قرارداد سواپ (Swap)

ارزش‌گذاری قراردادهای سوآپ نفت‌خام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر با رویکرد مشتقات مالی

هدف اصلی این مطالعه ارزش‌گذاری سوآپ نفت­خام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر است. در قراردادهای سوآپ نفت‌خام، ایران می‌تواند دو نقش «معاوضه‌گر» و یا «خریدار و فروشنده» را ایفا کند. هم‌چنین، دریافت نفت‌خام از شمال کشور و تحویل معادل ارزشی آن از جنوب کشور می‌تواند همزمان اتفاق بیفتد و یا با فاصله زمانی رخ دهد. به‌همین منظور، با دو فرض همزمانی و فاصله زمانی یک ماهه و سه ماهه بین دریافت نفت‌خام از کشورهای خزر و تحویل معادل آن از جنوب کشور، به ارزش‌گذاری سوآپ نفت‌خام ایران در نقش «معاوضه‌گر» و «خریدار و فروشنده» با استفاده از مشتقات مالی پرداخته می‌شود. ایران سابقه قرارداد سوآپ نفت‌خام پنج ساله با شرکت کاسپین اویل دارد، لذا در این تحقیق، طول دوره قراردادهای سوآپ نفت‌خام پنج سال در نظر گرفته می‌شود و ارزش هر قرارداد سوآپ از مجموع ارزش پنج قرارداد آتی به‌دست آورده می­شود. برای بررسی تأثیر طول دوره قراردادها بر سودآوری سوآپ، طول دوره هر قرارداد به هفت سال افزایش داده می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که، سودآوری سوآپ نفت‌خام برای ایران در نقش «خریدار و فروشنده» بیشتر از نقش «معاوضه‌گر» است. دریافت و تحویل نفت‌خام با فاصله زمانی رخ می‌دهد و هرچه طول دوره قراردادهای نفتی بیشتر باشد، سودآوری سوآپ بیشتر است.
طبقه‌بندیJEL:C52 ,G13 ,Q48 ,Q40

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Valuation of Iran’s Crude Oil Swap Contracts with Caspian Countries via the Approach of Financial Derivatives

نویسندگان [English]

• Hamid Abrishami 1
• Nafiseh Behradmehr 2
• narges tahmasebi 3

The purpose of this study is to evaluate crude oil swap of Iran with Caspian countries. In crude oil swap contracts, Iran can take two roles: "the Swapper" or "the Buyer and Seller". Also, receiving crude oil from the Caspian countries and delivering equivalent of value of that from the south of Iran can take place simultaneously and non-simultaneously. The datasets contain oil future contract price for period of 1999-2012. Life of swap is assumed to be 5 years. But, it is also increased to 7 years. The results show that It would be more beneficial for Iran to play the role of "the Buyer and Seller" than the role of "the Swapper" in swap contract. Finally, the longer the life of the swap, the higher profitability level will be.
JEL Classification: Q48, Q40, G13, G0

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: crude oil swap
• future contracts
• the Swapper
• the Buyer and Seller

مراجع

آدمی، علی و نظریان، ابوذر (1394). بررسی جایگاه انرژی دریای مازندران و خطوط لوله انتقال آن بر امنیت ملی ایران، فصلنامه تخصصی علمی ترویجی فرایند نو، زمستان 94، 52.
آقاجعفری، فاطمه (1390). امکان‌سنجی اقتصادی سوآپ فرآورده‏های نفتی کشورهای همسایه، از طریق جمهوری اسلامی ایران با رویکرد حضور بخش خصوصی، کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.
چنارانی، حسن (1393). خسارت 5.5 میلیون دلاری توقف سوآپ یا شوآپ، ماهنامه چشم‌انداز نفت، سوم، چهاردهم، 15-13.
حبیب‌زاده ‌قره‌تپه، محسن (1394). کارکرد قراردادهای معاوضه (سوآپ) نفت در ساختار حقوقی و اقتصادی ایران، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، بیست و نهم، 1، 167-158.
خیاط‌ سرکار، محمد (1392). ارزیابی اقتصادی سوآپ نفت و گاز کشورهای حاشیه‌ی دریای خزر از طریق ایران و تأثیر آن بر اقتصاد ایران، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
شادی‌وند، قادر (1393). نگاهی به تاریخچه سوآپ ایران؛ چرا نفت ‌دیگران را جابه‌جا کنیم؟، ماهنامه توسعه صنعت نفت، 90-85.
صدقی، ابوالفضل (1384). بررسی مسیرهای انتقال نفت و گاز حوزه‌ی دریای خزر. ماهنامه ایراس، 5.
عطایی، فرهاد و عزیزی، حمیدرضا (1389). نقش عامل انرژی در روابط ایران و ترکمنستان. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین­المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، 3، 79-108.
نشریه‌ی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده­های نفت، گاز و پتروشیمی ایران، اول 1391.
ودودی، کاوه، سیدحسینی، سیدمحمد و حسینی، سیدمحمد (۱۳۸۸). افزایش بهره‌وری ناوگان حمل‌ونقل کشور با استفاده از مفهوم سوآپ، اولین همایش ملی راهکارهای نوین تأمین، نگهداشت، انتقال و توزیع فرآورده‌های نفتی، تهران.

امضای قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز بین ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان

قرارداد سه جانبه سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق خاک ایران در حضور روسای‌جمهوری ایران و جمهوری آذربایجان در حاشیه نشست اکو در ترکمنستان به امضا رسید.

پایگاه اطلاع‌رسانی دولت ایران روز یکشنبه هفتم آذرماه اعلام کرد که در پی دیدار دوجانبه ابراهیم رئیسی و الهام علی‌اف، رؤسای جمهوری ایران و جمهوری آذربایجان، وزیران نفت دو کشور قرارداد سوآپ (معاوضه) سالانه یک‌ونیم تا دو میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق خاک ایران را امضا کردند.

الهام شبان، مدیر مرکز مطالعات نفت خزر در جمهوری آذربایجان، در این زمینه به رادیو فردا گفت که در سال ۲۰۱۶ نیز به مدت یک سال قرارداد مشابهی امضا شده بود و ترکمنستان در چهارچوب این قرارداد، ۱.۵ میلیارد متر مکعب گاز برای مصرف استان‌های شمال غرب ایران به شرکت قدیر (زیرمجموعه بیت رهبری) تحویل داد و ایران نیز به همین میزان گاز تحویل آذربایجان داد.

سود ایران از عملیات سوآپ، ۲۰ درصد بود و آذربایجان نیز با فروش این حجم از گاز به گرجستان حدود ۳۵ درصد درآمد اضافی کسب کرد.

هنوز معلوم نیست در قرارداد جدید، آیا ایران در نظر دارد گاز ترکمنستان را در زمستان که کشور با بحران کسری گاز مواجه است دریافت کرده و در تابستان تحویل آذربایجان دهد، یا این‌که عملیات سوآپ گاز همزمان خواهد بود.

با استفاده از گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت و رادیو فردا/د.خ/ک.ر

مهم‌ترین خبرهای ایران و جهان

ابراز امیدواری دبیرکل سازمان ملل درباره نتیجه‌بخش بودن مذاکرات ایران و عربستان

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوهای ایران و عربستان باعث کاهش تنش در متطقه خلیج فارس بشود.

آنتونیو گوترش تصریح کرد: «امیدوارم گفت‌وگوها بین ایران و قرارداد سواپ (Swap) عربستان و همچنین گفت‌وگوهای دیگر در منطقه، نتیجه بخش باشد و باعث کاهش تنش در منطقه خلیج فارس شود.

.دبیرکل سازمان ملل همچنین تاکید کرد که کشورهای عربستان، امارات متحده عربی و دیگر کشورهای خلیج فارس می‌توانند در مقابله با بحران‌های جهانی ، از جمله ناامنی غذایی، شرایط اضطراری مرتبط با آب و هوا و کمبود انرژی، و همچنین و منازعات منطقه‌ای مانند درگیری در سوریه، یمن، لیبی و بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها نقش ایفا کنند.

رسانه‌ها در فروردین سال ۱۴۰۰ گزارش دادند که عربستان سعودی و ایران تقریبا پنج سال پس از قطع روابط دیپلماتیک، مذاکراتی با میانجیگری عراق در بغداد انجام داده‌اند.

دور پنجم و آخر گفت‌وگوها بین ایران و عربستان سعودی اردیبهشت‌ماه سال جاری در بغداد برگزار شد و در پی بالا گرفتن تنش‌ها در منطقه بار دیگر متوقف ماند.

مناسبات رسمی تهران و ریاض در دی‌ماه سال ۱۳۹۴ در پی حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران که در واکنش به اعدام شیخ نِمر باقر النمر، روحانی شیعه، توسط حکومت عربستان سعودی روی داد، قطع شد.

دیپلمات‌ها امیدوارند که با به سرانجام رسیدن مذاکرات ایران و عربستان پس از سال‌ها دشمنی که منطقه را به یک درگیری تمام‌عیار نزدیک کرده است، تنش ها در سراسر خاورمیانه کاهش یابد.

آمریکا ۱۳۰ میلیون دلار از کمک‌های نظامی به مصر را «تعلیق می‌کند»

مقامات آمریکایی روز چهارشنبه به رویترز گفته‌اند، دولت جو بایدن تصمیم گرفته است، پرداخت ۱۳۰ میلیون دلار کمک نظامی خارجی خود به مصر به دلیل نقض حقوق بشر در این کشور تعلیق کند.

طبق این گزارش، اما به دلیل رویکرد و عزم دولت عبدالفتاح السیسی و همچنین پیشرفت‌هایی که قاهره در زمینه بازداشت‌های سیاسی داشته است، دولت آمریکا اجازه داده است تا برخی از منابع مالی دیگر این کمک‌ها به مصر پرداخت شود.

این مقامات که نامشان فاش نشده همچنین اضافه کرده‌اند٬ آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، معتقد است که قاهره با آزادی صدها نفر از زندانیان، پیشرفت‌هایی در زمینه بازداشت‌های سیاسی و روند دادرسی داشته است.

گروه‌های حقوق بشری تلاش کرده‌اند تا ۳۰۰ میلیون دلار از کمک‌ها به مصر تعلیق شود. فعالان و نهادهای مدافع حقوق بشر به نقض گسترده حقوق بشر در دولت عبدالفتاح السیسی، از جمله شکنجه و ناپدید شدن اجباری اشاره می‌کنند.

رویترز می‌گوید، ​۱۳۰ میلیون دلار کمک تعلیق شده توسط آنتونی بلینکن ۱۰ درصد از کمک سالانه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری آمریکا به مصر است .

یک مقام دولت آمریکا در این زمینه گفته است، وکلای وزارت خارجه ایالات متحده معتقدند ۱۰ درصد کل کمک حداکثر میزانی است که می‌توان تعلیق کرد.

رویترز می‌گوید، روابط ایالات متحده با مصر پیچیده است و این پرجمعیت ترین کشور عرب، یک متحد حیاتی است و واشینگتن همچنان به حمایت از «نیازهای دفاعی مشروع» مصر متعهد است.

با استفاده از رویترز

مسابقات جهانی کشتی آزاد؛ ورزشکار اسرائیلی حریف امیرمحمد یزدانی شد

امیرمحمد یزدانی، ملی‌پوش ایرانی در وزن ۷۰ کیلوگرم مسابقات جهانی کشتی آزاد در دور اول باید با حریفی اسرائیلی رو در رو شود.

قرعه‌کشی مسابقات جهانی کشتی آزاد در صربستان روز چهارشنبه انجام گرفت و مشخص شد که امیرمحمد یزدانی در دور اول این مسابقات باید با جاش فاین‌سیلور از اسرائیل کشتی بگیرد.

کشتی‌گیران اسرائیل در سه وزن کشتی آزاد، در مسابقات جهانی صربستان حضور دارند. هدایت این تیم را نیز کندال کراس قهرمان المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا از آمریکا به عهده دارد.

یکی از نگرانی‌های کشتی‌گیران ایرانی این بود که با توجه به منع حکومتی برای ورزشکاران انجام مسابقه با حریفان اسرائیلی، در صورتی که طبق قرعه با نمایندگان اسرائیل مواجه شوند، فرصت حضور در مسابقات را از دست می‌دهند .

جمهوری اسلامی ایران کشور اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد. طبق سیاست جمهوری اسلامی، ورزشکاران ایرانی اجازه رویارویی برای ورزشکاران اسرائیلی در رقابت‌های بین‌المللی را ندارند، امری که هزینه‌های بسیاری را به کاروان‌های ورزشی ایران تحمیل کرده است. تعلیق جودوی ایران یکی از آخرین این موارد است.

اکنون نیز غیبت احتمالی امیرمحمد یزدانی در این مبارزه، منجر به حذف او از رقابت‌ها و محرومیت احتمالی‌اش خواهد شد .

روسیه، سوریه و طالبان هم به مراسم خاکسپاری ملکه بریتانیا دعوت نشدند

دولت بریتانیا روز چهارشنبه ۲۳ شهریور اعلام کرد که سوریه، ونزوئلا و حکومت طالبان نیز از جمله کشورهایی هستند که برای شرکت در مراسم خاکسپاری ملکه فقید بریتانیا از آنها دعوت نشده است. سه کشور دیگری که از قبل در این فهرست قرار داشتند روسیه، بلاروس و میانمار هستند.

از سه کشور ایران، کره شمالی و نیکاراگوئه نیز فقط در سطح سفرا دعوت شده است.

دعوت برای شرکت رهبران یا مقامات ارشد در مراسم خاکسپاری الیزابت دوم، ملکه فقید بریتانیا که روز یکشنبه ۲۷ شهریور برگزار می‌شود فقط برای کشورهایی ارسال شده که با بریتانیا روابط دیپلماتیک کامل دارند.

بریتانیا با حکومت‌های سوریه و ونزوئلا مناسبات دیپلماتیک رسمی ندارد و از زمان تصرف قدرت در افغانستان توسط گروه طالبان در مرداد سال گذشته با دولت طالبان هیچگونه مناسبات رسمی برقرار نکرده‌است.

در مورد اکثر کشورهای جهان دعوت رسمی دولت بریتانیا شامل رئیس حکومت یا نماینده منتخب حکومت به علاوه یک مهمان می‌شود.

ولی در مورد کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) که ملکه یا پادشاه بریتانیا هنوز رئیس حکومت این کشورها محسوب می‌شوند تعداد مدعوین بیشتر است و علاوه بر نخست‌وزیر و یک مهمان، نماینده ویژه دولت بریتانیا در این کشورها به علاوه یک مهمان نیز دعوت شده‌اند و هر کدام از این کشورها می‌توانند ده شهروند معمولی را نیز به مراسم دعوت کنند.

برنامه‌ریزی و سازماندهی برای شرکت رهبران یا مقامات ارشد حدود دویست کشور جهان درمراسم خاکسپاری ملکه فقید بریتانیا کار بسیار دشواری است. منابع مطلع در دولت بریتانیا می‌گویند در حالت معمولی هر سال فقط چند رهبر خارجی برای دیدار رسمی به این کشور سفر می‌کنند ولی برای مراسم خاکسپاری ملکه فقید سفر رسمی صدها نفر باید طی چند روز برنامه‌ریزی و سازماندهی شود.

اجرای دقیق این برنامه از نظر دیپلماتیک و امنیتی چالش بزرگی است و به گفته منابع آگاه در روزهای اخیر اجرای آزمایشی مراسم در طول شب آغاز شده‌است.

علاوه بر میهمانان خارجی، دارندگان نشان‌های افتخار صلیب ویکتوریا و صلیب جورج نیز در این مراسم شرکت خواهند کرد.

چیدمان محل نشستن هر قرارداد سواپ (Swap) یک از مهمانان در این مراسم پس از دریافت پاسخ همه کشورها به دعوت نهایی خواهد شد. فرصت نهایی برای پاسخ روز پنج‌شنبه است. در این چیدمان عوامل متعددی در نظر گرفته خواهد شد و متناسب با ارشدیت هریک از شرکت‌کنندگان محل نشستن او تعیین می‌شود.

مهمانان خارجی می‌توانند از تابوت ملکه نیز که در تالار وست مینستر ساختمان پارلمان در معرض بازدید عموم قرار داد دیدن کنند. رهبران و قرارداد سواپ (Swap) مقام‌های کشورهای همسود روز شنبه و رهبران سایر کشورها روز یکشنبه این بازدید را انجام خواهند داد.

نامه دعوت بیش از هزار نفر از رهبران کشورهای جهان و مهمانان ویژه در مراسم خاکسپاری ملکه فقید بریتانیا با دست نوشته شده و قرار است دفتر ویژه ای برای نگارش پیام تسلیت آنها در نظر گرفته شود.

پس از پایان خاکسپاری ملکه، مراسم قدردانی از حضور مهمانان خارجی از سوی چارلز سوم، پادشاه جدید بریتانیا، در لنکستر هاوس، بخشی از کاخ بزرگ سنت جیمز برگزار خواهد شد.

روز دوشنبه نیز رهبران و مقامات ارشد کشورهای خارجی در مهمانی ویژه‌ای که به دعوت جیمز کلورلی، وزیر خارجه بریتانیا، در چرچ هاوس واقع در محله وست مینستر برگزار می‌شود، شرکت خواهند کرد.

اتمیک سواپ (Atomic Swap)؛ آشنایی کامل با دنیای مبادلات اتمی

اتمیک سواپ یا مبادلات اتمی، طبق یک قرارداد خودکار، امکان انجام مبادله دو توکن با بلاک چین‌های متفاوت را برقرار می‌کند. در انجام این مبادله، واسطه‌ها و نهادهای شخص ثالث از مراحل مبادلات حذف می‌شوند و کاربران در مبادلات خود استقلال بیشتری دارند.

مبادلات اتمی یک سرویس عالی برای معامله‌گران یا تریدرهای ارزهای دیجیتال است. برای شروع معامله در ارزهای دیجیتال، باید آموزش‌های لازم از جمله آموزش ترید ارز دیجیتال را ببینید تا بتوانید در این زمینه فعالیت کنید. در صورتی که تجربه و مهارت کافی در ترید به دست نیاورید، ممکن است بازار ارزهای دیجیتال برای شما ضرر ساز باشد.

اتمیک سواپ چیست؟

اتمیک سواپ (Atomic Swap) یا مبادله اتمی، به مبادله ارزهای دیجیتال با بلاک چین متفاوت گفته می‌شود. در این نوع مبادله، هیچ‌گونه شخص ثالث یا نهادی مانند صرافی وجود ندارد و دقیقا برعکس معاملات مارجین (Margin Trading) عمل می‌کند. در این روش، افرادی که درخواست انتقال ارز مدنظر خود را می‌دهند به یکدیگر وصل می‌شوند و بدون نیاز به اعتمادسازی، مبادلات اتمی خود را انجام می‌دهند.

نام دیگر مبادلات اتمی، مبادله اتمی میان زنجیره‌ای (Cross-chain Atomic Swap) است. امکاناتی که اتمیک سواپ برای انجام مبادلات در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد، باعث برتری خودش نسبت به دیگر صرافی‌های غیر متمرکز شده است. از آن جایی که صرافی‌های غیرمتمرکز تنها از یک بلاک چین پشتیبانی می‌کنند و مبادلات ارزها باید تنها روی یک بلاک چین انجام شود، برای کاربران محدودیت‌هایی را به وجود می‌آورد.

یونی سواپ (UniSwap) یکی از بهترین و محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است. یونی سواپ تنها از مبادلات بر روی بلاک چین اتریوم پشتیبانی می‌کند. مثلا کاربران به طور مستقیم نمی‌توانند بیت کوین را در ازای اتریوم مبادله کنند. زیرا بیت کوین بر روی یک بلاک چین و اتریوم نیز بر روی یک بلاک چین دیگری است. کاربران برای مبادله این دو ارز دیجیتال به یکدیگر از طریق یونی سواپ یا دیگر صرافی‌های غیرمتمرکز، می‌توانند بیت کوین را به ارز فیات و سپس ارز فیات را به اتریوم تبدیل کنند. همچنین، می‌توانند بیت کوین را به ارزهای دیجیتال دیگر پشتیبانی شده تبدیل کنند تا به اتریوم برسند.

ولی اتمیک سواپ به این شکل نیست و با برقراری ارتباط با بلاک چین‌های دیگر، امکان انجام مبادله با هر بلاک چینی را به طور مستقیم فراهم کرده است. به همین دلیل، این روزها شرکت‌های زیادی در تلاش برای طراحی کیف پول‌هایی مبتنی بر اتمیک سواپ هستند. ولی در حال حاضر، کیف پول اتمیک (Atomic Wallet) امکان انجام مبادلات اتمی را برای کاربرانش فراهم کرده است.

تاریخچه اتمیک سواپ

در واقع، مفهوم مبادلات اتمی دقیقا بعد از به وجود آمدن آلت کوین ها شکل گرفت. به هر ارز دیجیتال دیگری به جز بیت کوین، آلت کوین گفته می‌شود. زمانی که آلت کوین‌ها شکل گرفتند، علاقه مبادله ارزهای دیجیتال به یکدیگر در میان صاحبان ارز دیجیتال به وجود آمد. به همین دلیل، تیر نولان (Tier Nolan) ایده اصلی مبادله همتا به همتا (P2P) بدون دخالت شخص ثالث و صرافی غیرمتمرکزی را مطرح کرد. البته در پس این ایده، به کارگیری فناوری بسیار پیشرفته‌ای از بلاک چین قرار داشت.

در نهایت، چارلی لی (Charlie Lee) مؤسس لایت کوین (LiteCoin) در سال ۲۰۱۷، یک توییت حاوی طراحی مبادله اتمی گذاشت. او در این توییت اعلام کرد که توانسته با استفاده از اتمیک سواپ، لایت کوین را به بیت کوین تبدیل کند. پس از اعلام چارلی لی، بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز و معامله‌گران تصمیم بر استفاده از مبادله اتمی برای انجام مبادلات خود گرفتند. از این رو، اتمیک سواپ شرایط بهتری را برای ترید ارز دیجیتال فراهم کرد.

یکی از تفاوت‌های اصلی مبادله اتمیک با دیگر صرافی‌های مطرح مانند بایننس (Binance)، کوین بیس (Coinbase) و کراکن (Kraken)، بحث امنیت آنها است. در صرافی‌های ارز دیجیتال، کنترل کامل کیف پول در اختیار کاربران نیست. به همین دلیل، امنیت کیف پول ارز دیجیتال تا حد زیادی به امنیت صرافی بستگی دارد. ولی در اتمیک سواپ خطرات امنیتی کمتری وجود دارد. همچنین، کارمزد و هزینه انجام معاملات کاهش میابد.

عملکرد اتمیک سواپ

هر یک از کاربران برای استفاده از مبادلات اتمی، کلیدهای خصوصی دارند. به طور کلی، روند انجام مبادلات اتمی با به اشتراک گذاری این کلیدهای خصوصی در طرفین معامله است. معامله تنها زمانی انجام می‌شود که کلید خصوصی ارائه شده از طرف دو کاربر، یکسان باشد. پس از توافق طرفین برای انجام معامله، قرار داد هوشمند (Smart Contract) معامله را اجرا می‌کند. تراکنش ثبت شده در بلاک چین، مورد بررسی نودها (Nodes) قرار می‌گیرد و در صورت تأیید تراکنش، یک بلاک جدید برای این تراکنش باز می‌شود.

عملکرد اتمیک سواپ باعث می‌شود تا هیچ فرد غریبه‌ای نتواند به معامله شما دسترسی داشته باشد و کوین‌های شما را به دست آورد. زیرا، دسترسی به کوین‌های کاربران در مبادلات اتمی، تنها در صورت اطلاع از کلیدهای خصوصی امکان‌پذیر است. تمامی فرایند انجام شده در مبادلات اتمی از طریق قراردادهای زمان دار هش شده (Hashed Timelock Contracts) با نام اختصاری “HTLC” انجام می‌شود.

قرارداد هش زمان دار (HTLC)

قراردادهای هش زمان دار که در اتمیک سواپ اجرا می‌شوند، به موارد زیادی برای انجام معاملات رمزارز نیاز دارند. برخی از این موارد مورد نیاز، چندین امضا با کلیدهای خصوصی و عمومی است. ولی دو مورد “Hashlock” و زمان‌بندی از موارد مهم برای ایجاد تمایز میان قراردادهای هوشمند عادی است.

“Hashlock” چیست؟ در واقع “Hashlock” شامل یک نسخه هش شده از کلید عمومی کاربر مبدأ معامله است. ولی برای باز کردن هش اصلی قرارداد، باید از کلید خصوصی استفاده کرد. در اجرای قرارداد “HTLC”، از طرف مبدأ معامله یک کلید تولید شده و هش می‌شود. هش تولید شده در یک قسمت گاوصندوق شکل، ذخیره شده و در نهایت، در زمان انجام معامله نمایان می‌شود. طبق برنامه ریزی قراردادهای زمان‌دار، تولید بلاک‌های جدید بعد از گذشت زمانی مشخص، متوقف می‌شود. این زمان توقف تولید بلاک‌های جدید از قبل در قرارداد مشخص شده است.

همان‌طور که گفتیم، دومین عنصر مهم در قراردادهای زمان‌دار، زمان بندی است. این عنصر زمان‌بندی، به جهت محدود کردن قراردادهای تولید شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قراردادهای زمان‌دار هش شده از دو مورد متفاوت زمان‌بندی استفاده می‌شود.

زمان‌بندی اول، “Check Lock Time Verify” با نام اختصاری “CLTV” است که از یک پایگاه زمانی برای قفل و انتشار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. طبق این عنصر موجود در قراردادهای زمان‌دار، محدودیت‌هایی برای منتشر شدن ارزهای دیجیتال به وجود می‌آید. کوین‌ها تنها در یک زمان مشخصی با یک ارتفاع مشخصی از بلاک قابلیت انتشار خواهند داشت.

زمان‌بندی دوم، “Check Sequence Verify” با نام اختصاری “CSV” است که مدت زمان در این عنصر اهمیتی ندارد. بلکه برای نهایی شدن معامله، تعداد بلاک‌های تولید شده را نگاه می‌کند. از تعداد بلاک‌های تولید شده به عنوان یک معیار برای زمان‌بندی و مدت زمان گذشته استفاده می‌کند تا تأیید نهایی معامله را انجام دهد.

مزایای استفاده از اتمیک سواپ

تعامل بین ارزها

اتمیک سواپ، تعامل در میان تمامی ارزهای دیجیتال را برقرار می‌کند. به این معنا که شما می‌توانید از طریق مبادلات اتمی با تمامی ارزهای دیجیتال تعامل داشته باشید و نیازی به محدود شدن در میان برخی از ارزهای دیجیتال نیست.

راحتی در تبادل

مبادلات اتمی باعث ایجاد تنوع برای معامله‌گران می‌شود. تا قبل از راه اندازی و طراحی اتمیک سواپ، تریدرها مجبور به محدود سازی خود در میان چند ارز دیجیتال بودند. ولی پس از طراحی مبادلات اتمی، کاربران به راحتی می‌توانند در ارزهای دیجیتال متفاوت سرمایه گذاری کنند و به راحتی آنها را با کوین‌های دیگر مبادله کنند.

استفاده از یک صرافی واحد

با استفاده از مبادلات اتمی، دیگر نیازی به استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز نخواهید داشت. همچنین از نظر محدودیت و پرداخت کارمزد تراکنش نیز بی نیاز می‌شوید.

کارمزد پایین

بسیاری از صرافی‌های متمرکز، برای انجام معاملات یا انتقال دارایی به داخل کیف پول شخصی، کارمزد بسیار زیادی را از کاربران خود دریافت می‌کنند. ولی اتمیک سواپ به این شکل نیست و میزان کارمزد تراکنش آن بسیار کمتر است.

حذف واسطه

اتمیک سواپ به دلیل امکان انجام تراکنش در بین چند بلاک چین، توکن‌های واسطه را حذف می‌کند. فرض کنید که شما مقداری لایت کوین دارید و می‌خواهید آنها را به دیکرد (Decred) تبدیل کنید. در دیگر صرافی‌های غیرمتمرکز، ابتدا باید لایت کوین را به بیت کوین تبدیل کرده و سپس، بیت کوین را به دیکرد تبدیل کنید. ولی در مبادلات اتمی، توکن واسطه که در اینجا بیت کوین است، حذف می‌شود و مبادله به صورت مستقیم از لایت کوین به دیکرد صورت می‌گیرد.

سرعت در انجام مبادله

اتمیک سواپ سرعت بالایی به معاملات شما می‌دهد. مبادله اتمی از طریق مرتبط سازی کیف پول‌ها به یکدیگر، دریافت تأییدیه از صرافی‌های غیرمتمرکز که بسیار زمانگیر هستند را حذف می‌کند. از این رو، سرعت انجام مبادلات شما بیشتر می‌شود.

ماهیت غیرمتمرکز

از طریق مبادلات اتمی، معاملات در کیف پول‌ها به صورت مستقیم انجام می‌شود و این مورد، تمرکززدایی به معنای واقعی کلمه است. ولی صرافی‌ها به دلیل اهداف قانونگذاری که دارند، تمام مراحل معامله را به صورت متمرکز انجام می‌دهند.

در اتمیک سواپ، معاملات به طور مستقیم میان طرفین معامله انجام می‌شود و به همین دلیل، واسطه‌هایی مانند صرافی‌های متمرکز، از میان معامله شما حذف می‌شوند. از طرفی، این صرافی‌های متمرکز مستعد حملات اینترنتی هستند و استفاده از آنها خطر آفرین است.

اختیارات کامل بر دارایی

مبادلات اتمی قرارداد سواپ (Swap) کنترل کل دارایی‌ها را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. ولی در صرافی‌های متمرکز به این شکل نیست. صرافی‌های متمرکز، نه تنها مستعد حملات اینترنتی هستند، بلکه برخی از آنها، دست‌کاری‌های داخلی انجام می‌دهند. به طور مثال، برخی از این دست‌کاری‌ها شامل، غیرفعال کردن برداشت و کنترل کیف پول است.

معایب و محدودیت‌های اتمیک سواپ

احتمالا با خود فکر می‌کنید که مبادلات اتمی با این همه مزایا، قطعا معایب بسیار جدی ندارد. ولی این طور نیست. اتمیک سواپ نیز مانند دیگر صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، پنکیک سواپ و … دارای معایب و محدودیت‌هایی است.

اولین محدودیت مبادلات اتمی، وجود سه شرط برای انجام معامله در میان دو ارز دیجیتال است.

• الگوریتم هش برقرار در ارزهای دیجیتال مورد معامله باید با یکدیگر یکسان باشند.
• قابلیت آغاز قراردادهای زمان‌دار باید برای هر دو ارز دیجیتال مورد معامله وجود داشته باشد.
• برای انجام اتمیک سواپ به قابلیت برنامه نویسی خاصی در میان دو ارز دیجیتال مورد معامله نیاز است.

این سه شرط، به تنهایی محدودیت‌های فراوانی را برای انجام معامله ایجاد می‌کند. البته، تاکنون بسیاری از معامله/ گران موفق به انجام معامله با اتمیک سواپ شدند. ولی وجود این سه شرط برای انجام معامله، یکی از دلایلی است که مبادلات اتمی هنوز در میان بسیاری از معامله‌گران، محبوبیت پیدا نکرده است.

دومین محدودیت در اتمیک سواپ، سرعت آن است. در بالاتر اشاره کردیم که مبادلات اتمی سرعت بالایی دارند و باعث افزایش سرعت معامله‌گران می‌شوند. ولی همان‌طور که نسبت به بسیاری دیگر از روش‌های معامله، سریع است، به پیشرفت در فناوری خود نیز نیاز دارد. در واقع، مبادلات اتمی در حال حاضر نمی‌تواند داده‌های زیادی را کنترل کند و برای انجام این کار، به بهبود و پیشرفت‌های زیادی در عملکرد خود نیاز دارد.

سومین محدودیت در مبادلات اتمی، ناسازگاری آن است. در حال حاضر، تعداد صرافی‌ها و کیف پول‌هایی که از اتمیک سواپ پشتیبانی می‌کنند، بسیار کم است. با این حال، بسیاری از کیف پول‌ها و صرافی‌های در حال توسعه برای پشتیبانی از مبادلات اتمی هستند. به احتمال زیاد، در سال‌های آینده استفاده از این فناوری افزایش میابد و پشتیبانی از آن بیشتر خواهد شد.

نیاز به اتمیک سواپ

در پایان، باید بگوییم که مبادلات اتمیک یک نیاز اساسی برای معامله‌گران است. با توجه به محدودیت‌هایی که دارد؛ مزایای بسیار زیادتری را نیز ارائه می‌دهد که می‌تواند جبران کننده محدودیت‌ها باشد. معامله‌گران برای انجام مبادلات خود با استفاده از مبادلات اتمی، واسطه‌ها و دیگر صرافی‌های غیرمتمرکز را حذف می‌کنند و از طرفی، انجام مبادله آنها بسیار مقرون به‌صرفه‌تر انجام می‌شود. پس، اتمیک سواپ می‌تواند یک فناوری خوب برای انجام تراکنش‌های تریدرها باشد.

سؤالات متداول

در واقع، یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) سنتی به حساب می‌آید که تنها امکان مبادله کوین‌هایی بر روی یک بلاک چین را برای شما فراهم می‌کند. یونی سواپ تنها از توکن‌های “ERC-20” مبتنی بر بلاک چین اتریوم پشتیبانی می‌کند. ولی مبادلات اتمی (Atomic Swap)، میان بلاک چین‌ها یک پل ایجاد کرده و امکان مبادلات بر روی هر بلاک چینی را برقرار می‌کند.

مبادلات اتمی داخل کیف پول شخصی شما از طریق قرارداد زمان دار (HTLC) انجام می‌شود. در صورتی که هر دو طرف معامله، این تراکنش را تأیید کنند، معامله صورت می‌گیرد. البته، تعداد صرافی‌های غیرمتمرکز و کیف پول‌هایی که اتمیک سواپ را ارائه می‌دهند، بسیار کم است.

در حال حاضر، کیف پول اتمیک امکان انجام مبادلات اتمی را برای کاربران خود برقرار می‌کند. “Atomic Wallet” یک کیف پول غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال است. این کیف پول امکان پشتیبانی از بیش از ۵۰۰ کوین و توکن را دارد.

Bankiha.ir مجله بانکی ها

سوآپ در لغت به معنای معامله پایاپای ( ارز ) معاوضه ، عوض کردن ، مبادله ، بیرون کردن ، جانشین کردن و اخراج کردن آمده و در اصطلاح ، توافقی بین دو شرکت برای معاوضه جریان نقدی در آینده ( با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی ) است . قرارداد فوق تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی را که باید پرداخت شود مشخص می کند . معمولاً محاسبه جریانات نقدی شامل ارزش های آتی یک یا چند متغیر بازار است . اولین قراردادهای سوآپ در اوایل دهه 1980 منعقد شدند . از آن زمان تاکنون بازار سوآپ رشد چشم گیری داشته است . در حال حاضر اکثر قراردادهای مشتقات خارج از بورس به صورت سوآپ انجام می شود .

1. دارایی پایه ؛ موضوع قرارداد است و هدف از قرارداد قرارداد سواپ (Swap) ، انتقال ریسک اعتباری در معرض آن است . بطور معمول ، دارایی پایه یکی از اقلام زیر است :

2. فروشنده سوآپ Swap Seller )) ؛ طرف قراردادی که نرخ شناوری را دریافت و بازده کل را به طرف دیگر قرارداد پرداخت می کند . به فروشنده سوآپ ، خریدار حمایت نیز گفته می شود .

3. خریدار سوآپ ( Swap Buyer ) ؛ طرف قراردادی که با پرداخت نرخ شناور و دریافت بازده کل موافقت می کند ، به خریدار سوآپ فروشنده حمایت یا سرمایه گذار نیز گفته می شود .

4. شخص مرجع یا تعهد مرجع : شخص مرجع همان صادر کننده ابزار بدهی است . این شخص می تواند شرکت ، دولت و یا صادر کننده وام باشد .

5. صرف سوآپ ( Swap Premium)؛پرداخت هایی که به وسیله خریدار حمایت صورت می گیرد ، "پایه صرف" موسوم است . خریدار و فروشنده در تاریخ معامله برروی این صرف به توافق می رسند و صرف تا پایان مدت قرارداد ثابت می ماند .

سوآپ انواع فراوانی دارد . از بین انواع قراردادهای سوآپ ، قراردادهای سوآپ ارز و سوآپ نرخ بهره ، مهمترین و پرکاربردترین‌ها است .

1) سوآپ‌های نرخ بهره ، سوآپ نرخ بهره یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت ریسک نرخ بهره به شمار می آید که برای اولین بار در سال 1982 در ایالت متحده مورد استفاده قرار گرفت . وقتی که تقاضا برای ابزارهای مالی رو به افزایش است ، این ابزار می تواند برای کاهش ریسک نرخ بهره به کار گرفته شود . شایع ترین نوع سوآپ که اصطلاحاً به Plain Vanilla Swaps نامیده می شود ، برای نرخ بهره برداری مشخصات زیر است ؛

شکل زیر یک سوآپ نرخ بهره را بین بانک پس انداز "الف " و شرکت مالی " ب " نشان می دهد . بانک پس انداز الف موافقت می کند که یک نرخ ثابت 7% را برای یک میلیون تومان از " اصل فرضی " برای ده سال آینده بپردازد و شرکت مالی ب نیز می پذیرد که نرخ اسناد خزانه یکساله را علاوه بر یک درصد ، برای مبلغ یک میلیون تومان ( اصل ذهنی ) را برای همان دوره پرداخت نماید . به این ترتیب هر ساله باید بانک پس انداز الف ، معادل 7% یک میلیون تومان را یه شرکت مالی ب نماید ، در حالی که شرکت مالی ب نیز باید نرخ اوراق خزانه (T-bill) بعلاوه یک میلیون تومان را به بانک پس انداز الف بپردازد . نرخ ثابت برای دوره ده ساله : 7%x 1000000 و نرخ متغیر برای دوره ده ساله (T-bill + 1%x1000000) خواهد بود .

2) قراردادهای سوآپ ارز ( Currency Swap Contracts ) ؛ سوآپ ارز عبارت است از پرداخت های اصل و فرع مبلغی از یک ارز در برابر پرداخت اصل و فرع در ارز دیگر . قرارداد سوآپ ارزی ایجاب می کند که مبالغ اصل ( وام ) با ارزهای گوناگون تعریف شده باشد ، که این مبالغ بطور معمول در شروع و پایان عمر سوآپ ، پرداخت می شوند . مبالغ پایه ( اصل وام ) طوری انتخاب می شوند که در صورت پرداخت در زمان شروع و ابتدای قرارداد ، معادل و مساوی همدیگر باشند . این برابری براساس نرخ برابری نقدی قرارداد سواپ (Swap) ارزهای مربوطه در زمان شروع قراداد است .

تحت یک قرارداد یا معامله سوآپ ارز ، یکی از طرفین طرفین توافق می کند تا پرداخت های دوره ای (ماهانه ،سالانه و . ) در یک ارز مشخص ، برای یک دوره خاص داشته باشد تا بدهی طرف دیگر معامله ( که از لحاظ ارز عنوان شده متحمل شده است ) ، برطرف شود . در عوض ، طرف دوم معامله توافق میکند که همین عملیات را در مورد طرف نخست قرارداد پیاده کند . سوآپ ارزی ، زمانی امکان پذیر است که هریک از جریان های پرداختی که سوآپ می شوند ارزش یکسان داشته باشند ( بدون در نظر گرفتن اینکه این جریان ها به نرخ بهره ثابت یا نوسانی بستگی دارندیا نه ؟ )

سوآپ ارز انواعی دارد ، در سال 1990 معمولترین شکل سوآپ ، سوآپ ارز ثابت ، Fixed for Fixed بود که بصورت سوآپ Plain Vailla رایجترین نوع سوآپ شناخته می شد . تحت این سوآپ ارز گردش نقدینگی سوآپ براساس گردش نقدینگی آتی دو ارز متفاوت است .

یک شکل معمول دیگر از سوآپ ، سوآپ ارز شناور - شناور Flow for Flow است . در این حالت هر دو طرف جریان پرداختی براساس نرخ های شناور ارزهای مورد قرارداد است . بدین معنا که نرخ مورد توافق معامله گران عبارت است از نرخ زمان سررسید معامله .

یک نوع دیگر از سوآپ ارز که بسیار شایع و معمول است ، سوآپ ارز غیرهمسان Cross Currency Swap است و آن توافقی است برای سوآپ نرخ بهره ثابت در یک ارز ، با نرخ بهره متغییر در یک ارز دیگر .

سوآپ با شروع از معامله سلف Forward Starting Swap در این نوع سوآپ برگه بهادار سلفی ، با نرخ امروز سوآپ نرخ بهره یا یک بدهی که در آینده پدید یا فروخته می شود ، قفل شده و فروخته می شود . موسسه هایی که بخواهند اوراقی را با نرخ ثابت در آینده منتشر کنند ، می توانند از این نوع سوآپ استفاده کنند .

سوآپ نرخ بازده کل Total Return Swap or Total Rate Of Return Swap : TRORS ؛ قراردادی است که در آن دو طرف معامله یک دارایی را بصورت دارایی پایه یا معیار انتخاب می کنند ، پس از قرارداد سواپ (Swap) آن قرار می گذارند که یکی از طرفین بهره متعلقه به آن دارایی پایه و هر نوع افزایش ارزش آن دارایی یا کاهش ارزش دارایی مربوطه را صاحب شود ، در عین حال ، طرف مقابل نیز وجوه ثابت یا شناوری را از طرف مقابل دریافت می کند که بطور معمول هم هیچگونه ارتباطی با دریافتی های نخست ندارد . در حقیقت این نوع سوآپ به طرف دوم اجاره می دهد تا دارایی اش را در برابر نوسان های ارزش ، پوشش دهد و طرف نخست نیز می تواند بدون اینکه دارایی را وارد ترازنامه اس بکند ، از عایدات اقتصادی آن بهره مند شود .

2.کاهش ریسک بازار دارای پایه فروشنده سوآپ از راه جبران زیان کاهش ارزش دارایی پایه به وسیله خریدار سوآپ .

. لازم نیست تا خریدار سوآپ شخصاً درباره تامین مالی خرید دارایی پایه اقدام کند و در عوض مبلغی را به فروشنده سوآپ در ازای دریافت بازده کل ناشی از دارایی پایه می پردازد .

. خریدار سوآپ در معرض همان میزان خطر اقتصادی ناشی از یک سبد متنوع از دارایی ها در یک معامله سوآپ است که در معامله های بازار نقدی بدست می آید . به این وسیله سوآپ بازده کل نسبت به بازار نقد ابزار بسیارموثرتری خواهد بود .

خریدار سوآپ خرید یک دارایی همزمان با ریسک اعتباری مثل اوراق قرضه شرکتی در بازار را مشکل می یابد ، از سوی دیگر خریدار سوآپ در برابر دریافت بازده کل دارایی پایه در معرض دو ریسک اعتباری یا نکول فروشنده سوآپ ریسک و ریسک تغییر نرخ سود قرار می گیرد .

سوآپ دارایی (Equity Swap ) : در این سوآپ جریان های نقدی آینده بین دو طرف برای مدت مشخصی مبادله می شود . یکی از این دسته جریان های نقدی ، نوعاً بهره ای است که بر دارایی پایه ( ممکن است مبلغی پول باشد ) بار می شود . دسته دیگر جریان‌های نقدی به عملکرد شاخص سهام در بازار بورس اوراق بهادار مربوط است . به این معنا که یکی از طرفین جریان های بهره ای دارایی پایه را صاحب می شود و طرف دیگر تغییرهای ارزش شاخص بورس اوراق بهادار در مدت زمان مورد توافق را بدست می آورد .

سوآپ نکول اعتباری (Credit Default Swap :CDS): این سوآپ پرکاربردترین مشتقه اعتباری است . این قرارداد توافقی است که طی آن طرف خریدار اجرتی را بصورت دوره ای ب طرف فروشنده در برابر تعهد وی به پرداخت مبلغ مشخصی در آینده و در صورت بروز حادیه ای مورد توافق پرداخت میکند . این قرارداد مانند بیمه است که طی آن صاحبان دارایی ها آنها را در ازای مبلغی بصورت دوره ای بیمه می کنند . تفائت اصلب بین " سوآپ نکول اعتباری " و " سوآپ نرخ بازده کل " در این است که سوآپ نکول اعتباری از دارایی در برابر بروز یک اتفاق خاص محافظت می کند درحالیکه سوآپ نرخ بازده کل از دارایی در برابر کاهش ارزش احتمالی آینده ان محافظت می کند . به عبارت دیگر در حالیکه CDS بصورت ابزار مشتقه اعتباری مطرح است ، TRORS هیچگاه بصورت یک مشتقه اعتباری مطرح نیست .

سوآپ با سررسید ثابت Constant Maturity Swap :CMS) : سوآپ با سررسید ثابت یک سوآپ جهت تامین منابع مالی است که به خریدران آن این امکان را می دهد تا بتواند مدت زمان مشخصی را بصورت دوره دریافت جریان های نقدی در خلال معامله خود مشخص کند. سوآپ با سررسید ثابت در مقابل نقطه ای در منحنی تغییرهای قیمت سوآپ مربوط به یک قیمت اعلام شده دوره ای ثابت می شود .

سوآپ تفاضلی (Differential Swap) : نوعی سوآپ نرخ بهره است که طی ان نرخ بهره در یک ارز با یک نرخ بهره متغیر در یک ارز خارجی معاوضه می شود .

سوآپشن (Swaption): سوآپشن ها ابزار جدیدی از ابزارهای مهندسی مالی برای کنترل ریسک نرخ بهره محسوب می شوند و در واقع یک نوع حفاظت از نرخ بهره بلند مدت است .

ریسک اعتباری در سوآپ : قراردادهایی همچون سوآپ که در واقع توافق نامه های خصوصی بین شرکت هستند در معرض ریسک اعتباری هستند .

1. قراردادهای آتی و اختیار معامله ابزارهای مالی به نسبت کوتاه مدت بوده و در سررسیدهای کوتاه مدت کاربرد دارند . چنین ابزارهایی برای سررسیدهای حداکثر تا یک سال می توانند کارآیی داشته باشند و با توجه به قیمت تمام شده آن ( ارزش قرارداد ) مثمر ثمر بودهو ریسک را پوشش می‌دهد. اما سوآپ ( قراردادهای سوآپ ) براحتی و با قیمت مناسب (Cost-Effective) شرت یا موسسه مالی یا صندوق سرمایه گذاری که با ریسک وام یا سرمایه گذاری روبه رو است را در درازمدت پوشش می‌دهد .

2. تفاوت دیگر بین قراردادها این است که قراردادهای سوآپ در اصطلاح به قراردادهای (Over the Counter : OTC) معروف هستند ، یعنی قراردادهایی که خارج از بورس مورد معامله قرار می گیرند و ضوابط و مقررات استاندارد بورس بر آنها حاکم نیست . ضمن اینکه در قراردادهای سوآپ افزون بر وجود پیش فرض مبادله اصل مبلغ قرارداد در تاریخ سررسید ، جریان های نقدی حاصل از بهره های ارزهای مورد معامله در سررسید انجام می شود . در قراردادهای آتی مبلغی بعنوان حساب ودیعه و در قراردادهای اختیارات مبلغی بعنوان قیمت حق خرید یا قیمت حق فروش مطرح است که این مبالغ غیر از قیمت دارایی پایه است که در سررسید مبادله می شود . از طرفی برای شرکتی که می خواهد خود را در برابر ریسک نرخ برابری ارز خارجی پوشش دهد ، استفاده از قراردادهای اختیار معامله ارزها ، در مقایسه با قراردادهای آتی ، گزینه ممطلوبتری است .

3. پیمان آتی منجر به معاوضه جریانات نقدی فقط در یک تاریخ یکسان می شود ، ولی قراردادهای سوآپ عموماً به معاوضه جریان نقدی در چنین زمان مختلف در آینده می انجامد .

سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه چیست و چطور محاسبه می‌شود؟

آیا می‌دانید نرخ بهره شبانه یا سوآپ چیست؟! تصور کنید در شرایط بسیار مناسبی وارد یک معامله شده اید و بعد از چند روز ۵۰۰ دلار سود کرده‌اید. اما ناگهان میبینید که بخش زیادی از سودتان تحت عنوان نرخ بهره به شما تعلق نمیگیرد!! هیچ‌کس دوست ندارد در یک چنین موقعیتی قرار گیرد!‌

یکی از چیزهایی که هر تریدر بازار فارکس همیشه باید به آن توجه داشته باشد این است که چقدر بابت هر معامله به بروکر میدهد. اگر حواستان به این مسأله نباشد ممکن است متحمل ضرر زیادی شوید و یا مجبور شوید هرچه سود کرده‌اید را به بروکر بپردازید! بروکر به صورت کلی تحت سه عنوان می‌تواند از تریدر پول بگیرد.

اسپرد تقریبا همیشه وجود دارد اما کمیسیون و سوآپ خیر. بسته به بروکر و حساب‌های متنوع آن نرخ کمیسیون متفاوت خواهد بود. اما سوآپ چیست؟ در ادامه به بررسی سوآپ می‌پردازیم.

آشنایی با سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه

سواپ (Swap) تفاوت میان نرخ‌های بهره است و معمولاً واژه‌ای است که در بازار ارز بیشتر به کار می‌رود. البته کارگزاری‌هایی که امکان معامله CFD هم دارند از نرخ‌های بهره استفاده می‌کنند. اگر عمر معاملات شما زیر یک روز باشد و معاملات را قبل از پایان روز ببندید، نیازی به دانستن نرخ بهره نخواهید داشت.

با این حال اگر عمر معاملات شما بیش از یک روز است و معمولاً معاملات را تا چند روز باز نگه می‌دارید، نرخ سواپ برای شما اهمیت خواهد داشت. نرخ بهره می‌تواند سود و یا زیان جانبی را به معاملات شما تحمیل کند.

ازآنجایی‌که معامله در بازار ارز شامل خریدوفروش هم‌زمان ارز دو کشور است، تفاوت نرخ بهره میان دو کشور نشانگر نرخ سواپ خواهد بود. اگر معامله شما تا فردا باز بماند، بسته به اینکه نرخ بهره معامله منفی یا مثبت است، سود یا زیان نهایی معامله تغییر خواهد کرد.

معمولاً به نرخ بهره (Swap) هزینه گذار قرارداد شبانه برای معاملات باز هم گفته می‌شود. معمولاً نرخ‌های سواپ برای هر شب محاسبه می‌شود اما در شبهای چهارشنبه این نرخ سه برابر می‌شود.

نرخ سواپ چگونه محاسبه می‌شود؟

در تئوری زمانی که شما ارزی با نرخ بهره بالا را خریداری می‌کنید و ارز با نرخ بهره پایین را می‌فروشید، نرخ بهره مثبت خواهد بود. در این نوع معامله در واقع شما ارز با نرخ بهره پایین را قرض گرفته‌اید و آن را به دارایی با نرخ بازدهی بالاتر تبدیل کرده‌اید (آربیتراژ نرخ بهره). در مقابل اگر ارز با نرخ بهره پایین را خریداری نمایید و ارز با نرخ بهره بالا را بفروشید، نرخ سواپ منفی خواهد بود. به طور مثال جفت ارز USDJPY را در نظر بگیرید.

نرخ بهره شبانه سالانه آمریکا در حال حاضر ۲٫۵۰ درصد است و نرخ بهره ژاپن منفی ۰٫۱۰ درصد. زمانی که شما USDJPY را خریداری می‌کنید، یعنی در حال فروش ین ژاپن و خرید دلار آمریکا هستید. در این صورت نرخ بهره برابر است با تفاوت ۲٫۵۰ و منفی ۰٫۱۰ که می‌شود مثبت ۲٫۶۰ درصد (در سال).

اما اگر در همین جفت ارز معامله فروش بزنید، یعنی دلار آمریکا را فروخته و ین ژاپن خریداری کنید، نرخ بهره شبانه برابر منفی ۰٫۱ منهای ۲٫۵۰ درصد خواهد بود (منفی ۲٫۴۰ درصد). اما در عمل نرخ بهره می‌تواند با چنین فرمولی تفاوت داشته باشد. در واقع نرخ بهره توسط نهادهایی تعیین می‌شود که نقدینگی را فراهم می‌کنند و به همین دلیل نرخ سواپ می‌تواند با نتیجه فرمول بالایی متفاوت باشد.

اطلاعات مربوط به نرخ سواپ را از متاتریدر پیدا کنید

اگر از پلتفرم متاتریدر استفاده می‌کنید، پیدا کردن نرخ بهره شبانه جفت ارزها کار آسانی است. تنها کافی است در پنجره Market Watch روی نماد معاملاتی راست کلیک کنید و از منوی باز شده Specification را انتخاب کنید. پنجره‌ای با همین نام باز خواهد شد. در این پنجره می‌توانید اطلاعات مربوط به نرخ بهره جفت ارز را پیدا کنید.

ابتدا پنجره Market Watch را باز کنید. برای این کار تنها کافی است قرارداد سواپ (Swap) کلیدهای میانبر Ctrl+M را فشار دهید و یا اینکه از منوی View گزینه Market Watch را کلیک کنید. در پنجره Market Watch جفت ارز یا نماد معاملاتی را که می‌خواهید بررسی کنید انتخاب و روی آن راست کلیک کنید و گزینه Specification را انتخاب کنید.

در پنجره Specification به دو فیلدی که در تصویر علامت زده شده نگاه کنید. فیلد Swap Long نشانگر نرخ بهره برای معاملات خرید در این جفت ارز است. فیلد Swap Short نشانگر نرخ سواپ برای معاملات فروش است. این نرخ بهره برای یک شب محاسبه می‌شود نه برای یک سال. برای محاسبه ارزش سواپ می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

ارزش سواپ: (۰٫۰۰۰۰۱ تقسیم‌بر نرخ فعلی ارز) * (حجم معامله (بر اساس لات) * نرخ سواپ)
به طور مثال اگر نرخ ارز USDJPY برابر ۱۰۸٫۵۰ باشد و شما دو لات خرید کرده باشید، ارزش سواپ برای یک شب برابر خواهد بود با (موجودی حساب بر اساس دلار آمریکاست)

محسابه سواپ در چهارشنبه شب: توجه داشته باشید که در روزهای چهارشنبه نرخ بهره را باید سه برابر حساب کنید، چون‌که تسویه معاملات اسپات فارکس سه روزه است و تسویه معاملاتی که چهارشنبه شب باز بوده است به روزهای شنبه و یکشنبه می رسد که بازار تعطیل است، بنابر این سواپ این سه شب نیز در آن اعمال می‌شود. به همین دلیل در شبهای چهارشنبه نرخ بهره را سه برابر حساب می‌کنند.

آیا باید نگران نرخ سواپ بود؟

برای معاملاتی که عمر زیر یک روز دارند نباید زیاد به نرخ بهره فکر کرد، چون‌که به این گونه معاملات نرخ سواپی اعمال نمی‌شود (مگر اینکه معامله بعد از تغییر روز معاملاتی کارگزار بسته شود). اما برای معامله‌گرانی که موقعیت‌های معاملاتی را بیشتر از یک روز باز نگه می‌دارند، قرارداد سواپ (Swap) باید نرخ سواپ معامله را در معاملات خود لحاظ کنند.

نرخ بهره می‌تواند برای سرمایه‌گذاران یک امتیاز محسوب می‌شود. در واقع شما می‌توانید به کمک نرخ بهره بخشی از هزینه‌های معامله یا در برخی موارد کل هزینه معامله مثل کمیسیون یا اسپرد معامله را پوشش دهید. البته به شرطی که نرخ بهره مثبت باشد. با این حال اگر نرخ بهره منفی باشد، هزینه معامله هم به نوعی افزایش خواهید یافت.