسط یک واحد تجاری به صورت ماهانه، فصلی، سالانه یا دوره مورد نیاز مدیریت تهیه می شود. این پنج نوع صورتهای مالی حسابداری شامل:
یکی از صورتهای مالی حسابداری یک واحد تجاری است، که سه مورد اطلاعات مالی اصلی یک واحد تجاری را برای یک دوره زمانی خاص گزارش می کند. این اطلاعات شامل درآمدها، هزینه ها و سود یا زیان برای دوره زمانی خاصی است. مسلما مهم ترین صورت مالی در بین ۵ صورت مالی است.
یک کسب و کار باید بسیار نزدیک به سود دهی و در حال رشد باشد، این دقیقاً همان کاری است که صورتحساب درآمد انجام میدهد. صورت درآمد ممکن است، به عنوان صورت سود و زیان نیز شناخته شود که درآمد و کسب و کار شما را در یک دوره معین نشان می دهد. بنابراین میتواند نشان دهد که آیا شرکت شما به سود دهی رسیده است یا در حال ضرر دادن است. هنگامی که هزینه ها از درآمدها کسر می شود، صورت حساب رقم سود یک شرکت به نام درآمد خالص را تولید می کند.
اگر کاربران بخواهند ببینند که واحد تجاری، شرکت و یا کسب و کارشان چقدر فروش و درآمد داشته، هزینه های انجام شده چقدر بوده و سود یا زیان آن در طول یک دوره مشخص چقدر است، صورت سود و زیان بیانیه ای است که باید به دنبال آن باشد.
به طور کلی صورت حساب درآمد از سه عنصر زیر تشکیل شده است:
- دارایی ها: چیزی که به کسب و کار تعلق دارد (مانند پول نقد، موجودی، کارخانه و ماشین آلات، و…)
- بدهی ها: چیزی که یک کسب و کار به کسی بدهکار است (مانند طلبکاران، وام های بانکی و…)
- ارزش سهام: آنچه کسب و کار به صاحبانش بدهکار است. این مقدار سرمایه ای را نشان می دهد، که پس از استفاده از دارایی های آن برای پرداخت بدهی های معوق، در کسب و کار باقی می ماند. بنابراین حقوق صاحبان سهام تفاوت بین دارایی ها و بدهی ها را نشان می دهد.
- صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان نقدی نحوه ورود و خروج پول به کسب و کار شما را نشان می دهد، بنابراین می توانید آنچه را که به عنوان سرمایه در گردش در یک زمان خاص در دسترس دارید، مشاهده کنید. صورت جریان نقدی برای اینکه به شما نشان دهد در صورت نیاز با چه سرعتی میتوانید پول نقد دریافت کنید ضروری است.
زیرا مواردی مانند مواد خام یا خریدهایی که به صورت اعتباری انجام شده اند، اما هنوز پرداخت نشدهاند را در نظر نمیگیرد. به طور کلی، صورت جریان نقدی، تغییرات موجودی نقدی و بانکی را در یک دوره خاص نشان می دهد. حرکت در جریان های نقدی به بخش های زیر طبقه بندی می شود:
- فعالیت های عملیاتی: نشان دهنده جریان نقدی حاصل از فعالیت های اولیه یک کسب و کار است.
- فعالیتهای سرمایهگذاری: نشاندهنده جریان نقدی حاصل از خرید و فروش داراییهایی غیر از موجودیها (مانند خرید یک کارخانه) است.
- فعالیت های تامین مالی: نشان دهنده جریان نقدی ایجاد شده یا صرف شده برای جمع آوری و بازپرداخت سرمایه سهام و بدهی همراه با پرداخت سود و سهام است.
- بیانیه تغییرات حقوق صاحبان سهام
این سند تغییرات ایجاد شده در سرمایه سهام، سود انباشته و ذخایر انباشته شرکت، تجارت و کسب و کار را نشان می دهد.
- برای یک معامله گر انحصاری، تغییرات را در حقوق صاحبان سهام نشان می دهد.
- برای مشارکت، تغییرات بین حقوق صاحبان سهام هر دو شریک را نشان می دهد.
- در مورد یک شرکت، صورت تغییر در حقوق صاحبان سهام را نشان می دهد که چگونه سهم حقوق صاحبان سهام در بین همه سهامداران تغییر کرده است.
بیانیه تغییرات حقوق صاحبان سهام، که به عنوان صورت سود انباشته نیز شناخته می شود، به جزئیات تغییراتی در حقوق صاحبان سهام در یک دوره می پردازد. حرکت در حقوق صاحبان سهام از مؤلفه های زیر ناشی می شود:
- سود یا زیان خالص طی دوره خاصی (همانطور که در صورت سود و زیان گزارش شده است)
- سرمایه سهام صادر شده یا بازپرداخت شده در طول دوره.
- پرداخت سود سهام
- سود یا زیان شناسایی شده مستقیماً در حقوق صاحبان سهام (مثلاً مازاد تجدید ارزیابی)
- اثرات تغییر در سیاست حسابداری یا تصحیح خطای حسابداری
- ترازنامه
ترازنامه سه چیز کلیدی را نشان می دهد: دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام. ترازنامه می تواند ارزش فعلی یک کسب و کار را برای دوره ای که پوشش می دهد نشان دهد. نگاهی به ترازنامه می تواند به شما کمک کند بفهمید که آیا می توانید تعهدات مالی خود را انجام دهید یا خیر.
یادداشت صورتهای مالی حسابداری بیانیه مهمی است، که اکثر مردم آن را فراموش می کنند. این یکی از الزامات IFRS (استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی) است و زمینه بیشتری را در مورد اطلاعات موجود در سایر اسناد صورتهای مالی شما ارائه می دهد.
به عنوان مثال: دارایی های شما ممکن است در ترازنامه ذکر شده باشد، اما یادداشت سند صورتهای مالی حسابداری شما جایی است که دقیقاً توضیح می دهید که آن دارایی ها چیست. اطلاعات این سند برای اطمینان از مطابقت شما با استانداردها و مقررات مورد نیاز است.
ما در این مقاله در مورد انواع صورتهای مالی حسابداری صحبت کردیم، همراه ما باشید تا با موضوعات: نرم افزار خزانه داری ، مالیات حقوق و… بیشتر بدانید.
انواع روشهای ارزشگذاری سهام
سهام شرکتها متکی بر چهار دیدگاه متفاوت و با چند روش در هر نگاه ارزشگذاری میشود: 1-ارزیابی بر اساس داراییها شرکت 2-ارزیابی بر اساس دیدگاه سودآوری شرکت 3-ارزیابی بر اساس جریانهای نقدی تنزیلی 4-ارزیابی بر اساس معیارهای مقایسهای. در دیدگاه ارزیابی بر اساس دارایی شرکتها از شش روش سنجش ارزش اسمی سهام یا Par Value، ارزش دفتری سهام یا Book Value، ارزش بازار سهام یا Market Value، ارزش جایگزینی سهام یا Replacement Value، ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش داراییها یا (Net Asset Value (NAV، ارزش تصفیهای یا Liquidation Value استفاده میشود. در ارزیابی بر اساس دیدگاه سودآوری شرکت، روشهای سنجش ارزش ذاتی سهام و ارزشگذاری به روش محاسبه P/E مورد استفاده قرار میگیرد. در بخش دوازدهم از مجموعه ویدیویی آموزش بورس، با عمدهترین روشهای مورد استفاده و نحوه محاسبه بر اساس آنها، آشنا میشوید.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.
فرآیند صدور و وصول چکهای بانکی جدید
قانون جدید چک به دنبال پیشگیری از صدور چک بی محل است، فرآیند تخصصیص چک.
واردات چندصدهزار خودرو برای شکستن حباب
عبدالحسین روح الامینی نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات در.
پشت پرده تشکیل شورای عالی هماهنگی اقتصادی
غلامرضا تاجگردون رئیس پیشین کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس یازدهم.
رانتهای بورسی به روایت اژهای
حجت الاسلام و المسلمین غلامحسین محسنی اژهای رئیس قوه قضاییه در دیدار با.
ناگفتههای شب تولد دلار 4200 تومانی
احمد عراقچی معاون پیشین بانک مرکزی بالاترین مقامی بود که به واسطه توزیع.
سابقه دارها در یک کشتارگاه بزرگ
مهدی ناصر بافقی مدیرعامل یکی از بزرگترین کشتارگاههای صنعتی کشور در یزد،.
نقش جهانگیری در ماجرای تخلف واردات خودرو
ماجرای تخلف واردات خودرو در زمان نعمتزاده چه بود و نقش بخشنامه اسحاق.
آموزش نحوه ثبت در سامانه املاک و اسکان
درج اطلاعات سکونتی تمامی سرپرستان خانوار اعم از صاحبخانه و مستاجر در.
معرفی وظایف شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران
شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران در طول عمر 40 ساله فعالیت خود،.
نگاهی به دستاوردهای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دستاوردهای بسیاری در زمینه حمایت از.
مردم پرچم سازمان بورس را پایین کشیدند
مردم خشمگین امروز در تجمعی دیگر مقابل سازمان بورس خواستار پاسخگویی.
آشنایی با انواع روشهای افزایش سرمایه
همه شرکتها در طی چرخه حیات خود در مقاطعی از زمان به دلایل مختلف نیاز به.
انواع روشهای ارزشگذاری سهام
سهام شرکتها متکی بر چهار دیدگاه متفاوت و با چند روش در هر نگاه.
کدال چیست و حاوی چه اطلاعاتی است؟
سازمان بورس اوراق بهادار طبق ماده 2 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری.
انواع صورتهای مالی شرکتها
شرکتها با چهار نوع صورت مالی مواجه هستند: 1-ترازنامه 2-صورت حساب سود و.
مجامع شرکتها و انواع آن
مجمع عمومی شرکت سهامی از اجتماع صاحبان سهام تشکیل میشود. مقررات مربوط.
روشهای تحلیل در بورس و نرمافزارهایش
برای تحلیل بازار بورس یا هر سهم در بورس دو روش تحلیل بنیادی (فاندامنتال.
انواع وضعیت نمادها در بورس و جزئیاتش
نمادها در بورس همواره یکی از چهار وضعیت «مجاز»، «مجاز-محفوظ»،.
اصول سرمایه گذاری در بورس و خطاهای رایج
برای سرمایه گذاری در بورس اطلاع از اصول سرمایه گذاری ضروری است؛ اصولی که.
دیدگاه شما