امواج اصلاحی در الیوت

پکیج آموزشی ترم سوم | امواج الیوت و الگوهای هارمونیک

ترم سوم | امواج الیوت و الگوهای هارمونیک

در ترم سوم آموزشی باتاب به شما یکی از جدید ترین و پر کاربرد ترین روش های تحلیلی بازار های سرمایه ایران و جهان آموزش داده می‌شود. تحلیل بر مبنای سیستم امواج الیوت و هارمونیک یکی از بهترین و دقیق ترین روش ها برای بررسی سهام و هدف گذاری قیمتی آن می‌باشد که در این ترم بطور کامل آموزش داده می‌شود. در این پکیج علاوه بر آموزش به روز ترین اصول حرفه ای تحلیل گری و بررسی سهام ها، مباحث معامله گری از قبیل مدیریت سرمایه، روانشناسی معامله گر و همچنین به توضیح فیلترنویسی در بورس ایران پرداخته می شود.

آن‌چه در ترم سوم تحلیل تکنیکال می‌آموزید

بخش اول : امواج پیش‌رو

بخش اول به بررسی مفاهیم الیوت در بازارهای مالی اختصاص دارد. در این بخش مبنای الگوهای الیوت که همان رفتارشناسی بوده، بررسی شده و مفصلا درباره آن بحث خواهد شد و سپس اهداف ترم پیش رو توضیح داده خواهد شد. پس از بررسی مفاهیم الیوت، به بررسی اجمالی تاریخچه الیوت و علت شکل گیری آن پرداخته می شود. سپس مرور اجمالی بر مباحث ترم های گذشته که در این ترم کاربرد دارند، انجام خواهد شد.

پس از آن به بررسی اصول و قوانین اولیه امواج الیوت پرداخته می شود و توضیحات مفصلی درباره امواج و قوانین حاکم بر آنها داده خواهد شد. همچنین در ادامه به بررسی مفهوم فراکتال ها و گستردگی امواج و ریزموج ها پرداخته خواهد شد. بررسی دقیق تر امواج پیشرو مبحث مورد بررسی بعدی خواهد بود که پس از آن مثال هایی از بازارهای ایران و جهان بررسی خواهد شد.

پس از تسلط بر اصول اولیه الیوت و بررسی مثال‌های آن‌ها به بررسی انواع سیکل‌ها از نظر الیوتی در انواع بازارها پرداخته می شود و نحوه تشخیص شروع امواج توضیح داده خواهد شد. در انتهای این بخش پس از افزایش دانش معامله‌گر درباره الیوت، به بررسی ساختارهای پیچیده‌تر سیکل ها پرداخته خواهد شد.

بخش دوم: امواج اصلاحی

بخش دوم این ترم به دو سرفصل کلی “امواج اصلاحی” و “نسبت‌های فیبوناتچی” اختصاص دارد.

در این بخش ابتدا درباره امواج اصلاحی و علت شکل گیری آنها توضیح داده خواهد شد و سپس به بررسی اشکال معروف امواج اصلاحی که در تحلیل به روش الیوت کاربرد زیادی دارند، پرداخته خواهد شد. همچنین برای درک بهتر این مفاهیم الیوت مثال هایی از الیوت در بورس ایران و جهان و هم چنین مثال هایی از امواج اصلاحی بررسی و تحلیل خواهند شد.

پس از درک مفاهیم امواج پیشرو و اصلاحی نوبت به تشخیص طول این امواج می‌باشد. تشخیص طول امواج بدون دانش در زمینه نسبت‌های فیبوناتچی عملا غیر ممکن است. به همین دلیل در ادامه این بخش به بررسی دنباله فیبوناتچی و نسبت‌های فیبوناتچی پرداخته می‌شود. پس از آشنایی با فیبوناتچی و نسبت های آن نوبت به روش استفاده از آن در امواج الیوت می رسد که در امواج اصلاحی در الیوت ادامه این بخش مفصلا همراه با مثال های عددی مفهوم نسبت های اصلاحی و پیشرو مفصلا توضیح داده خواهد شد و در انتهای بخش توضیحاتی جامع درباره انواع فیبوناتچی برای معامله گران عزیز شرح داده خواهد شد.

بخش سوم: فیبوناتچی و کاربرد آن

بهترین روش یادگیری مبحث الیوت، بررسی مثال‌های متعدد می باشد تا با افزایش تجربه، معامله گران توانایی تشخیص امواج را بدست آوردند. بخش سوم آموزشی این ترم اختصاص به بررسی مثال های بیشتر در زمینه الیوت دارد. در این بخش مثال های متعددی در بازارهای ایران و جهان بررسی می شود تا با تحلیل امواج دانش و تجربه معامله گران در زمینه موج شماری افزایش پیدا کند.

پس از بررسی مثال‌های متعدد و بررسی مفهوم PRZ، مبحث کشیدگی در امواج پرداخته می شود. پس از اتمام آموزش های اولیه الیوت، نرم افزارهای کاربردی و هم چنین نحوه استفاده از الیوت در نرم افزارهای Mofidtrader و AmiBroker پرداخته می‌شود.

پکیج آموزشی ترم سوم | امواج الیوت و الگوهای هارمونیک

بخش چهارم: الگوهای هارمونیک

الگوهای هارمونیک یکی از دقیق ترین الگوهای موجود در بازارهای مالی می‌باشند. پس از یادگیری امواج الیوت و فیبوناتچی برای تکمیل آموزش، الگوهای کاربردی هارمونیک مفصلا توضیح داده خواهد شد و مثال هایی از آن هر کدام بررسی می شود. در این توضیحات انواع اصلی امواج هارمونیک توضیح داده خواهد شد و نسبت های فیبوناتچی موجود در این امواج به طور کامل توضیح داده خواهد شد. پس از آموزش الگوهای هارمونیک، نحوه استفاده از اندیکاتورهای تشخیص الگوهای هارمونیک توضیح داده خواهد شد.

بخش پنجم: اصول بازار آتی و فیلترنویسی

تمرکز بخش نهایی ترم ۳ بر ریتم تحلیل و هم چنین فیلترنویسی در بازار ایران می باشد. در این بخش در ابتدا به جمع بندی و بررسی مثال‌های نهایی الیوت پرداخته می‌شود و در ادامه آموزش ها به فیلترنویسی در بازار ایران پرداخته شده و مفاهیم و نحوه فیلترنویسی بررسی و آموزش داده خواهد شد. در انتهای این بخش نیز مباحث تکمیلی درباره الیوت مطرح و بررسی خواهد شد.

معرفی امواج الیوت و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال – استراتژی فارکس

الیوت معتقد است، روند قیمت ها در بازارهای مالی از جمله بازار فارکس یا بازار بورس، از یک روانشاسی مشترکی بین سرمایه گذاران و معامله گران ناشی می شود. او دریافت که از لحاظ روانشناسی جمعی یا عمومی، نوسان قیمت ها همیشه در یک الگوی فراکتال تکراری در بازارهای مالی ظاهر می شود.

تئوری الیوت شباهت زیادی به تئوری داو “Dow theory” دارد. در هر دوی این تئوری ها قیمت ها حرکتی موجی دارند. از آنجاییکه الیوت علاوه بر ماهیت موجی، ماهیت فراکتالی بازار را نیز شناسایی کرده است، تئوری او می تواند برای تحلیل دقیق تر و جزئی تر بازار مورد استفاده قرار گیرد. او سپس تحقیق کرد که آیا شاخص کلی بازارها نیز در همان الگو قابل تحلیل است یا خیر. همچنین او مطالعات زیادی برروی شناسایی تکرار الگوها برای پیش بینی حرکات آینده بازار انجام داده است.

استراتژی امواج الیوت برای پیش بینی بازار

وقتیکه ما صحبت از تحلیل یک بازار مالی می کنیم این بازار می تواند فارکس، بورس یا دیگر بازارهای مالی باشد. استراتژی فارکس با استراتژی بورس از لحاظ اصول تکنیکی تفاوت اساسی ندارد. بنابراین ما از امواج الیوت می توانیم هم در تحلیل فارکس و هم بورس و دیگر بازارهای مالی استفاده نماییم.

الیوت پیشبینی های دقیقی از بازار سهام بر مبنای یافته های خود در الگوی امواج انجام داد. یک موج انگیزشی یا Impulse wave در همان جهت که یک روند طولانی تر در حال پیشروی است، حرکت می کنند، و همیشه پنج موج در الگوی خود دارد. از طرفی، یک موج اصلاحی در جهتی مخالف روند اصلی حرکت می کند. در یک مقیاس کوچکتر، در هر یک از امواج انگیزشی نیز پنج موج قابل پیش بینی است.

یکی از جملات رایج در بین معامله گران در بازارهای مالی این است که چیزی که بالا می رود باید پایین بیاید. به عبارت دیگر وقتیکه قیمتی به سمت بالا حرکت می کند یا با اصطلاح بازار “رالی” می کند، باید به زودی منتظر حرکت قیمت به سمت پایین باشیم. همچنین برعکس وقتی که قیمت در حال نزول است، باید منتظر تغییر جهت به سمت بالا باشیم. پرایس اکشن به روندها و اصلاح ها تقسیم شده است. روندها مسیر اصلی قیمت را نشان می دهند و اصلاح ها امواج کوتاه مدت مخالف با روند اصلی هستند.

تحلیل تئوری امواج الیوت

مبنای تئوری امواج الیوت به شرح زیر است :

• پنج موج در مسیر اصلی روند اتفاق می افتد که با سه موج در یک اصلاح همراه است. این امواج سپس به دو زیربخش در حرکت موج بالاتر بعدی تبدیل می شود.
• مبنای الگوی امواج همیشه ثابت می ماند در حالیکه طول زمان هر موج ممکن است که متفاوت باشد.

بیایید تا نگاهی به این چارت بیندازیم که از 8 موج تشکیل شده است ( 5 موج صعودی و 3 موج نزولی) که به ترتیب با 1،2،3،4،5 و A,B,C نشان داده شده است.

امواج 1،2،3،4، و 5 انگیزشی و امواج A,B,C اصلاح را تشکیل می دهند. 5 موج انگیزشی نیز به نوبه خود، موج 1 را در الگوی بزرگتر بعدی تشکیل می دهند، و 3 موج اصلاحی نیز موج 2 را در الگوی بزرگتر بعدی تشکیل می دهند.

موج اصلاحی اغلب دارای 3 حرکت مشخص در قیمت است که 2 تای آنها در جهت اصلی (A,C) و یکی از آنها در جهت مخالف جهت اصلی (B) است. امواج 2 و 4 در تصویر بالا اصلاحات هستند. این امواج معمولا دارای ساختار زیر هستند :

توجه داشته باشید که در این تصویر امواج A و C در جهت روند در یک درجه بزرگتر حرکت می کنند و بنابراین انگیزشی هستند و از 5 موج تشکیل شده اند. موج B مخالف روند است و بنابراین به آن موج اصلاحی می گوییم که از 3 موج تشکیل شده است.

تشکیل یک موج انگیزشی و در دنباله یک موج اصلاحی، یک موج الیوت را می سازد که از روندها و ضد روندها تشکیل شده است.

همانگونه که در الگوی نمایش داده شده در تصویر ملاحظه می کنید، همیشه حرکت خالص پنج موج به سمت بالا نمی باشد و حرکت سه موج نیز همیشه به سمت پایین نیست. برای مثال وقتیکه که روند بلندتر نزولی است.

درجات امواج

• Grand Supercycle – چرخه بسیار بزرگ
• Supercycle – چرخه بزرگ
• Cycle – چرخه
• Primary – اولیه
• Intermediate – متوسط
• Minor – کوپک
• Minute – ناچیز
• Minuette – بسیار ناچیز
• Sub-Minuette – زیر گروه – بسیار ناچیز

نکته : از آنجاییکه امواج الیوت فراکتال هستند، درجات امواج الیوت می توانند بیشتر از آنچه در بالا گفته شد بزرگتر و ناچیزتر شوند.

برای استفاده از این تئوری در معاملات روزانه، معامله گر ممکن است یک موج انگیزشی را در یک روند صعودی شناسایی کند، خرید خود را انجام دهد و سپس زمانیکه الگو پنج موج را کامل کرد بفروشد. این روش یک استراتژی فراکس برای افرادی است که معاملات روزانه انجام می دهند.

مقبولیت تئوری امواج الیوت

در دهه 1970 قوانین امواج الیوت پس از کار مشترک A.J. Frost و Robert Prechter مقبولیت و شهرت زیادی کسب کرد. آنها در کتاب خود به نام Elliott Wave Principle : Key to Market Behavior توانستند از طریق همان تئوری بازار خرسی دهه 1980 را پیش بینی کنند. همچنین Prechter چند روز قبل از سقوط بازارها در سال 1987 دوباره با کمک تئوری امواج الیوت پیشنهاد فروش سهام داد.

نتیجه گیری

طرفداران امواج الیوت تاکید می کنند که فقط بخاطر اینکه بازار فراکتال است باعث نمی شود تا بتوان آن را پیش بینی کرد. دانشمندان یک درخت را نیز فراکتال می دانند، اما هرگز نمی توانید جهت رشد هر یک از شاخه ها را از قبل پیش بینی کنید. از جنبه عملی نیز قواعد امواج الیوت مانند سایر روش های تحلیل تکنیکال کاستی ها و نقایص خود را دارد.

یکی از نقاط ضعف بارز این تئوری این است که طرفداران آن همیشه اشتباهات تصمیم گیری را به دلیل عدم خواندن دقیق و تحلیل نادرست می دانند نه ضعف تئوری یا سیستم. پیشنهاد تجارت آفرین این است که استراتژی فارکس یا بورس خود را تنها بر مبنای امواج الیوت نگذارید و به دنبال اندیکاتورهای دیگر تحلیل تکنیکال برای اطمینان بخشی به تصمیم خود باشید. همچنین اخبار مربوط و موارد فاندامنتال را نیز در نظر بگیرید.

تئوری امواج الیوت در تحلیل تکنیکال چیست؟

رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) تئوری امواج الیوت را در دههٔ 30 میلادی توسعه داد. الیوت باور داشت که بازارهای سهام، که تصور می‌شد رفتاری بی‌نظم و آشفته دارند، در واقع دارای الگوهایِ تکراریِ منظمی ‌می‌باشند. در این مقاله، ما نگاهی به تاریخچهٔ موجود در پس تئوری امواج الیوت می‌اندازیم و خواهیم دید که چگونه از آن‌ برای معامله‌گری استفاده می‌شود.

امواج

الیوت پیشنهاد داد که روندهای شکل گرفته در قیمت‌های بازارهای مالی همگی از ذهنیت (روانشناسی) بازار نشأت می‌گیرند. او دریافت که تغییر در ذهنیت‌ بازار می‌تواند به‌صورت الگوهایی تحت عنوان موج‌ها (Waves) در بازارهای مالی دیده شوند.

تئوری الیوت به تئوری داو (Dow theory) شباهت دارد زیرا هر دوی آن‌ها حرکات قیمت سهام را به‌شکل حرکات موجی می‌بینند. از آنجایی که الیوت متوجه طبیعت تکرارپذیر بازارها شد، توانست آن‌ها را با دقتی بیشتر و با جزئیاتی بالاتر مورد بررسی قرار دهد. الگوهای تکرارپذیر (فرکتال‌ها – Fractals) ساختارهای ریاضی‌ هستند که حتی در مقیاس‌های کوچک‌تر نیز به‌عینه تکرار می‌شوند و تا بی‌نهایت این تکرارها ادامه می‌یابند. الیوت کشف کرد که قیمت‌های شاخص‌های سهام نیز به‌همین شکل ساختاردهی شده‌اند. بنابراین او شروع کرد تا این الگوهای تکرارشونده را بررسی کند و از آن‌ها به‌عنوان نشانگرهایی جهت پیش‌بینی حرکات آینده بازار استفاده کند.

پیش‌بینی بازار براساس الگوهای موجی

الیوت توانست با استفاده از ویژگی‌های قابل اتکایی که در الگوهای موجی یافته بود، پیش‌بینی‌هایی دقیق را در مورد بازار انجام دهد. یک موج انگیزشی (Impulse Wave) جهت حرکتی مشابه با جهت حرکتی روند بزرگتر (Larger Trend) دارد، و همواره به شکل یک الگوی پنج موجی (Five wave pattern) دیده می‌شود. یک موج اصلاحی (Corrective Wave) از سویی دیگر، حرکتی در خلاف جهت حرکت روند اصلی دارد. در مقیاس‌هایی کوچک‌تر، می‌توان در هر موج حرکتی، پنج موج کوچک‌تر تحت امواج اصلاحی در الیوت عنوان ریزموج را پیدا کرد.

این الگوها خود را تا بی‌نهایت و تا کوچک‌ترین مقیاس‌ها نیز تکرار می‌کنند. الیوت این ساختار فرکتال را در بازارهای مالی و در دههٔ 30 میلادی کشف کرد، اما تنها در دهه‌های بعد بود که محققان توانستند فرکتال‌ها را بشناسند و آن‌ها را به‌شکلِ ریاضی نمایش دهند.

در یک بازار مالی، ما با این اصطلاح آشنا هستیم که «هر چه بالا می‌رود، باید پایین بیاید – what goes up, must come down» همچنان هنگامی که قیمت به سمت بالا حرکت می‌کند، همواره توسط یک حرکت در خلاف جهت خود به سمت پایین کشیده می‌شود. حرکات قیمتی (Price Action) به دو بخش روندها (Trends) و اصلاحات (Corrections) تقسیم‌بندی شده‌اند. روندها نشان‌دهندهٔ جهت اصلی حرکت قیمت‌ها می‌باشند، در حالی که اصلاحات، حرکتی در خلاف جهت روندها دارند.

تفسیر تئوری امواج الیوت

امواج الیوت به‌شکل زیر تفسیر می‌شوند:

• ما شاهد پنج موج در جهت حرکت روند اصلی می‌باشیم، که توسط یک الگوی سه‌موجیِ اصلاحی دنبال می‌شوند که مجموعاً 5-3 حرکت را دربرمی‌گیرند. این 5-3 حرکت بعدها خود تبدیل به زیرمجموعه حرکات بزرگتر امواج می‌شوند.
• این الگوی 5-3 موجی همواره ثابت می‌ماند، حتی اگر بازهٔ زمانی هریک از موج‌ها با یکدیگر تفاوت داشته باشند.

حال بیایید نگاهی به نمودار زیر که از هشت موج تشکیل شده است، بیاندازیم، پنج موج رو به بالا و سه موج رو به پایین که به ترتیب با اعداد 1،2،3،4،5 برای موج‌های صعودی و حروف A – B – C برای موج‌های اصلاحی نام‌گذاری شدند.

تئوری امواج الیوت

در اینجا امواج 1، 2، 3، 4، 5 موج حرکتی را می‌سازند و امواج A – B – C امواج اصلاحی را تشکیل می‌دهند. الگوی پنج موجی حرکتی، موج شماره 1 را می‌سازند و سپس یک الگوی سه‌موجی اصلاحی، موج اصلاحی شماره 2 را تشکیل می‌دهند.

موج‌های اصلاحی معمولاً سه حرکت قیمتی قابل تشخیص دارند – که دو تا از آن‌ها هم‌جهت با حرکت اصلاحی اصلی بوده (امواج A و C) و یکی از آن‌ها در خلاف جهت آن می‌باشد (موج B). امواج 2 و 4 در شکل بالا به‌عنوان امواج اصلاحی شناخته می‌شوند. این امواج معمولاً ساختاری به‌شکل زیر دارند:

تئوری امواج الیوت در موج های اصلاحی

در نظر داشته باشید که در این تصویر، امواج A و C در جهت روند اصلی حرکت می‌کنند و بنابراین به‌عنوان موج‌های انگیزشی (Impulsive Waves) شناخته شده و از پنج ریز موج تشکیل شده‌اند. موج B، برخلاف امواج A و C؛ یک موج در خلاف جهت روند اصلی بوده و به‌عنوان روندی اصلاحی (Countertrends) شناخته می‌شود و از سه موج تشکیل شده است.

همان‌طور که می‌توانید از الگوهایی که در شکل فوق به نمایش گذاشته شده است ببینید، الگوی پنج‌موجی همیشه حرکت رو به بالا ندارد، و همچنین الگوی سه موجی نیز همواره به سمت پایین حرکت نمی‌کند. پس توجه داشته باشید که زمانی که روند اصلی قیمتی رو به پایین می‌باشد، امواج نزولی ما شامل پنج ریزموج و امواج صعودی (امواج اصلاحی) ما شامل سه ریزموج خواهند بود.

انواع درجه‌های امواج

الیوت نه درجه از امواج را تعریف نموده است. این امواج‌ها از بزرگترین آن‌ها تا کوچکترین‌شان به‌شرح زیر می‌باشند:

1. Grand Supercycle
2. Supercycle
3. Cycle
4. Primary
5. Intermediate
6. Minor
7. Minute
8. Minuette
9. Sub – Minuette

از آنجایی که امواج الیوت ساختاری فرکتالی دارند، درجهٔ موج‌های شناخته شده می‌تواند بزرگتر و یا حتی کوچکتر از لیست فوق باشد.

برای استفاده از این تئوری در معامله‌گری روزانه، یک معامله‌گر باید بتواند روند صعودی و حرکت اصلی را مشخص نماید، وارد معاملهٔ خرید شده و پس از آن وارد یک معاملهٔ فروش، بسته به الگوهای ساخته شده توسط ریزموج‌های پنج‌گانه و بازگشت‌های قیمتی قریب‌الوقوع شود.

محبوبیت تئوری امواج الیوت

در دههٔ 70 میلادی، اصل امواج الیوت محبوبیت زیادی را طی فعالیت‌های فراست (A.J. Frost) و رابرت پریچر (Robert Prechter) کسب کرد. در کتاب افسانه‌ای آن‌ها تحت عنوان «اصول امواج الیوت: کلیدی به سوی شناخت رفتار بازار – Elliott Wave Principle: Key to Market Behavior» نویسندگان توانستند روند صعودی بازار را در دهه 80 میلادی پیش‌بینی کنند. پرچر بعدها و پیش از وقوع شکست بازار در سال 1987، توصیه به فروش سهام کرده بود.

جمع‌بندی

استفاده‌کنندگان امواج الیوت تأکید می‌کنند که با وجود این که بازارها ماهیتی فرکتال دارند، اما این پیش‌بینی بازارها را آسان‌تر نمی‌کند. محققان یک درخت را به‌عنوان یک ساختار فرکتال در نظر می‌گیرند، اما این بدین معنی نیست که هر شخصی می‌تواند جهت هر یک از شاخه‌های آن را تشخیص دهد. وقتی که به استفادهٔ کاربردی از این مفهوم می‌رسیم، امواج الیوت نیز به مانند بسیاری دیگر از روش‌های تحلیل بازار موافقان و مخالفان خود را دارد.

یکی از اصلی‌ترین ضعف‌هایی که وجود دارد، اشتباه کاربران این تئوری در شمردن درست موج‌های بازار می‌باشد. با رخ‌دادن این اشتباهات، امکان هرگونه تفسیر و پیش‌بینی از جهت حرکت موج آینده وجود خواهد داشت. در عین حال، معامله‌گرانی که در امر استفاده از تئوری امواج الیوت متبحر شده‌اند، با قدرت از این ایده دفاع می‌کنند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

اصل امواج الیوت

الگو قیمت همواره در قالب یک 5 موجی پیشروی می کند و سپس با یک الگوی سه موجی در جهت مخالف اصلاح می شود.

امواج پیشرو با اعداد 1 تا 5 شماره گذاری می شوند و امواج اصلاحی نیز با حروفa تا C مشخص می‌شوند

موج دو موج یک را اصلاح می‌کند و به همین ترتیب موج چهار موج 3 را اصلاح می‌کند.

سپس کل زنجیره امواج یک تا پنج به وسیله زنجیره a b c اصلاح می‌شود.

در مفهوم کلان زنجیره ای موج یک تا موج پنج ,موجی با درجه بالاتر تکمیل می کند

یا به عبارت ساده‌تر موجی را قرار می‌دهدکه متعلق به ردیف بعدی بالاتر زنجیره های موج است

بنابراین نوسان از یک به موج5 یکی از امواج 1, 3 یا 5 را تکمیل می کند

در حالی که زنجیره ی موج ABC یک از امواج ۲ یا ۴ را تکمیل می‌کند.

در مفهوم خرد ممکن است مطابق با مفهوم مطرح شده در قسمت سه, موج 2 , موج 1و موج 4, موج 3 را اصلاح ‌کنند.

کل زنجیره امواج 1 تا 5 به وسیله زنجیره ABC اصلاح می شود,

هر یک از امواج شکل 2 به اجزای کوچکتری تقسیم می شود.

ریتم پایه پنج موجی که به وسیله 3 موجی اصلاح شده و همچنین قاعده ها و دستورالعمل های مختلف قانون امواج

صرفنظر از واحد زمان به کار برده شده به عنوان مرجع ثابت باقی می ماند .

الگوها در تایم فریم ساعتی همانند الگوهای تایم فریم هفتگی یا سالانه شمرده می‌شوند .

همواره قیمت با 5 موجی پیشروی می کند و با 3 موج حرکت قبلی را اصلاح می نماید .

مقیاس زمان الگوهای موج نسبت به شکل خود الگو ها از اهمیت کمتری برخوردار هستند .

نظریه موج الیوت (Elliott Wave Theory)

نظریه موج الیوت (به انگلیسی Elliott Wave Theory) توسط شخصی با نام «رالف نلسون الیوت» ابداع شد.

هدف الیوت توضیح حرکات قیمت در بازارهای مالی بود که در آنها می‌توان الگوهای موجی تکرارشونده و فراکتال را مشاهده کرد.

امواج الیوت در حرکات قیمت سهام و رفتار مصرف کنندگان تشخیص داده می‌شوند. معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که تلاش دارند از روند بازار کسب سود کنند را می‌توان در واقع “سوار بر موج‌ها” تفسیر کرد.

الیوت باور داشت که بازارهای سهام، که براساس تصور کلی رفتاری تصادفی و بی‌نظم داشتند، در واقع در قالب الگوهای تکرارشونده معامله می‌شوند. در این مقاله به شرح نظریه موج الیوت و نحوه به کارگیری آن در معاملات نگاهی خواهیم انداخت.

مبانی نظریه موج الیوت

نظریه موج الیوت توسط رالف نلسون الیوت در دهه 30 میلادی ابداع شد.

الیوت، پس از اینکه به دلیل بیماری به ناچار بازنشسته شد، احتیاج پیدا کرد تا با چیزی زمان خودش را پر کند و سرگرم شود.

به این سبب شروع به بررسی 75 سال نمودارهای سالیانه، ماهیانه، هفتگی، روزانه، و همچنین نمودارهای خودساخته ساعتی و 30 دقیقه‌ای در چندین شاخص مختلف کرد.
در سال 1935، هنگامی که الیوت پیش‌بینی عجیبی از کف بازار (market bottom) ارائه داد، نظریه او نیز به شهرت رسید و از آن زمان به بعد این نظریه اساس اقدامات هزاران مدیر سبد، معامله‌گر و سرمایه‌گذار خصوصی شده است.

الیوت قوانین خاص حاکم بر چگونگی شناسایی، پیش بینی، و سرمایه‌گذاری براساس این الگوهای موجی را توضیح داد. این کتاب‌ها، مقالات، و نامه‌ها در شاهکارهای آر. اِن. الیوت (R.N. Elliott’s Masterworks) جمع آوری شده و در سال 1994 به چاپ رسیدند.

Elliott Wave International بزرگترین شرکت مستقل تحلیل مالی و پیش بینی بازار در جهان است که تحلیل‌ها و پیش بینی‌هایش از آینده بازار را براساس مدل الیوت انجام می‌دهد.

از نظر الیوت، این الگوها قطعیتی برای حرکات آینده قیمت نیستند بلکه می‌توانند کمکی در تحلیل احتمالات عملکرد آینده بازار قلمداد شوند. این الگوها را می‌توان در ارتباط با سایر انواع تحلیل تکنیکال، از جمله اندیکاتورهای تکنیکال، برای شناسایی فرصت‌های خاص استفاده کرد. معامله‌گران نیز ممکن است از ساختار موج الیوت بازار در یک بازه زمانی مشخص تفاسیر مختلفی داشته باشند.

موج‌ها

به عقیده الیوت، روند قیمت‌ها در بازارهای مالی از روانشناسی غالب سرمایه‌گذاران نشات می‌گیرد. او دریافت که تغییرات در ذهنیت و روانشناسی عموم در بازارهای مالی همیشه با همان الگوهای تکرارشونده و یکسان فراکتالی خود را نشان می‌دهد.

نظریه الیوت تا حدی یادآور نظریه داو (Dow) است زیرا در هر دو قیمت سهام به شکل موجی حرکت می‌کنند.

با این وجود، از آنجا که الیوت ماهیت “فراکتالی” بودن بازارها را نیز تشخیص داد، توانست بازارها با جزئیات دقیق‌تری بررسی کند.

فراکتال‌ها ساختارهای ریاضی هستند که پیوسته خود را تکرار می‌کنند و هر چقدر آنها را بزرگتر کنید باز همان ساختار اولیه به دست می‌آید. الیوت متوجه شد که الگوهای قیمت در نمودارهای سهام دارای ساختاری فراکتال هستند، و سپس تحقیقات خود را روی الگوهای تکرارشونده این ساختارها آغاز کرد که می‌توان آنها را به عنوان یک اندیکاتور برای پیش بینی آینده بازار در نظر گرفت.

نکات کلیدی:

• در تحلیل تکنیکال، نظریه موج الیوت به دنبال الگوهای طولانی‌مدت و تکرارشونده قیمت است که براساس احساسات و روانشناسی سرمایه گذاران شکل گرفته‌اند.
• این نظریه، امواج را متشکل از امواج ایمپالسی (impulse waves) می‌داند که الگو را شکل می‌دهند و همچنین امواج اصلاحی (corrective waves) که در تقابل با روند بزرگتر قرار می‌گیرند.
• هر مجموعه موج، در قالب مجموعه‌ای بزرگتر از امواج جای می‌گیرد که از الگوی مشابه ایمپالس/اصلاح تبعیت می‌کند. به این رویکرد خاص از تحلیل بازار و سرمایه گذاری روش فراکتال گفته می‌شود.

تفسیر نظریه امواج الیوت

نظریه موج الیوت به این شکل تفسیر می‌شود:

پنج موج در مسیر روند اصلی حرکت می‌کنند و در پی آنها یک حرکت اصلاحی همراه با سه موج رخ می‌دهد (در کل یک حرکت 5-3). این حرکت 5-3 خود به دو زیرگروه در موج بعدی تقسیم می‌شود.
الگوی 5-3 اصلی ثابت می‌ماند، با این حال بازه زمانی هر موج ممکن است متفاوت باشد.

نگاهی به نمودار زیر بیندازید که متشکل از هشت موج است: (پنج موج بالا و سه موج پایین) که با 1، 2، 3، 4، امواج اصلاحی در الیوت 5، A، B، C نام‌گذاری شده‌اند.

موج‌های 1، 2، 3، 4، و 5 یک موج ایمپالس را شکل می‌دهند و موج‌های A، B، و C یک موج اصلاحی.

از سویی دیگر، یک ایمپالس پنج موجی موج 1 و یک اصلاح سه موجی موج 2 را در مقیاس بزرگتر بعدی نشان می‌دهند.

موج اصلاحی اغلب از سه حرکت مجزای قیمت تشکیل شده است – دو حرکت در مسیر اصلاحیه اصلی (A و C) و یک حرکت خلاف جهت آن (B).

موج‌های 2 و 4 در تصویر بالا موج‌های اصلاحی هستند.

این امواج به طور معمول ساختاری شبیه این دارند:

توجه داشته باشید که در این تصویر، موج‌های A و C در یک درجه بزرگتر در مسیر روند حرکت می‌کنند و بنابراین ایمپالسی هستند و از پنج موج تشکیل شده‌اند. در مقابل، موج B برخلاف روند است و بنابراین اصلاحی و متشکل از سه موج است.

یک موج ایمپالسی که موجی اصلاحی آن را دنبال کند یک درجه از موج الیوت را تشکیل می‌دهند که از روندها (trends) و ضدروندها (countertrends) تشکیل شده است.

همانطور که از الگوهای تصویر بالا می‌بینید، پنج موج همیشه به سمت بالا و یا سه موج همیشه به سمت پایین حرکت نمی‌کنند. به عنوان مثال، هنگامی که روند بزرگتر به سمت پایین باشد، دنباله پنج موجی نیز به سمت پایین خواهد بود.

درجه موج

الیوت 9 درجه موج تعریف و آنها را به این ترتیب، از بزرگترین به کوچکترین، نامگذاری کرد:

• چرخه فوق‌بزرگ (Grand Supercycle)
• چرخه بزرگ (Supercycle)
• چرخه (Cycle)
• اولیه (Primary)
• حد وسط (Intermediate)
• کوچک (Minor)
• جزئی (Minute)
• بسیار جزئی (Minuette)
• زیرگروه بسیار جزئی (Sub-Minuette)

از آنجا که موج‌های الیوت فراکتال هستند، درجات موج الیوت، به لحاظ نظری، بیشتر از آنچه که در بالا فهرست شد نیز می‌توانند تا ابد بزرگ و بزرگتر و در نتیجه جزئی و جزئی‌تر شوند.

یک معامله‌گر می‌تواند هرروز از این نظریه استفاده کند، یک حرکت ایمپالسی با روند صعودی را شناسایی کرده، با آن همراه شود و سپس این موقعیت را پس از کامل شدن الگوی پنج موجی و هنگامی که روند معکوس قریب الوقوع است بفروشد یا Short کند.

امواج الیوت چه چیزی را نشان می‌دهند

برخی تحلیلگران تکنیکال تلاش دارند تا از الگوهای موجی در بازار سهام با استفاده از نظریه موج الیوت بهره ببرند.

این فرضیه می‌گوید حرکات قیمت سهام را می‌توان پیش بینی کرد زیرا این حرکات در قالب الگوهای بالا و پایین و تکرار شونده‌ای به نام امواج شکل می‌گیرند که تحت تاثیر روانشناسی سرمایه‌گذار است.

در این نظریه، امواج مختلفی وجود دارد از جمله امواج محرک (motive waves)، امواج ایمپالس (impulse waves)، و امواج اصلاحی (corrective waves).

امواج الیوت یک الگوی ذهنی است و همه معامله‌گران این نظریه را به یک شکل تفسیر نمی‌کنند و برخی آن را استراتژی موفقی در معاملات نمی‌دانند.

خود نظریه تحلیل موج را نیز نمی‌توان به سادگی تعریف کرد.

برخلاف بسیاری از نظریه‌های شکل‌گیری قیمت، این نظریه دارای طرحی مشخص و قاعده‌مند نیست تا بتوان دستورالعمل‌های آن را بشکل کاملا دقیق دنبال کرد. تحلیل موج صرفا تصویری از تحرکات بازار ارائه می‌دهد و کمک می‌کند تا حرکات قیمت را در ابعادی بسیار وسیع‌تر و عمیق‌تر درک کنید.

نظریه موج الیوت در اصل شامل امواج ایمپالسی و اصلاحی می‌شود:

امواج ایمپالسی

موج‌های ایمپالسی از 5 زیرموج تشکیل می‌شوند که در مسیر بزرگترین روند حرکت می‌کنند.

این الگو رایج‌ترین موج محرک است و بسیار ساده می‌توان آن را در بازار تشخیص داد.

مانند تمامی امواج محرک، این موج از 5 زیر موج تشکیل شده که بین آنها 3 موج محرک و 2 موج اصلاحی هستند. این ساختار 5-3-5-3-5 نام گذاری شده و در تصویر بالا نشان داده شده است.

با این حال، این ساختار قوانینی دارد که شکل گیری آن را تائید می‌کنند. این قوانین غیرقابل نقض هستند.

اگر یکی از این قوانین نقض شود، ساختار را نمی‌توان موج ایمپالسی دانست و امواج اصلاحی در الیوت موج مشکوک باید دوباره نام‌گذاری شود. این قوانین عبارتند از:

• موج 2 نمی‌تواند بیش از 100 درصد مسیر موج 1 را طی کند
• موج 3 هرگز نمی‌تواند بین موج‌های 1، 3، و 5 کوتاهترین باشد

امواج اصلاحی

امواج اصلاحی، که گاهی امواج مورب (diagonal waves) نامیده می‌شوند، از سه موج یا ترکیبی از 3 زیرموج تشکیل شده‌اند که در مسیر خلاف روند بزرگترین درجه بعدی حرکت می‌کند.

مانند تمامی امواج محرک، هدف آن حرکت دادن بازار در مسیر روند است و از 5 زیرموج تشکیل شده است.

تفاوت اینجاست که به نظر می‌رسد امواج مورب یا در حال گسترش و یا در حال انقباض هستند. همچنین، امواج اصلاحی در الیوت با توجه به اینکه کدام موج مشاهده شده، تعداد زیرموج‌های امواج مورب ممکن است به 5 نرسد.

مانند دیگر امواج محرک، هر زیرموج از امواج مورب هرگز به طور کامل مسیر زیرموج قبل را طی نمی‌کند و زیرموج 3 از امواج مورب هرگز کوتاهترین موج نیست.

این امواج ایمپالسی و اصلاحی در امواج اصلاحی در الیوت یک ساختار فراکتال مشابه با خود جای گرفته‌اند تا الگوهای بزرگتر را بسازند.

به عنوان مثال، یک نمودار یک ساله ممکن است در میانه یک موج اصلاحی باشد، اما یک نمودار 30 روزه ممکن است یک موج ایمپالسی در حال رشد را نشان دهد. معامله‌گری که چنین تفسیری از موج الیوت دارد ممکن است دو دیدگاه بلندمدت خرسی و کوتاه مدت گاوی برای سرمایه‌گذاری داشته باشد.

پیش‌بینی‌های بازار براساس الگوهای موجی

الیوت پیش بینی‌های دقیقی از بازار سهام بر اساس ویژگی‌های قابل اعتمادی که در الگوهای موجی یافته بود انجام داد. یک موج ایمپالس (impulse wave) که در مسیری مشابه روند بزرگتر حرکت می‌کند، همیشه پنج امواج اصلاحی در الیوت موج در الگوی خود نشان می‌دهد.

با این حال، یک موج اصلاحی (corrective wave) در مسیری خلاف روند اصلی حرکت می‌کند. در مقیاسی کوچکتر، در هر موج ایمپالسی پنج موج را می‌توان یافت. و این الگو تا بی‌نهایت خود را در مقیاس‌های کوچکتر و کوچکتر تکرار می‌کند. الیوت این ساختار فراکتال را در دهه 30 میلادی در بازارهای مالی پیدا کرد اما تا دهه‌ها بعد دانشمندان پی به اهمیت فراکتال‌ها نبردند و آنها را به شکل ریاضی ترسیم نکردند.

ما اکنون میدانیم که در بازارهای مالی، “برای هر بالا رفتنی، پایین آمدنی نیز هست” زیرا هرگاه حرکت قیمت به سمت بالا یا پایین باشد، حرکت بعدی در جهت مخالف خواهد بود. عملکرد قیمت شامل روندها و اصلاح‌های قیمت است. روندها مسیر اصلی قیمت را نشان می‌دهند درحالیکه اصلاح‌ها برخلاف روندها حرکت می‌کنند.

الیوت دریافت که دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) تعداد امواج را در ایمپالس‌ها و اصلاح ها مشخص می‌کند. روابط موجی در قیمت و زمان نیز معمولا نسبت‌های فیبوناچی را نشان می‌دهند، مانند 38~ درصد و 62 درصد. برای مثال یک موج اصلاحی ممکن است 38 درصد از مسیر موج ایمپالسی قبل از خود را دوباره طی کند.

تحلیلگرانِ دیگر اندیکاتورهایی ایجاد کرده‌اند که از نظریه موج الیوت الهام گرفته شده‌اند، از جمله اسیلاتور موج الیوت که در تصویر زیر نشان داده شده است.

این اسیلاتور با روشی مبتنی بر محاسبات انجام شده توسط کامپیوتر، پیش‌بینی مسیر آینده قیمت را بر اساس تفاوت بین میانگین متحرک 5 دوره‌ای و 34 دوره‌ای ارائه می‌دهد. سیستم هوش مصنوعی Elliott Wave International، به نام EWAVES، تمام قوانین و دستورالعمل‌های موج الیوت را روی داده‌ها اعمال می‌کند تا بتواند تحلیلی خودکار از موج الیوت به دست آورد.

شهرت نظریه امواج الیوت

در دهه 70 میلادی، اصل موج الیوت از طریق کتاب افسانه‌ای دو نفر با نام «ای. جی. فراست» (A.J. Frost) و «رابرت پرشتر» (Robert Prechter)، شهرت زیادی پیدا کرد.

نام این کتاب، اصل موج الیوت: کلید رفتار بازار (Elliott Wave Principle: Key to Market Behavior) بود.

نویسندگان این کتاب بازار گاوی دهه 80 را پیش‌بینی کرده بودند و پرشتر بعدها بر مبنای همین نظریه رکود 1987 را پیش‌بینی و یک پیشنهاد فروش صادر قبل از سقوط بازار در سال 1987 میلادی منتشر کرد.

سخن آخر

طرفداران موج الیوت تاکید دارند که فراکتال بودن ساختار بازار به منزله سهولت پیش بینی بازار نیست.

دانشمندان درخت را دارای ساختاری فراکتال می‌دانند اما نه به این معنا که می‌توان راه هر شاخه را پیش‌بینی کرد. نظریه موج الیوت، مانند هر روش تحلیلی دیگری، در عمل طرفداران و همچنین منتقدین خودش را دارد.

یکی از مشکلات اساسی این است که طرفداران نظریه‌ها همیشه می‌توانند اشتباهات را به گردن خوانش بد از نمودارها بیندازند تا ضعف خود نظریه‌ها.

علاوه بر این، تفاسیر و تعابیر از اینکه چقدر طول می‌کشد تا یک موج کامل شود بی‌شمار است. با این حال، معامله‌گرانی که طرفدار نظریه موج الیوت هستند سرسختانه از آن دفاع می‌کنند.