شاخص سهام چیست؟

شاخص S&P500 چیست؟

یکی از نمادهای بسیار مهم در بازارهای مالی، شاخصی با نام S&P است که در حقیقت، خلاصه‌ی Standard & Poors بوده و مهمترین نماد سهام در آمریکای شمالی است.

یکی از نمادهای بسیار مهم در بازارهای مالی، شاخصی با نام S&P است که در حقیقت، خلاصه‌ی Standard & Poors بوده و مهمترین نماد سهام در آمریکای شمالی است.

شاخص S&P

یکی از نمادهای بسیار مهم در بازارهای مالی، شاخصی با نام S&P است که در حقیقت، خلاصه‌ی Standard & Poors بوده و مهمترین نماد سهام در آمریکای شمالی است. اگرچه شاخص داوجونز زودتر معرفی گردید، اما به دلیل ماهیت S&P، این نماد نقش مهمتری در ارزیابی سهام و اوراق بهادار داشته و به نوعی به نمادهای وال استریت مرتبط است. شاخص S&P چندین مدل داشته که معروفترین آن، S&P500 بوده و بیانگر وضعیت 500 شرکت بزرگ در بورس نیویورک یا نزدک است.

تاریخچه

در دهه 1860 میلادی، فردی با نام هنری وارنام شرکتی با نام Standard and poors را تاسیس کرد و اولین شاخص مرکب را در سال 1923 میلادی معرفی نمود. در سال 1941 میلادی، انتشارات پور که شرکتی متعلق به هنری بود، با شرکت آمار استاندارد ترکیب شد و نام امروزی S&P را ایجاد کرد. این شرکت، شاخصی را معرفی کرد درصد تغییرات قیمتی و ارزش 500 شرکت مطرح را با وزن دهی خاص خود، ارائه کرد.

نمادهای شاخص S&P

اگرچه تعداد نمادهای S&P500 همواره 500 عدد است، اما نمادهای در نظر گرفته شده همواره ثابت نبوده، بلکه یک کمیته‌ی تخصصی اجزای این شاخص کلی را انتخاب می‌کند. این کمیته، سه شرط اصلی را در نظر گرفته و صلاحیت اضافه شدن شرکت به این شاخص را بررسی می‌کند. شرط اول، داشتن سرمایه و ارزشی بیش از 8.2 میلیارد دلار است، شرط دوم داشتن حجم مبادلاتی بیش از 250 هزار سهم در هر شش ماه است و شرط سوم، رابطه‌ی ارزش سالانه دلار و حجم بازار شناور است.

در حقیقت، کمیته ارزیابی شرکت‌ها، شرکت‌های مختلفی که به نوع پیشگام یا سرآمد هر حوزه از صنایع باشند را انتخاب کرده و در صورت نیاز آن را با یکی از اعضای فعلی S&P500 جایگزین خواهند کرد. اگرچه در حال حاضر بیشتر این شرکت‌ها، آمریکایی هستند، اما هیچگونه محدودیتی بر اساس کشور برای شرکت‌های حاضر در این شاخص در نظر گرفته نشده است.

وزن دهی در شاخص S&P

وزن دهی در این شاخص، بر اساس حجم مبادلات سهام است. یعنی هر چقدر که تبادلات بیشتر بوده و قیمت هر سهم نیز بیشتر باشد، این نماد وزن بیشتری در شاخص خواهد داشت. بنابراین، سهام با ارزشی که حجم مبادلات کمتری داشته باشد، احتمالا وزن کمتری در شاخص داشته و نمی‌تواند باعث تغییر چندانی در شاخص شود. به همین جهت نیز این شاخص، بیانگر بخش فعال صنعت در بورس‌های مختلف بوده و تفاوت‌های اساسی با شاخص‌های دیگر از جمله داوجونز یا حتی شاخص بورس نیویورک (که نمادهای تقریبا مشابهی دارند) دارد.

آیا امکان معامله S&P وجود دارد؟

اگرچه اس اند پی یک نماد معاملاتی نیست، اما با کمک و بهره‌گیری از معاملات CFD می‌توان آن را معامله کرد. از آنجاییکه در این نوع معاملات، نیازی به رد و بدل کردن اصل دارایی وجود نداشته، امکان معامله‌ی تمامی نمادها برای خرده معامله‌گران یا اصطلاحا تریدرها فراهم شده است. یکی از نمادهایی که در کارگزاری‌ها برای معامله کردن ارائه شده است، نماد S&P500 بوده که به‌صورت CFD در آی تی بی قابل معامله است.

معامله S&P

این شاخص، بیانگر حرکت کلی 500 شرکت برتر در حوزه‌های مختلف بوده که معامله‌ی خود این نماد، در حقیقت معادل خرید همزمان سهام 500 شرکت برتر جهانی است. به دلیل تجمیع شدن نمادها تحت یک نماد، هم فرآیند معامله کردن آسانتر بوده و هم ریسک سرمایه‌گذاری به دلیل تقسیم شدن سرمایه برروی نمادهای مختلف، کاهش خواهد یافت.

یکی از مزایای معاملات CFD این است که چه در زمان روند صعودی قیمت‌ها و چه در زمان روند نزولی، سرمایه‌گذار می‌تواند با تحلیل دقیق بازار، در سمت صحیح بازار معامله کرده و درآمد کسب نماید.چه هنگامیکه شاخص S&P صعودی باشد (سرمایه گذار نماد را خریداری خواهد کرد) و چه زمانیکه این نماد نزولی باشد (سرمایه گذار نماد را خواهد فروخت)، می‌تواند صرفا از تغییرات قیمتی، درآمد کسب نماید.

اجزای مهم شاخص S&P

از جمله مهمترین نمادهایی که در شاخص اس اند پی گنجانده شده، می‌توان به شرکت اپل با نماد AAPL، مایکروسافت با نماد MSFT، فیسبوک با نماد FB، گوگل با نماد GOOGL، آمازون با نماد AMZN، آلفابت با نماد GOOG (شرکت مادر گوگل)، آمریکن اکسپرس با نماد AXP، ای تی اند تی با نماد T (مخابرات آمریکا)، بانک آمریکا با نماد BAC و بیوژن با نام BIIB اشاره کرد.

شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص بورس

کلمه شاخص به معنای نماگر یا نشانگر و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد‌ شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد. سهامداران با استفاده از شاخص‌ها (Index) به اطلاعات عمومی قیمت یا بازدهی در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های بورسی دست پیدا می‌کنند. در این مقاله، مهمترین شاخص های بورسی را به شما معرفی خواهیم کرد.

شاخص بورس چیست؟

یکی از معیارهای سنجش رکود یا رونق بازار، شاخص های بورس هستند. به ‌بیان ‌دیگر، فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند. به ‌صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

در بازار بورس و اوراق بهادار تهران انواع شاخص‌هایی نظیر شاخص کل قیمت، شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی، شاخص بازده نقدی، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد. هر یک از شاخص‌ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می‌شود و معنای و مفهومی را دربر دارند که بر اساس متغییر‌های مورد نظر قابل تفکیک هستند؛ به عنوان نمونه شاخص کل تمامی شرکت‌های بورس را در برمی‌گیرد. شاخص صنعت شرکت‌های تولیدی و شاخص مالی شرکت‌های گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری را شامل می‌شود.

به همین ترتیب، صنایع مختلف نیز هر یک شاخص‌های خود را دارند؛ شاخص استخراج کانی‌های فلزی، شاخص ساخت منسوجات و شاخص سیمان، آهک و گچ مثال‌هایی از این دست هستند که هر یک سطح عمومی قیمت شرکت‌های فعال در آن صنعت را نشان می‌دهند.

انواع شاخص های بورس

در ادامه انواع شاخص های بورس را با هم بررسی می‌کنیم.

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به اختصار آن را شاخص کل می‌گویند، نشان‌دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد. به ‌عنوان مثال وقتی گفته می‌شود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است. در نظر داشته باشید که شاخص کل به صورت لحظه‌ای در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی www.tsetmc.com قابل بررسی و مشاهده است.

فرمول محاسبه شاخص کل قیمت به این شکل است:

• P_itقیمت شرکت iام در زمان t
• Q_itتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
• D_tعدد پایه در زمان t که در زمان مبداء برابر است با Q_ioP_io∑
• P_io قیمت شرکت شاخص سهام چیست؟ iام در زمان مبدأ
• Q_io تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدأ
• n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

ساده شده فرمول بالا را می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم:

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصلضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت مورد نظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید.

بنابراین چنانچه پیشتر گفته شد شاخص کل قیمت بازار بورس تهران، سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در برمی‌گیرد و در صورتی‌که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شود. همان‌گونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در شاخص مزبور است.

هم‌اکنون در بورس اوراق بهادار تهران شاخص کل قیمت در ۳ گروه کل بازار، تالار اصلی و تالار فرعی محاسبه می‌شود. ملاک محاسبه شاخص کل هر گروه، قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در آن گروه است.

همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تاثیر نداشته باشد. گفتنی است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود.

شاخص هم وزن

شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. این شاخص پس از درخواست فعالان بازار سرمایه مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر، در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگترین شرکت بورس در این شاخص تاثیرگذار است.

شائبه‌ای که همواره از دستوری شدن بازار و بهره‌برداری‌های خاص شاخص کل وجود دارد این است که معاملات هماهنگ شده بلوکی، در سهام‌های بزرگ که بیشترین تاثیر را در شاخص کل دارد، باعث می‌شوند تا کلیت بازار به ‌صورت تصنعی مثبت گزارش شود. در شاخص هم وزن این شائبه وجود ندارد.

شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX

شاخص قیمت و بازده نقدی یا شاخص درامد کل، همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به ‌عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص های‌ بورس است. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است.

• P_itقیمت شرکت iام در زمان t
• Q_itتعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
• RD_t پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که مقدار آن در زمان مبداء برابر است.
• n تعداد شرکت‌های مشمول شاخص

شاخص بازده نقدی TEDIX

تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. بنابراین وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به ‌طور میانگین سود نقدی کمتری را بین سهامداران‌شان تقسیم می‌کنند.

برای محاسبه شاخص TEDIX به عدد پایه شاخص کل قیمت و پایه شاخص قیمت و بازده نقدی نیاز داریم. فرمول ریاضی این شاخص به صورت زیر است:

شاخص صنعت و شاخص مالی

به صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی تقسیم می‌شوند. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … و در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند.

شاخص صنعت چیست؟ شاخص صنعت(Industrial Index) نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی (Financial Index) نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است. این دو شاخص از فرمول و قواعد تعدیل شاخص کل قیمت پیروی می‌کند.

از طرفی همان‌طور که پیش‌تر مطرح شد، بخش صنعت و بخش مالی نیز می‌توانند به صنایع تشکیل‌دهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود؛ به عنوان نمونه شاخص صنعت خودروسازی متوسط تغییرات قیمت شرکت‌های فعال در صنعت خودروسازی را نشان می‌دهد.

طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به روش ISIC صورت گرفته شود.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

در مجموع سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شوند. معمولا سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکت‌های بورسی به شمار می‌آیند و در صورت خریداری سهام شرکت‌های بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب می‌کنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولا در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود.

شاخص بازار اول و بازار دوم

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس مؤلفه‌هایی نظیر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می‌شوند و… دسته‌بندی‌ شده‌اند. بر اساس این تقسیم‌بندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در این میان شرکت‌هایی که در شاخص سهام چیست؟ بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص بورس وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت است. اندازه شرکت‌ها نیز با توجه به ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود. ارزش روز بازار سهام نیز از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، تغییرات قیمت شاخص سهام چیست؟ سهام را نشان می‌دهد. اگر چه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند، اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک‌ بار به‌ روزرسانی می‌شود. از جمله این سهام می‌توان به فولاد، فارس، فملی، اخابر و کگل اشاره کرد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

معمولا هر سه ماه یک‌ بار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می‌شوند. سهام این شرکت‌ها نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت برتر، میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد. این شرکت‌ها در طول روز، به تعداد قابل ‌توجهی خرید و فروش می‌شوند و سهامداران به ‌راحتی می‌توانند سهام این شرکت‌های بورسی را خرید و فروش کنند

تفسیر شاخص های بورس

با توجه به اینکه شاخص، سطح عمومی قیمت‌ها یا بازدهی را نشان می‌دهد، کاهش یا افزایش آن لزوما بیانگر صعود یا نزول قیمت تمامی شرکت‌ها نیست؛ چون ممکن است بخشی از شرکت‌ها با افزایش قیمت همراه باشند اما نزول قیمت تعداد بیشتری از شرکت‌ها یــا شرکت‌هایی با حجم بیشتر، سطــح عمومی قیمت‌ها و در نتیجه میزان شاخص را کاهش دهد.

از طرفی شاخص‌ها سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبدأ نام دارد نشان می‌دهند؛ به عبارت دیگر سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مبدأ یا همان زمان آغاز محاسبه شاخص سنجیده می‌شود.

به طور معمول، میزان شاخص‌ها در تاریخ مبدأ ۱۰۰ در نظر گرفته می‌شود؛ به عنوان نمونه اگر عدد شاخص هشت سال پس از آغاز محاسبه یا همان تاریخ مبدأ برابر ۱۰۰۰ شود، این امر نشان می‌دهد که سطح عمومی قیمت سهام نسبت به تاریخ مبدأ ۱۰ برابر شده است.

به عنوان نمونه‌ای دیگر، اگر میزان مطلق شاخص کل قیمت ۱۲۰۰۰ اعلام شود، این عدد به‌تنهایی قابل تفسیر نخواهد بود اما اگر مشخص شود که مقدار شاخص در ماه گذشته ۱۰۰۰۰ و در تاریخ مبدأ ۱۰۰ بوده، فعالان بازار سرمایه درمی‌یابند که سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌ها از ماه گذشته ۲۰ درصد و از تاریخ مبدأ ۱۱۹۰۰ درصد افزایش‌یافته است.

کاربرد شاخص های بورس

معمولا یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که سهامداران می‌توانند از طریق شاخص‌ها، به مقایسه تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت احاطه پیدا کنند؛ به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

شاخص های بورس دیگر کشورها

در بورس‌های سایر کشورها نیز شاخص‌هایی مورد توجه و بررسی فعالان بازار سرمایه قرار می‌گیرد که مهمترین آن‌ها در جدول زیر آمده است:

نام بازار	کشور	شاخص مهم
بورس نیویورک	امریکا	میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) S&P500 (Standard and Poor’s index)
بورس نزدک	امریکا	نزدک مرکب (NASDAQ Composite) نزدک-۱۰۰ (NASDAQ-100)
بورس لندن	انگلستان	FTSE 100 FTSE 250
بورس Euronext (این بازار با همکاری بازار بورس آمستردام، بازار بورس بروکسل و بورس پاریس)	هلند	AEX BEL 20 CAC 40
بورس توکیو	ژاپن	شاخص نیکی
بورس هنگ‌کنگ	هنگ‌کنگ	Hang Seng Index
بورس شانگهای	چین	SSE Composite SSE 50

سخن آخر

برای سرمایه گذاری در بورس و یا هر بازاری، باید ابتدا وضعیت آن بازار را مورد ارزیابی قرار دهید. شاخص های بورس یکی از ابزارهایی هستند که وضعیت بازار سرمایه را طی دوره‌های قبل و جاری نشان می‌دهند و تحلیل و تفسر آن‌ها، می‌تواند کمک کند بازار را با دقت بیشتری رصد کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری تمام شرکت‌های بورسی نیست و همین‌طور بالعکس. علاوه بر عملکرد شاخص بورس و تفسیر صحیح آن، برای سرمایه‌گذاری یا خرید و فروش سهام، باید به مؤلفه‌های گوناگون دیگری نیز توجه کنید.

معرفی انواع شاخص‌ های بورس به زبان ساده

اگر با بورس و بازار سرمایه آشنایی داشته باشید، احتمالا بارها و بارها از اخبار، دوستان و آشنایان واژه‌ی شاخص‌‌‌های بورس را شنیده‌اید. این شاخص‌ها معیاری برای اندازه‌گیری وضعیت بورس و میزان رشد یا افت بازار هستند؛ بنابراین برای اینکه بتوانید نوسانات بازار را به خوبی اندازه‌گیری کنید و تحلیل درستی از بازار سرمایه و بورس داشته باشید، باید همیشه شاخص های بورس را در نظر بگیرید. چون شاخص بورس، نشان‌دهنده تغییرات قیمت سهام شرکت‌هاست. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب از بلاگ لندو ،آن‌ها را معرفی و بررسی کرده‌ایم.

۳ مورد از شاخص‌ های مهم بورس دنیا کدامند؟

برای سرمایه‌گذاری موفق در هر کجای این جهان (به ویژه سرمایه‌گذاری در بورس)، نیازمند اطلاعات مختلفی هستیم شاخص سهام چیست؟ تا با این داده‌ها، به نتیجه‌ مطلوبی دست پیدا کنیم. یکی از این داده‌های پر اهمیت در بورس، اندازه‌گیری شاخص های بورس است. شما می‌توانید درباره ۳ مورد از معروف‌ترین شاخص‌های بورس جهانی در این بخش بخوانید و سطح آگاهی خود را افزایش دهید.

شاخص نزدک (Nasdaq)

این شاخص یکی از مهمترین شاخص‌‌های کشور آمریکا و معیاری برای سنجش ارزش سهام‌های موجود در بازار نزدک است. به صورت وزنی محاسبه می‌شود و بزرگترین شاخص بازار الکترونیک جهانی است. این شاخص از لحاظ سطح سرمایه‌گذاری به سه سطح سرمایه، جهانی و منتخب جهانی تقسیم می‌شود. همچنین جالب است بدانید که بیشترین سهام فروخته شده در روز بین تمام بازارهای بورس جهانی، متعلق به نزدک است. پس می‌توان گفت رقیبی ندارد.

شاخص داوجونز (Dow Jones)

داو جونز یکی از شاخص های بورس آمریکاست. سهام شرکت‌های معروف آمریکا که در زمینه‌های امور مالی، نفت و گاز، خدمات عمومی، کالاهای مصرفی، فناوری و مخابرات و مراقبت‌های پوستی فعالیت می‌کنند، شاخص داو جونز شاخص سهام چیست؟ را تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که شرکت‌هایی مثل گوگل، آمازون و فیسبوک به علت گردش مالی زیاد، نمی‌توانند در تشکیل این شاخص نقش و حضور داشته باشند.

شاخص اس اند پی ۵۰۰ (S&P 500)

این شاخص از ۵۰۰ سهام شرکت‌های برتر بورس نیویورک و نزدک تشکیل شده است که قیمت سهام شرکت‌های بزرگ آمریکا را دنبال می‌کند. شرکت‌های حاضر در این شاخص، به عنوان نماینده هر صنعت عمده انتخاب می‌شوند و مجموع شرکت‌ها سازنده نام دارند. این شاخص هم مثل شاخص‌های فوق، برای اندازه‌گیری و درک عملکرد بازار بورس، قابل استفاده است.

علاوه بر مطالب فوق، شاخص‌های جهانی دیگری هم وجود دارد که ما ۳ مورد از مهم‌ترین‌ها را بررسی کرده‌ایم. همچنین در ایران هم ۸ شاخص وجود دارد که برای تحلیل‌گران، سرمایه گذاران و… اهمیت زیادی دارد. ضمن اینکه لازم است علاقه‌مندان بورس و بازار سرمایه به‌طور کامل با آن‌ها آشنا شوند. ما این شاخص‌ها را مفصل تشریح کرده‌ایم و درباره هریک صحبت کرده‌ایم. شما با کدام یک از این شاخص‌ها آشنایی داشتید و دارید؟ ممنون می‌شویم نظر خود را در کامنت‌های همین مطلب، با سایرین به اشتراک بگذارید.

انواع شاخص‌ های بورس ایران کدامند؟

فعالان حوزه اقتصادی در کشور با بررسی شاخص های بورس، روند بازار سرمایه را نسبت به گذشته و همچنین برای آینده پیش‌بینی می‌کنند. هر کدام از این شاخص‌ها ویژگی‌ها و روش اندازه‌گیری مربوط به خود را دارند. برای آشنایی با شاخص‌ های بورس ایران، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

• شاخص کل بورس : این شاخص از وزن دهی و ارزش سهام‌های فعال در بازار بورس به دست می‌آید. ضمن اینکه تغییرات آن، نشانه تغییر در میانگین وزنی ارزش این شرکت‌هاست.
• شاخص فرابورس: این شاخص دقیقا مثل شاخص بورس است، با این تفاوت که با وزن‌دهی و ارزش شرکت‌های فرابورسی محاسبه می‌شود.

بهتر است با جزئیات بازار فرابورس بیشتر آشنا شوید و درباره این موضوع اطلاعات جامع و کاملی به دست آورید. پس همین حالا با ورود به صفحه فرابورس چیست؟ از تمامی ویژگی‌ها و شرایط فرابورس مطلع شوید.

• شاخص کل هم وزن: این شاخص از وزن یکسان تمام شرکت‌های بورسی تشکیل شده است. یعنی بزرگی و کوچکی شرکت در نظر گرفته نمی‌شود. فقط تغییرات قیمتی این شرکت‌ها باعث بالا و پایین شدن شاخص کل هم وزن می‌شود.
• شاخص قیمت و بازده نقدی: این شاخص، بازدهی کل بازار بورس اوراق بهادار را بیان می‌کند. از آن‌جایی که بازدهی در بورس از دو بخش بازدهی نقدی (سود نقدی پرداخت شده توسط شرکت‌ها) و بازدهی قیمتی ( ناشی از تغییرات قیمت) حاصل می‌شود، شاخص قیمت و بازده نقدی کل این بازدهی را به‌صورت یک‌جا نشان می‌دهد.
• شاخص بازده نقدی: یکی از شاخص های بورس، شاخص بازده نقدی است که صرفا بازدهی ناشی از پرداخت سود شرکت‌ها را محاسبه می‌کند و نشان می‌دهد.
• شاخص صنعت: هر شرکتی که در بورس فعالیت می‌کند، با توجه به نوع فعالیت تولیدی یا خدماتی خود در یک صنعت مشخص، مثلا پتروشیمی، بانکی، فولادی و یا … قرار می‌گیرد. پس برای هر صنعت به‌صورت میانگین یک شاخص جدا محاسبه می‌شود که نمایش‌دهنده عملکرد کلی آن صنعت است.
• شاخص سهام آزاد شناور: یکی دیگر از شاخص های بورس، شاخص سهام آزاد شناور است. در این شاخص، بخشی از کل سهام شرکت‌ها در اختیار عموم مردم قرار دارد و به‌صورت روزانه معامله می‌شود. همچنین صاحبان شرکت روی آن بخش هیچ‌گونه کنترلی ندارند. هر شرکت در بورس موظف است درصدی از کل سهام خود را شناور کند؛ بنابراین روش محاسبه این شاخص، مثل شاخص کل است. هدف اصلی این شاخص، پیگیری آن قسمت از بازار است که قدرت نقدشوندگی بیشتری دارد.
• شاخص ۵۰ شرکت برتر: روش محاسبه این شاخص مانند شاخص کل است. اما روی ۵۰ شرکت برتر بورس اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: روش محاسبه این شاخص مثل شاخص کل است. اما روی ۳۰ شرکت بزرگ بورس ‌اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.

حالا که با انواع شاخص‌ های بورس در ایران آشنا شدید، بهتر است با یکی از نکات حائز اهمیت در این حوزه هم آشنا شوید؛ حتما به دردتان می‌خورد.

نکات مهم درباره شاخص های بورس

با وجود اینکه شاخص بورس یک نمای کلی از وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه نشان‌‌دهنده مثبت و منفی بودن کل بورس نیست. چرا که شرکت‌های بزرگ تاثیر زیادی در وضعیت بورس دارند و می‌توانند وضعیت شاخص را به سمت منفی و مثبت حرکت دهند. در چنین شرایطی وضعیت کل بورس مثبت یا منفی نیست، بلکه شاخص بورس، تحت تاثیر این شرکت‌های بزرگ مثبت یا منفی شده است.

حتما حواستان باشد که شاخص هم‌وزن قیمت و شاخص کل هم‌وزن نمای بهتر و کامل‌تری از کل بازار ارائه می‌دهند. چون در شاخص هم‌وزن تمام شرکت‌های بورسی به صورت یکسان درنظر گرفته می‌شوند و شرکت‌های بزرگ به تنهایی کل بازار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

در نهایت اگر به سرمایه‌گذاری علاقه زیادی دارید اما ترجیح می‌دهید وارد حوزه‌های کم ریسک‌تری از سرمایه‌گذاری شوید، همچنین از بورس و بازار سرمایه گریزان هستید، می‌توانید به خرید طلا، سکه، مسکن، دریافت وام و… فکر کنید. شما از چه طریقی سرمایه خود را افزایش می‌دهید؟ لطفا نظر خود را برای مخاطبان ما به اشتراک بگذارید.

شاخص هم وزن به چه معنا است و تفاوت آن با شاخص کل چیست؟

در محاسبه شاخص هم وزن به همه شرکت ها وزن یکسانی داده می شود در نتیجه اگر شاخص هم وزن مثبت شود یعنی اینکه تعداد بیشتری از شرکت ها در بورس مثبت هستند. امکان دارد در بورس تهران شاخص کل منفی باشد اما شاخص هم وزن مثبت. معنی آن این است که اگرچه سهام های شرکت های خیلی بزرگ در بورس منفی هستند اما تعداد زیادی از شرکت ها ( با حجم کوچک و متوسط) مثبت اند.

جهت اضافه کردن به علاقه مندی لطفا وارد و یا عضو شوید.

مطالب پیشنهادی

گره معاملاتی به چه معناست؟

آیا احتمال دارد که تمام پولمان در بورس از بین برود؟

بازار سرمایه چیست؟

حد ضرر یا سود در بازار بورس به چه معنا است؟

مفهوم ریسک در بازار بورس چیست؟

فرابورس چیست؟ تفاوت فرابورس با بورس چیست؟

مهمترین سایت های مرتبط با بورس ایران کدام اند؟

کدام کارگزاری ها مطمئن تر هستند؟

تحلیل تکنیکال چیست؟

چطور می توان آموزش بورس را شروع کرد؟

افزایش سرمایه به چه معناست و انواع آن کدام اند؟

مفهوم بازار چیست؟

انجمن خبرگان بورس‌ تهران

برای کسب حداکثر سود در بازار بورس تهران به چه چیزهایی نیاز داریم؟ شما برای موفقیت در این بازار چقدر آماده و مسلط هستید؟
در انجمن خبرگان بورس تهران ما پرتفوی از سهام ها به همراه زمان خرید و فروش را به شما خواهیم داد و همچنین اخبار مهم پیش روی بازار سرمایه توسط اساتید بررسی و سهام‌های روبه رشد آینده مورد تحلیل قرار می گیرد. در آخر تمام تحلیل های و اشکالات شما توسط اساتید برطرف شده یا در تالار گفتگو پاسخ داده می شود.

شاخص کل و هم وزن در بورس چیست و چه تفاوتی دارند؟

حتماً شما هم در بسیاری از اخبارهایی که روزانه گوش می‌دهید یا خبرهایی که دنبال می‌کنید دیده و شنیده‌‌‌‌اید که شاخص بورس بالا و یا پایین رفته است. اما آیا دلیل این بالا و پایین رفتن شاخص کل را می‌‌‌‌دانید؟ چه عواملی بر شاخص کل در بورس تاثیرگذار هستند؟ ما در این مقاله می خواهیم به شما بگوییم که شاخص بورس چیست و چه چیزی را به ما نشان می‌‌‌‌دهد. همچنین به معرفی شاخص کل، شاخص هم وزن و تفاوت شاخص کل و هم وزن بپردازیم. حال ابتدا به معرفی انواع شاخص در بورس می‌پردازیم.

انواع شاخص

• شاخص کل
• شاخص کل هم وزن
• شاخص قیمت
• شاخص قیمت هم وزن
• شاخص سهام آزاد شناور
• سایر شاخص‌های بورس (منظور از سایر شاخص‌های بورس مانند سهام شاخص های ۳۰ شرکت بزرگ یا سهام شاخص ۵۰ شرکت بزرگ)

اما این شاخصی که در همه جا مشاهده می‌‌‌‌کنیم و در مورد آن می‌‌‌‌شنویم شاخص کل است. در این مقاله می-خواهیم این شاخص را بررسی کنیم. همچنین می‌‌‌‌خواهیم به معرفی شاخص کل هم وزن نیز بپردازیم و آن را به شاخص کل مقایسه کنیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت ها و سود سهام شرکت‌‌‌‌های پذیرفته شده در بورس است. به شاخص کل، شاخص بازدهی، شاخص قیمت یا بازده نقدی نیز گفته می‌شود که یکی از پرکاربردترین شاخص‌‌‌‌هایی است که بین فعالان حوزه سرمایه و سرمایه‌‌‌‌گذاران بسیار رایج است و مورد استفاده قرار می‌‌‌‌گیرد.

تغییرات شاخص کل:

تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. حال برای اینکه این مفهوم را بهتر درک کنید باید ابتدا به مفهوم بازدهی سهم بپردازیم.

بازدهی سهم چیست؟

به طور کلی سهامداران سود سهام و بازدهی خودشان را از طریق دو منبع به دست می‌‌‌‌آورند. یکی شرکت‌‌‌‌هایی که سهامشان را خریداری کرده‌‌‌‌اند به دست می‌آورند و دیگری تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری می‌‌‌‌باشد و این مورد بازدهی سهم را برای سهامداران مشخص می‌کند. برای مثال اگر شخصی یک سهم به قیمت ۳۰۰ تومان در ابتدای سال بخرد و قیمت سهم در پایان سال ۳۶۰ تومان شود و در طی سال شرکت ۶۰ تومان تقسیم سود نمایند. این شخص چقدر بازدهی به دست آورده است؟ ۹۰=۶۰+۳۰

با یک حساب سرانگشتی ساده طبق آنچه در بالا گفته شد این شخص ۹۰ تومان سود کرده است که معادل با ۳۰ درصد سرمایه ابتدایی شخص است.

افزایش شاخص بورس چیست؟

به عنوان مثال اگر شاخص بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار تومان باشد و پایان سال این مقدار به شاخص سهام چیست؟ ۳۰ هزار تومان افزایش یابد و شاخص بورس ۱۰ هزار واحد افزایش داشته باشد معادل ۵۰ درصد بورس در آن سال بازدهی داشته است. این بازدهی میانگین تغییر قیمت سهم و سود نقدی سالیانه می باشد. شاخص کل بورس را به صورت روزانه هفتگی و سالانه اعلام می کنند. شاخص کل نشان دهنده میانگین بالا رفتن و پایین آمدن قیمت سهم شرکت‌‌‌‌های مختلف می‌‌‌‌باشد.

• اگر سبد سهام شما متنوع باشد سود و ضررتان به شاخص کل نزدیک تر است.
• اطلاعات شاخص بورس به صورت لحظه‌‌‌‌ای در سایت بورس اوراق بهادار تهران و همچنین شرکت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.

شاخص هم وزن چیست؟

شاخص هم وزن زیر شاخه‌‌‌‌ای از شاخص کل است. و شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل بیرون آمده است. با این تفاوت که شاخص هم وزن همان‌طور که از اسمش پیداست سهام‌‌‌‌ها را در وزن یکسان در نظر می‌‌‌‌گیرد.

تفاوت شاخص کل و هم وزن

شاخص کل و شاخص هم وزن هر دو یک میانگین از سهام های داخل بازار هستند و هرچه سهام‌‌‌‌ها افزایش داشته باشند به طبع این دو شاخص نیز افزایش خواهند داشت.

نکته ای که وجود دارد این است که در شاخص کل افزایش‌‌‌‌ها به صورتی است که هر شرکتی متناسب با وزن خودش در شاخص کل تاثیر می گذارد. یعنی اگر شرکت A یک واحد ارزش شرکت است و شرکت B پنچ واحد ارزش شرکت باشد؛ اگر شرکت B یک واحد سود در آن روز خاص بسازد شرکت A باید ۵ درصد سود در آن روز بسازد تا برابر با سود شرکت B شود سودآوری کمتر و یا حتی زیان تاثیرات بیشتری را در شاخص کل دارند و شرکت‌‌‌‌های بزرگتر در شاخص کل بزرگتر دیده می‌‌‌‌شوند. مثلاً اگر به عنوان مثال یک شرکت ۲۰ درصد بازار را در اختیار داشته باشد نوساناتش ۱/۵ کل بازار است. شرکت های کوچک هرچقدر هم که سودآوری داشته باشند،اگر این شرکت بزرگ زیان ده باشد عملاً شرکت های کوچک نمی توانند شاخص کل را تغییر دهند.

اما در شاخص هم وزن این موضوع و مشکل حل شده است و شرکت ها همگی با وزن یکسان نگاه میشوند مثلاً اگر ۶۰۰ شرکت در شاخص بررسی می‌‌‌‌شوند، در شاخص هم وزن این ۶۰۰ شاخص را برابر در نظر می‌گیرند و یک درصد شرکت کوچک با یک درصد شرکت بزرگ برابر است و تفاوتی نمیکند. پس در شاخص هم وزن شرکت‌‌‌‌ها تاثیر برابر بر شاخص می‌‌‌‌گذارند. به همین دلیل است که از اصطلاح هم وزن برای آن استفاده می‌کنیم. یعنی شرکت‌‌‌‌ها هم وزن و برابر شده‌‌‌‌اند و بین آن‌‌‌‌ها یکسان‌‌‌‌سازی صورت گرفته است. نکته‌‌‌‌ای که در این ارتباط بیشتر باید به آن توجه کرد این است که برای اینکه روند درست بازار رو بتوانیم تشخیص بدیم شاخص هم وزن به ما اطلاعات دقیق و درست‌‌‌‌تری را میدهد مثلا وقتی که ما می‌‌‌‌خواهیم بگوییم که بازار صعودی است باید حداقل ۷۰ درصد بازار را مثبت داشته باشیم که بگوییم بازار صعودی است. در صورتی که اگر آن ۳۰ درصد بازار شرکت‌‌‌‌های بزرگ باشند که عملاً از نظر تعدادی ۳۰ درصد هستند اما از نظر وزنی ۶۰ درصد بازار در اختیار آن-هاست ما شاخص کل را منفی می‌‌‌‌بینیم. در صورتیکه شاخص هم وزن را مثبت می‌‌‌‌بینیم.

پس برای درک بهتر از اینکه باید شاخص هم وزن را بررسی کنیم یا شاخص کل را، و کدام یک ارجعیت دارد؟ باید بگوییم که شاخص هم وزن آیتم دقیق‌تری است برای این که کلیت بازار به ما گزارش بدهید. اما در بسیاری از موارد است که برای ما شرکت‌های بزرگ اهمیت دارند و می‌خواهیم ببینیم که آیا این موضوع در ارتباط با شرکت های بزرگ وجود دارد یا خیر؟

کلام آخر

در نهایت اگر شاخص هم وزن صعودش از شاخص کل بیشتر باشد نشان دهنده این است که شرکت‌های کوچک‌تر به نسبت شرکت‌های بزرگ‌تر بیشتر رشد کرده‌‌‌‌اند. اگر این پارامتر را نداشته باشیم و شرکت‌های بزرگ‌تر و عملاً در آن روز نزولی باشند احتمالا این پارامترها معکوس عمل می‌‌‌‌کنند. یعنی شاخص کل نزولی یا منفی باشه ولی شاخص هم وزن صعودی باشه یا مثبت باشد. برای نگاهی دقیق‌تر به بازار و اینکه بتوانیم در مورد کلیت بازار صحبت بکنیم و شاخص هم وزن پارامتر دقیق تری هست و سعی می‌کنیم که از این شاخص برای بررسی کلیت بازار استفاده کنیم.​