مثال هایی از حجم مبنا

محاسبه حجم نمونه

اصول تعیین حجم معاملات در بازار سهام

در مطالب پیشین از سری مقالات مدیریت سرمایه بلاگ آسان بورس، به اهمیت مدیریت دارایی در معاملات بازار سهام و مفاهیم اصلی این مبحث یعنی ریسک، بازده و ارتباط آن‌ها با یکدیگر اشاره نمودیم.در این مقاله، به شرح اصول تعیین حجم معاملات بر اساس ریسک، خواهیم پرداخت.

حجم معامله عبارت است از؛ تعداد واحدهایی از یک دارایی که با پرداخت معادل قیمتی، می‌توانیم مالکیت آن را بدست آوریم. واحد شمارش دارایی‌ در انواع بازارهای سرمایه گذاری متفاوت است. برای مثال؛ شمش‌های طلا را بر اساس گرم، ارزها را بر اساس اسکناس با عدد مشخص و سهام شرکت‎ها را بر اساس برگه سهم معامله می‌کنند. به بیان ساده‌تر حجم معاملات در بازار مالی، از تقسیم مقدار سرمایه بر قیمت هر واحد دارایی، محاسبه می‌شود. مثلاً اگر شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته و قیمت هر برگه سهم شرکت ملی صنایع مس ایران معادل ۲۰۰ تومان باشد؛ حداکثر می‌توانید ۵۰۰ هزار برگه سهم از این شرکت را خریداری کنید.

از بررسی محاسبات فوق، در نگاه اول این‌گونه استنباط می‌شود که با مفهوم بسیار ساده‌ای مواجه هستیم و به راحتی هر کس می‌تواند پیش از ورود به معامله، عدد نهایی حجم را محاسبه نموده و سپس اقدام به خرید سهام نماید! اما منظور از تعیین حجم معاملات، گزینش حجم بهینه متناسب با ریسک احتمالی موقعیت معاملاتی مثال هایی از حجم مبنا است که در ادامه به نحوه انجام محاسبات آن می‌پردازیم.

علت اصلی اهمیت تعیین حجم معاملات در بازارهای مالی، توجه به ریسک معامله و رعایت مدیریت سرمایه است. زیرا ریسک ناشی از یک موقعیت معاملاتی، کاملاً با حجم سرمایه گذاری مرتبط است.

حجم بالاتر، سود بیشتر!؟

زمانی که با حجم بالایی وارد معامله شویم، ریسک بالاتر و بالطبع بازدهی بیشتری نیز در انتظارمان خواهد بود؛ زیرا در هر دو حالت صحیح یا غلط بودن پیش‌بینی ما نسبت به وضعیت آتی بازار، به دلیل اینکه تعداد بیشتری از آن دارایی را در اختیار داریم، به همان نسبت سود و زیان بیشتری هم خواهیم داشت. سرمایه گذاری صحیح و منطقی بدین معنی است که، هیچ‌گاه تمام سرمایه خود را درگیر یک موقعیت معاملاتی خاص نکنیم و همیشه با توجه به حداکثر ریسک قابل تحمل، حجم معامله مد نظر خود را تعیین نماییم. در واقع باید با بخشی از سرمایه خود وارد بازار شده مثال هایی از حجم مبنا و نقاط خروج مشخصی داشته باشیم تا، قسمت کوچکی از دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و به بقای بلند مدت ما در بازار، آسیبی وارد نشود.به منظور تبیین تأثیر حجم در ریسک و بازده ناشی از سرمایه گذاری، یک موقعیت معاملاتی زیان‌ده را با دو معامله‌گر دارای رویکرد مدیریت سرمایه‌ای متفاوت، شبیه سازی و قیاس می‌کنیم.

با بررسی جزئیات جدول فوق متوجه می‌شویم که، سرمایه گذار «الف» هیچ‌گونه استراتژی کنترل ریسکی نداشته و با تمام موجودی حساب خود وارد این موقعیت معاملاتی شده و در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه، حدوداً یک سوم از دارایی خود را تنها در یک معامله از دست داده است! اما در طرف مقابل، سرمایه گذار «ب» بر اساس استراتژی مدیریت ریسک شخصی، با بخش کوچکی از کل سرمایه خود وارد بازار شده و در نتیجه زیان کمتری متحمل شده است.

جبران ضرر و افزایش حجم معاملات

هنگامی که درصد ریسک و حجم یک معامله را مشخص می‌کنیم، بهتر است به فکر جبران ضرر احتمالی نیز باشیم؛ زیرا وقوع خطا در پیش‌بینی‌ها کاملاً امکان پذیر بوده و ما به عنوان یک معامله‌گر، باید پس از وقوع ضرر نیز توان ادامه فعالیت و جبران زیان‌های قبلی را داشته باشیم. در مورد معامله‌گر «الف» کاملا روشن است که برای جبران یک ضرر ۳۰ درصدی حتی با صرف نظر از مشکلات روحی و روانی پس از وقوع زیان‌های سنگین، طبق محاسبات ریاضی و مبحث افت سرمایه که در مقاله قبلی به آن اشاره شد؛ باید ۴۳ درصد سود کند تا به نقطه سر به سر برسد. اما به دست آوردن چنین سودی در بازار سهام، اصلاً کار آسانی نیست! کما این‌که بسیاری از معامله‌گران پس از وقوع چنین وضعیتی، نوعی حالت تهاجمی نسبت به بازار گرفته و گمان می‌کنند؛ باید با معاملات متوالی و افزایش حجم، اقدام به جبران افت سرمایه خود نمایند. چنین رویکردی، قطعاً منجر به نابودی کل دارایی این افراد خواهد شد. بنابراین عدم رعایت مدیریت ریسک، وصف حال معامله‌گران بازنده و غیرمنطقی است که، بعید به نظر می‌رسد حضور بلند مدتی در بازار مالی داشته باشند! اگر در مثال فوق نتیجه معامله سودده باشد؛ سود هنگفتی نصیب سرمایه گذار «الف» خواهد شد اما، همان‌طور که قبلاً گفتیم؛ نباید صرف بدست آوردن سود بیشتر، سرمایه خود را به خطر بیندازیم. در ادامه می‌خواهیم، یک مثال معاملاتی با جزئیات کامل و رعایت چهارچوب‌های کلی مدیریت سرمایه را، برای شما ذکر کنیم.

معامله‌گری بر اساس تحلیل تکنیکال کلاسیک در بورس تهران به داد و ستد سهام می‌پردازد. با مشاهده یک سیگنال خرید مطمئن در نمودار قیمتی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، این شخص وارد موقعیت خرید می‌شود.

همان‌گونه که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید؛ قیمت با شکست نقطه تلاقی سطح مقاومتی و خط روند نزولی که، یکی از بهترین سیگنال‌های خرید در تحلیل نموداری می‌باشد؛ روند صعودی خود را تأیید کرده و یک موج افزایشی قدرتمند در حال شکل ‌گیری است.این فرد افق سرمایه گذاری کوتاه مدتی داشته و بازه زمانی معاملات وی، حداکثر یک‌ ماهه است. به همین دلیل در محاسبات بازده مورد انتظار، مواردی نظیر سود نقدی، حق تقدم سهام و… را در نظر نمی‌گیرد. جدول زیر، جزئیات این موقعیت معاملاتی را نشان می‌دهد.

پس از مشخص شدن جزئیات ورود و خروج از معامله طبق نمودار سهم، حداکثر مقدار ریسک را طبق استراتژی مدیریت سرمایه معین نموده و به منظور تعیین حجم موقعیت معاملاتی مذکور، باید مقدار ریالی ضرر احتمالی را بر حاصل تفریق نقطه ورود تا حد ضرر تقسیم نماییم.

۹۲۳۰ = (۴۹۰-۴۲۵) ÷ ۰۰۰/۶۰۰

سپس بر اساس مقدار حجم بدست آمده، بازده و بقیه جزئیات معامله مشخص خواهند شد.در نتیجه مشاهده می‌کنیم که، با مدیریت حجم معاملات و تعیین نقاطه خروج بهینه، به سادگی می‌توان ریسک را کنترل نموده و از بروز شرایط بحرانی در فرآیند معامله‌گری خود، پیش گیری کنیم.در مقالات بعدی، به تشریح کامل مفاهیم حد سود و زیان و بهترین روش‌های انتخاب نقاط خروج از بازار خواهیم پرداخت.

تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله چیست؟

در بازار بورس ایران دو قیمت برای یک سهم وجود دارد که یکی قیمت پایانی سهم است و دیگری قیمت آخرین معامله ولی آیا می دانید تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله چیست؟ تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله بسیار ساده است؛ به زبان ساده قیمت آخرین معامله، قیمتی است که آخرین معامله سهم انجام شده است ولی قیمت پایانی، متوسط قیمت خرید و فروش در طول روز را نشان میدهد و مبنای بازگشایی قیمت سهم فردای آن روز، همین قیمت پایانی می باشد. البته که تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله بسیار ساده است و به صورت مختصر آن را بررسی کردیم، ولی دقیق تر آن را می توانید در مطلب زیر به صورت رایگان یاد بگیرید.

تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله

به صورت معمول تمامی افراد پس از این که برای دریافت کد بورسی خود اقدام کردند و دسترسی آن ها به سامانه معاملاتی فراهم شد، مشتاقند هر چه سریع تر معاملات خود را شروع کنند، ولی در همان قدم اول می فهمند که معامله آنقدری که فکر می کردند هم ساده نیست! در مسیر شروع فرآیند معامله گری ما به مواردی بر خواهیم خورد که معنی آن ها را نمی دانیم و اگر معنی آن ها را به صورت تئوری یاد بگیریم، بازهم در عمل شاید کارکرد آن ها را درک نکنیم. قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله نیز از همین دسته از موارد است.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

البته شاید در نگاه نخست کمی عجیب به نظر برسد که چرا دو قیمت برای یک سهم وجود دارد که بعضی مواقع برابر یکدیگر است و بعضی مواقع با یک دیگر اختلاف دارند! در ادامه اگر این دو مورد را یاد بگیرید و مفهوم حجم مبنا در بورس را بلد نباشید، بازهم متوجه نخواهید شد که نحوه محاسبه این دو عدد چگونه است، بنابراین اگر می خواهید فرق آخرین معامله با قیمت پایانی را درک کنید، ابتدا باید بدانید قیمت پایانی سهم، قیمت آخرین معامله و حجم مبنا چیست و چطور این اعداد قابل محاسبه اند تا در ادامه به این بپردازیم که از اختلاف قیمت های سهم چه برداشت هایی می توان کرد.

قیمت پایانی سهام چیست؟

قیمت پایانی سهام متغیری است که با در نظر گرفتن معیارهای گوناگونی قابل محاسبه است و همان قیمتی است که معاملات بورس در ساعات ابتدایی روز بعد با آن شروع خواهد شد. این قیمت در سایت‌ های مرجعی که قیمت سهام شرکت‌ های عرضه شده در بورس را به نمایش در می آورند نیز دیده می شود و به صورت پیوسته در طول روز کاری بورس بروز می شود.

از همین روی تعداد زیادی از سهامداران و خریداران، پیش از تصمیم برای خرید یک سهام در بازار بورس همیشه در این سایت‌ ها قیمت پایانی سهام را بررسی می کنند تا از قیمت سهام در روزهای آینده اطلاع پیدا کنند. در بخش بعدی قیمت آخرین معامله و حجم مبنا را به همراه تاثیراتش در قیمت سهم مورد بررسی قرار داده ایم تا دیدتان در این خصوص بهبود پیدا کند.

قیمت آخرین معامله سهام چیست؟

قیمت آخرین معامله سهام یک شرکت عرضه شده در بورس، آخرین قیمتی است که سهام آن شرکت در بازار بورس خرید و فروش شده است و از همین روی همچین لقبی را به خود اختصاص داه است. این قیمت روزانه در نوسان است و در ساعات ابتدایی و پایانی کار بورس می‌ تواند تغییرات چندین درصدی و حتی بیشتر را به خود ببیند. نکته حائز اهمیتی که در این خصوص باید مد نظر قرار دهید این است که چنانچه شما قصد خرید سهام یک شرکت خاص را داشته باشید، اطلاع از قیمت آخرین معامله سهام آن شرکت می تواند برای شما بسیار حائز اهمیت باشد.

چرا که با آگاهی از قیمت آخرین معامله این توانایی را خواهید داشت که قیمت سفارش خود را معادل و یا حتی کمی بالاتر از آن انتخاب نمایید تا در سفارش شما با احتمال بسیار بالایی تکمیل شود. حال که شما با قیمت پایانی سهام و قیمت آخرین معامله آشنا شدید، در بخش بعدی حجم مبنا و تاثیرات آن بر قیمت پایانی سهم را مورد بررسی قرار داده ایم؛

حجم مبنا و تاثیر آن بر روی قیمت پایانی سهام

حجم مبنای سهام هر شرکت بعد از تصویب در اوایل دهه ۸۰ برای هر شرکت با توجه به تعداد کل سهام آن شرکت قابل ارزیابی است. از همین روی هر شرکتی که در در بازار بورس فعالیت دارد، از حجم مبنای متفاوتی برخوردار است و هر چقدر تعداد کل سهام یک شرکت بیشتر باشد، حجم مبنای آن شرکت هم به مراتب بالاتر خواهد بود. برای مثال برای شرکتی که کل سهام آن ۱۰۰ میلیون برگ سهم باشد، حجم مبنا برابر با ۸۰ هزار سهم خواهد داشت و چنانچه سهم شرکتی دو برابر شود، حجم مبنای آن نیز به همان ترتیب دو برابر خواهد شد.

جالب است بدانید که حجم مبنا بر نوسانات قیمت سهام و قیمت پایانی سهام تاثیر زیادی دارد، به این خاطر که قیمت پایانی سهام هر شرکت با استفاده از فرمولی قابل محاسبه است که یکی از متغیرهای آن حجم مبنا است. نکته مهمی که در این خصوص باید در خاطر داشته باشید اینجاست که حجم مبنا برای شرکت‌ هایی که در فرابورس عرضه شده‌ اند برابر با ۱ است و همچنین نمادها در روز بازگشایی با حجم مبنای یک فعالیت خود را آغاز خواهند کرد. اما نکته مهمتر اینجاست که به هر اندازه ای که حجم مبنای سهم در طول یک روز کار پر شود، قیمت پایانی اجازه نزدیک شدن به قیمت آخرین معامله را خواهد داشت و این موضوعی است که باید درک کنید.

فرق قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله

همان طور که گفتیم قیمت آخرین معامله به آخرین قیمتی می گویند که در طول یک دوره زمانی به عنوان مثال یک روز کاری خرید و فروش شده است. نام دیگر قیمت آخرین معامله، قیمت بسته شدن است اما قیمت پایانی میانگینی از قیمت های معامله شده سهم در ساعات معاملاتی و در یک روز معاملاتی بر اساس حجم معاملات است. این را در خاطر داشته باشید که حتما نباید قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله برابر باشد.

اگر قیمت اخرین معامله بیشتر از قیمت پایانی بود چه کنیم؟

به این دلیل که قیمت آخرین معامله نوسانات بسیاری دارد و بیشتر بالا و پایین می شود، برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده می گردد و همان طور که گفتیم قیمت پایانی سهم میانگین قیمت کل معاملات آن سهم در طول روز کاری بورس است.

زمانی که میانگین پایین تر از قیمت آخرین معامله است، نشان دهنده این است که قیمت معامله سهم پایین بوده و تحت شرایطی قیمت آن در انتهای بازار افزایش پیدا کرده است. در این صورت که قیمت پایانی از قیمت آخرین معامله جا می ماند، الگوی ساعت تشکیل می شود. به جز وقتی که سهم در صف خرید باشد و حجم مبنای سهم تکمیل نشود، قیمت پایانی افزایش پیدا نخواهد کرد و به این حالت الگوی ساعت نخواهیم گفت.

وقتی قیمت پایانی کمتر از آخرین معامله باشد بخریم؟

هنگامی که سهم بیشتر از حجم مبنا مورد معامله قرار گیرد و اختلاف قیمت پایانی و آخرین معامله از دو درصد بیشتر می شود، می گویند که الگوی ساعت را شاهدیم و نشانه خوبی برای پیش بینی صعودی بودن قیمت سهم در روزهای آتی به حساب می آید. این حداقل دو درصد بالاتر بدین معنی خواهد بود که سرمایه گذاران حاضرند حداقل دو درصد مثبت تابلوی فردای آن سهم را خریداری کنند. قیمت پایانی روز پیش مبنای قیمت گذاری روز بعد است و این می تواند در پیش بینی وضعیت سهم در روز آینده بسیار حائز اهمیت باشد. مطابق با تکنیک الگوی ساعت داریم؛

1. اگر در نیم ساعت پایانی بازار آخرین قیمت سهمی ۱٫۵ درصد بیشتر از قیمت پایانی آن باشد، سهم احتمالا فردا مثبت خواهد بود.
2. اگر در نیم ساعت پایانی بازار آخرین قیمت سهمی ۲ درصد بیشتر از قیمت پایانی آن باشد، سهم احتمالا فردا صف خرید خواهد بود.
3. اگر در نیم ساعت پایانی بازار آخرین قیمت سهمی ۱٫۵ درصد کم تر از قیمت پایانی آن باشد، سهم احتمالا فردا منفی خواهد بود.
4. اگر در نیم ساعت پایانی بازار آخرین قیمت سهمی ۲ درصد کم تر از قیمت پایانی آن باشد، سهم احتمالا فردا صف فروش خواهد بود.

شما قادرید به منظور یافتن سهم هایی که بین قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی سهمی بیش ار ۲ درصد اختلاف وجود داشته مثال هایی از حجم مبنا باشد و قیمت آخرین معامله بیشتر از قیمت پایانی باشد از فیلتری که در ادامه برایتان آورده ایم استفاده کنید، ولی این را در نظر داشته باشید که برای کاهش خطا در انتخاب سهم مناسب، نیاز است که بعد از انتخاب سهام مطابق با این فیلتر، تحلیل جامعی هم از آن سهم داشته باشید تا احتمال خطا کاهش یابد.

فیلتر اختلاف قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی : (plp)-(pcp)>2

تذکر : فیلتر را دقیقا کپی کنید در سایت tsetmc وارد فرمایید تا سهم های مورد نظر برای شما به صورت یکجا نمایش داده شود. این اختلاف درصدی هر عددی می تواند باشد، اما تنها محدوده نوسانی معاملات را شامل خواهد شد. شما می توانید با قرار دادن این فیلتر در بخش فیلترنویسی سایت سازمان بورس سهامی که در روز معاملاتی جاری اختلاف قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی آن ها بیش از ۲ درصد است را ملاحظه فرمایید.

دلیل استفاده از قیمت پایانی برای قیمت پایه روز کاری بعدی چیست؟

شاید بپرسید چرا قیمت پایه سهم در ابتدای روز، همان قیمت آخرین معامله سهم در روز پیش نیست و این که چرا از قیمت پایانی سهم، تحت عنوان قیمت پایه سهم در ابتدای روز مورد استفاده قرار می گیرد؟ در واقع قیمت آخرین معامله سهم معمولا نوسانات زیادی دارد، از همین روی بهتر است که از قیمت پایانی سهم برای قیمت پایه سهم در ابتدای روز معاملاتی بعدی بهره بگیریم.

البته این امر موجب نمی شود که تصور کنیم قیمت آخرین معامله به هیچ عنوان کارایی ندارد. بلکه باید در نظر داشته باشید که قیمت آخرین معامله انجام شده برای سفارش گذاری در بورس بسیار حائز اهمیت است، لذا بهتر است که شخص، قیمت سفارش خود را، نزدیک و یا حتی مساوی با قیمت آخرین معامله انجام شده آن سهم وارد کند. به این ترتیب احتمال کامل شدن سفارش و انجام سریع معامله بیشتر خواهد شد.

‌نکاتی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی سهام

قیمت آخرین معامله سهام هر شرکت به طور روزانه در تابلوی بازار بورس قابلبیت تغییر و نمایش را دارد، از همین روی بسیاری هستند که به طور لحظه‌ ای آن را چک می کنند. باید در نظر داشت که این قیمت تابع قانون خاصی نیست و مولفه‌ های بسیار زیادی روی آن تاثیر می گذارند که در این بین می توان به میزان تقاضا برای خرید سهام یک شرکت اشاره کرد که هر چقدر بیشتر باشد، قیمت آخرین معامله سهام نیز بیشتر خواهد بود. قیمت پایانی سهام با توجه به حجم معاملات سهام یک شرکت و حجم مبنا از دو روش به دست می آید که به شرح زیر می باشد:

• چنانچه حجم سهام خرید و فروش شده در بورس از حجم مبنای یک شرکت کم تر باشد، قیمت پایانی سهام با استفاده از یک فرمول خاص قابل محاسبه است که در آن متغیرهای گوناگونی مثل حجم سهام معامله شده، آخرین قیمت معامله سهام، حجم مبنا، قیمت میانگین وزنی موثر خواهد بود. قیمت پایانی سهام در این حالت به وسیله نرم افزارهای کارگزاری‌ ها قابل محاسبه خواهد بود.
• تحت شرایطی که حجم معامله شده از سهام یک شرکت عرضه شده در بورس یا یک نماد، از حجم مبنای آن شرکت یا نماد بیشتر باشد، قیمت میانگین وزنی تعیین کننده قیمت پایانی سهام خواهد بود.

خلاصه مطلب و کلام پایانی

همان طور که یاد گرفتیم، قیمت آخرین معامله، به آخرین معامله ای که در آن روز انجام شده گفته می شود ولی قیمت پایانی مفهوم متفاوتی دارد که آن را بیان کردیم و در محاسبه آن دو فاکتور موثر هستند؛ اول این که قیمت ها روی چه اعدادی معامله شده اند. به عنوان مثال چنانچه ۹۰ درصد معاملات امروز روی مثبت ۲ درصد انجام شده باشد و تنها ۱۰ درصد قیمت معاملات در پایان روز به مثبت ۵ درصد رسیده اند، آن وقت میانگین وزنی آن ها تعیین کننده قیمت پایانی سهم است.

البته در این مثال قیمت پایانی که محاسبه می کنیم، از قیمت آخرین معامله کم تر خواهد بود. معیار دیگری که در محاسبه قیمت پایانی تاثیرگذار است را حجم مبنا نامیده اند. چنانچه سهامی حداقل به اندازه حجم مبنایش خرید و فروش شده باشد، فرمول بالا صدق خواهد کرد وگرنه، به نسبتی که امروز خرید و فروش شده، قیمت را تعدیل می کنند. در مثال بالا قیمت پایانی ۲٫۳ درصد به نسبت اول روز رشد کرده ولی به این خاطر که حجم معاملات فقط نصف حجم مبنا بوده، لذا قیمت پایانی بجای اینکه ۲٫۳ درصد رشد کند تنها ۱٫۱۵ درصد رشد می کند.

بنابراین به صورت خلاصه سهامی که آخر روز روی مثبت ۵ درصد داشت معامله می شد، به این دلیل که اولا بیشتر معاملات خود را روی مثبت ۲ درصد تجربه کرده است و ثانیا حجم مبنای آن تکمیل نشده است، نهایتا قیمت پایانی اش مثبت ۵ درصد نیست بلکه مثبت ۱٫۱۵ درصد بیش از قیمت شروع روز خواهد بود. این قیمت پایانی که محاسبه کردیم، مبنای قیمت گذاری روز بعد است و این بدین معنی است که دامنه نوسان فردا بر اساس قیمت پایانی امروز قابل اندازه گیری است و قیمت آخرین معامله در این موضوع دخالتی ندارد.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این تفاوت قیمت پایانی و آخرین معامله را مورد بررسی قرار دادیم.

همچنین اگر دوست دارید نکات مهم در معاملات بورس را یاد بگیرید، این مطلب به بهترین شکل شما را راهنمایی خواهد کرد.

به نظر شما اختلاف قیمت پایانی و آخرین معامله می تواند سیگنال خرید یا فروش باشد؟

آموزش تابلوی بورس سایت tsetmc

سایت tsetmc خلاصه شده Tehran Securities Exchange Technology Management Co این سایت تنها مرجع رسمی آمار لحظه ای معاملات می باشد این سایت اطلاعات بسیار مهمی را در اختیار فعالان بازار سرمایه می گذارد. که با تسلط کامل میتوان استفاده بهتری از سایت برای تصمیم خرید سهام انجام داد در حقیقت سایت tsetmc پل ارتباطی سهامداران و فعالان بازار سرمایه با اطلاعات و آمار معاملات سهم محسوب میشود.

خب در ابتدا مرورگر را اجرا کنید و tsetmc رو سرچ نمایید. سپس در قسمت ذره بین نماد یک شرکت رو سرچ کنید.

خب به عنوان مثال نماد خودرو را انتخاب کردیم. (خودرو نماد ایران خودرو میباشد)

آخرین معامله: قیمت اخرین معامله ایی که در روز جاری صورت گرفته

قیمت پایانی: متوسط قیمت معاملات انجام شده سهم در روز جاری

قیمت پایانی در سایت tsetmc چیست؟

به میانگین قیمت هایی گفته میشود که سهم در طول روز بر اساس قیمت ها مورد داد و ستد قرار میگیرد.

نکته: سامانه معاملاتی بورس به صورت خودکار میانگین معاملات انجام شده در طول روز را محاسبه میکند.

نحوه محاسبه قیمت پایانی در سایت tsetmc

محاسبه قیمت پایانی هر نماد برای اعمال در محاسبات شاخص و در صورتی که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشند به شرح زیر است.

اگر حجم معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد:

(Price= Closing Price + (Traded Volume) / (Base Volume) * (Vwap – Closing Price

Price: قیمت سهام برای محاسبه در شاخص

Closing Price: قیمت پایانی روز معاملاتی قبل

Traded Volume: حجم معاملات انجام شده از آن نماد در جلسه معاملات جاری

Base volume: حجم مبنا

VWAP: قیمت میانگین وزنی (Volume Weighted Average Price)

نحوه محاسبه VWAP به شرح زیر است

VWAP=? (Price * Traded Volume) / Traded Volume

اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بیشتر باشد همان قیمت VWAP مبنای محاسبه قیمت پایانی در شاخص خواهد بود.

اولین قیمت: اولین قیمت معامله شده سهم در روز جاری

قیمت دیروز: قیمت پایانی روز معاملاتی قبل

تعداد معاملات: تعداد کل معاملاتی که در این سهم انجام شده است. معامله زمانی روی میدهد که قیمت ۲ سفارش خرید و فروش در صف عرضه و تقاضا یکسان باشد. به عبارتی اگر صف خریدار با قیمت ۲۰۰ خریدار باشد و صف فروشنده قیمت ۲۰۱ باشد معامله صورت نمیگیرد.

حجم معاملات: تعداد برگه سهامی که در روز معامله شده است نشان میدهد.

ارزش معاملات: ارزش ریالی معاملات را نمایش میدهد. M نشانه میلیون B نشانه میلیارد ریال است.

ارزش بازار: اگر کل سهام شرکت را ضربدر قیمت سهام کنیم. ارزش بازار به دست می آید. یعنی کل سهام شرکت در بازار بورس الان چقد ارزش دارد.

آخرین معامله: زمان انجام آخرین معامله را با دقت نشان میدهد.

وضعیت: وضعیت نماد رانشان میدهد که میتواند مجاز و متوقف باشد. وقتی که نماد شرکتی متوقف باشد امکان معامله در بورس وجود ندارد دلایل متوقف شدن نماد: برگزاری مجمع، ابهام در اطلاعات مالی شرکت، تعدیل مثبت یا منفی و …

بازه روز: نشان میدهد که قیمت سهم در همان روز چقد نوسان کرده است.

قیمت مجاز: حداکثر یا حداقل مجاز نوسان قیمت سهم را نشان میدهد. به عنوان مثال نماد خودرو میتواند از ۲۴۲۵ تا ۲۶۵۰ نوسان کند.

بازه هفته: نشان میدهد که سهم در یک هفته گذشته چقد نوسان کرده است.

بازه سال: نشان میدهد که قیمت سهم در یک سال گذشته چقد نوسان کرده است.

تعداد سهام: تعداد کل سهام منتشر شده شرکت را نشان میدهد. M نشانه میلیون و B نشانه میلیارد به عنوان مثال شرکت ایران خودرو با نماد خودرو ۱۵٫۳۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ سهم منتشر کرده است.

حجم مبنا: درصدی از تعداد سهام شرکت است که برای محاسبه قیمت پایانی استفاده میشود. حجم مبنا از افزایش یا کاهش بی رویه قیمت سهم جلوگیری میکند.

حجم مبنا در سایت tsetmc چیست؟

حداقل تعداد سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم بتواند تا نوسان کامل رشد یا افت داشته باشد.

حجم مبنا برای کنترل رشد بی رویه قیمت سهام در سال ۱۳۸۲ تصویب شد.

بر این اساس و در ابتدای این قانون اساس بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت طی یک سال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال ۲۵۰ روز فرض شده بود که بر آن اساس حجم مبنای روزانه یک سهم ۰٫۰۰۰۶ ( شش ده هزارم ) کل سهام شرکت میشد. اما در سال ۱۳۸۳ نحوه محاسبه تغییر کرد و از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت. و حجم مبنا به ۰٫۰۰۰۸ ( هشت ده هزارم ) افزایش یافت.

به عنوان مثال چنانچه تعداد سهام شرکتی ۲۰ میلیون باشد حجم مبنای آن ۱۶۰۰۰ هزار سهم خواهد بود.

چرا حجم مبنای بعضی از شرکت ها ۱ میباشد؟

این قانون بازار فرابورس برای شرکت های پذیرفته شده در فرابورس میباشد. که حجم مبنای ۱ داشته باشند.

سهم شناور: بر اساس درصد نشان داده میشود و میزان سهامی است که اگر برای آن تقتضا وجود داشته باشد میتواند در آینده نزدیک در بازار مورد معامله قرار گیرد

سهم شناور آزاد چیست؟

مفهومی به نام free float که به فارسی آنرا سهم شناور آزاد معرفی میکنیم مقدار سهمی است که انتظار میرود در آینده نزدیک قابل معامله باشد یعنی در صورت اخذ قیمت مناسب آنرا برای فروش میگذارند.

فرض کنید ۸۰ درصد سهام شرکتی در اختیار شرکت الف میباشد و به هیج وجه نخواهد سهام را بفروشد پس این شرکت ۲۰ درصد سهم شناور آزاد دارد که قابل معامله و جا به جایی میباشد. برای محاسبه سهم شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردند و سهامداران راهبردی مشخص گردند

سهامدار راهبردی کیست؟

سهامداران راهبردی سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولا می خواهند برای اعمال مدیریت خود این سهم را حفظ نماید.

با این فرض در محاسبه سهم شناور آزادی تعداد سهام متعلق به دارندگان سهام راهبردی از تعداد کل سهام موجود کسر میشود در بسیاری از بورس های دنیا شرکت هایی که کمتر از ۲۵% سهام آنها شناور آزاد باشد از فهرست شرکت های بورسی حذف میشود. به دلیل اینکه اگر مالکین شرکت نمی خواهند حداقل ۲۵% سهام آنها بین مردم توضیع شود و علاقه مندند سهام را برای خود نگه دارند. دلیلی برای حضور آنها در بازار متشکل سرمایه وجود ندارد.

نکته: سهامدار یا سهامداران عمده شرکت های متقاضی پذیرش شده در بورس موظفند حداکثر ظرف مدت ۲ سال از تاریخ درج حداقل ۲۰% سهم خود را به شکل گسترده توزیع نمایند. به گونه ایی که حداقل ۲۰% سهم شناور آزاد داشته باشد.

به عنوان مثال شرکتی را در نظر بگیرید که ترکیب سهامدارن آن به شرح زیر است.

فرد الف (شخص حقیقی) ۴۰%

فرد ب (شخص حقیقی) ۲۰%

شرکت د (شخص حقوقی) ۱۰%

سایر سهامداران (سهامداران جزء ۱۰۰۰ نفر) ۳۰%

میزان سهم شناور آزاد این شرکت ۳۰% میباشد.

میانگین حجم ماه: میانگین تعداد سهامی است که در یک ماه اخیر معامله شده است.

محاسبه نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی

به نام یکتای مهربان و سلام به همه شما کاربران عزیز. شما به عنوان حسابدار یک شرکت و یا مدیر مالی یک مجموعه چقدر با محاسبه نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی آشنا هستید؟ در یکی پستها به نام تنها با اختصاص 5 دقیقه در روز ، معلومات خود را تقویت کنید، به این نکته اشاره شد و توضیح داده‌شد که شما باید با مطالعه نکات مهم تخصصی، به‌روز شوید. در این بخش سعی کردیم یکی دیگر از مباحث حسابداری را به‌طور خلاصه اشاره کنیم.

هزینه سربار چیست؟

یکی مهم‌ترین اجزای بهای تمام شده، سربار ساخت است. سربار در واقع هزینه‌ای‌ست که مستقیماً در ساخت کالا و تولید محصول دخالت ندارد و به راحتی نمی توان آن‌ را به تولید کالا یا محصولی مشخصی اختصاص داد. مثلا: هزینه آب و برق و گاز مصرفی کارخانه، هزینه اجاره کارخانه، هزینه بیمه اجتماعی سهم کارفرما، هزینه حقوق سرپرستان نمونه هایی از هزینه سربار است.

زمان شناسایی هزینه های سربار

1. قبل از شروع دوره مالی:هزینه های سربار یکبار قبل از شروع دوره مالی به منظور تعیین بهای تمام شده تقریبی محصولات برآورد می‌شود که سربار پیش بینی شده یا سربار برآوردی نام‌دارد.
2. هنگام وقوع هزینه‌ها: بعد از تحقق هزینه‌ها یا در پایان دوره مالی که سربار واقعی نام‌دارد.

نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی چیست؟

بعد از پیش‌بینی سربار کارخانه این سربار تا پایان دوره مالی شناسایی و اساس محاسبه بهای تمام شده تولیدات قرار می‌گیرد که به آن نرخ جذب سربار می‌گویند.

برای تعیین نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی از عوامل زیر استفاده می‌شود

1. سربار برآوردی ( بودجه شده )
2. مبنای جذب هزینه های سربار ساخت
3. سطح فعالیت انتخاب شده

مبانی جذب سربار ساخت چیست؟

سطح تولید را بر حسب هر یک از مبانی جذب سربار کارخانه می‌توان بیان نمود. مبانی جذب سربار کارخانه به شرح زیر می‌باشد:

• هزینه مواد مستقیم: معمولا یک رابطه منطقی بین هزینه مواد مستقیم و هزینه‌های سربار کارخانه وجود ندارد بنابراین مبنای مناسبی جهت جذب هزینه‌های سربار کارخانه نمی‌باشد.
• هزینه کار مستقیم: استفاده از این مبنا زمانی کاربرد دارد که بین هزینه کار مستقیم و هزینه‌های سربار کارخانه رابطه‌ای باشد و نرخ های هر ساعت کار مستقیم در هر دایره تقریبا برابر باشد.
• ساعت کار مستقیم: از این مبنا زمانی می‌توان استفاده نمود که رابطه مستقیمی ‌بین ساعات کار مستقیم و هزینه‌های سربار کارخانه وجود داشته‌باشد.
• ساعت کار ماشین آلات: در صورتی که ماشین آلات کارخانه کاملأ اتوماتیک باشند، ساعت کار ماشین مناسب ترین مبنا جهت جذب هزینه‌های سربار می‌باشد. برای اینکه بعضی از هزینه‌های سربار کارخانه مانند تعمیر و نگهداری و استهلاک ارتباط مستقیم به ساعت کار ماشین پیدا می‌کنند.
• سربار واقعی: هزینه‌هایی که در طول دوره مالی به صورت واقعی به مصرف رسیده است. همچنین کلیه هزینه‌هایی که باید با انجام اصلاحات، در پایان دوره مالی به عنوان هزینه‌های سربار شناسایی و در حساب های مربوط به ثبت برسند.

طبقه‌بندی هزینه‌های سربار

دو نوع از رایج ترین روش های طبقه بندی به صورت زیر است :

1. سربار مستقیم و سربار غیر مستقیم: سربار مستقیم، هزینه‌هایی که مستقیمأ به دایره یا ماشین بخصوص ارتباط داشته باشند. مانند: هزینه‌های مربوط به یک دایره معین شامل : مواد سوختی ، هزینه سرپرستی ، دستمزد غیر مستقیم ، تعمیر ماشین آلات و … . سربار غیر مستقیم، هزینه‌هایی که نمی‌توان آنها را مستقیمأ به حساب یک دایره تولیدی یا خدماتی تخصیص داد. مانند هزینه برق، اجاره و… .
   مهم‌ترین هدف طبقه‌بندی هزینه‌های سربار به مستقیم و غیر مستقیم، تعیین سود آوری محصولات مختلف و مشخص کردن سهم هر دایره در سود مؤسسه می‌باشد.
2. سربار ثابت، سربار متغیر و سربار نیمه متغیر: این طبقه بنید با هدف رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده مدیران با تصمیم گیری در مورد حجم تولید، قیمت گذاری محصولات و کنترل هزینه‌ها.

گروه بندی هزینه‌های سربار

1. سربار ساخت (هزینه‌های عمومی‌کارخانه): در حساب کالای در جریان ساخت ثبت میشود. شامل هزینه‌های تولید ، به غیر از مواد خام و دستمزد مستقیم.
2. سربار اداری و تشکیلاتی: جزء هزینه‌های دوره مالی است و به حساب سود و زیان انتقال می‌یابد.
3. سربار توزیع و فروش: جزء هزینه‌های دوره مالی است و به حساب سود و زیان انتقال می‌یابد.

تفاوت سربار واقعی و سربار جذب شده

• سربار واقعی، یعنی هزینه غیر مستقیم ساخت که در طول دوره ایجاد شده است.
• سربار جذب شده ، مبلغ هزینه های غیر مستقیم که در طول دوره به محصولات تخصیص یافته است.

ثبت هزینه‌های واقعی سربار

هزینه‌های واقعی ساخت پس از وقوع به شکل روزانه در حسابی تحت عنوان کنترل سربار ساخت ثبت می‌شود. این حساب برای ثبت تمامی هزینه‌های غیر مستقیم ساخت مواد غیر مستقیم، دستمزد غیرمستقیم، استهلاک ماشین آلات تولید، اجاره ساختمان کارخانه، بیمه آتش سوزی کارخانه، آب و برق و گاز مصرفی کارخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حساب کنترل سربار ساخت( شامل هزینه‌های واقعی سربار) ****
حسابهای مختلف (مانند پیش پرداختها، بستانکاران و…) ****

حساب‌های مختلف می‌توانند بر حسب مورد وجوه نقد، پیش‌پرداخت‌ها، بستانکاران و استهلاک انباشته باشد.

ثبت سربار ساخت جذب شده

حساب کالای در جریان ساخت ****.
حساب سربار جذب شده ****.

حساب کنترل سربار ساخت

از این حساب به منظور ثبت هزینه‌های واقعی و هزینه‌های جذب شده سربار استفاده میشود. به این ترتیب که هزینه‌های واقعی سربار در بدهکار حساب کنترل سربار ساخت و هزینه‌های سربار جذب شده در بستانکار این حساب ثبت می‌شود.
در پایان دوره مالی ، مانده حساب کنترل سربار ساخت نشان دهنده اضافه یا کسر جذب سربار خواهد بود.

مشخص کردن اضافه یا کسر جذب سربار کارخانه

در پایان دوره مالی، هزینه‌های واقعی کارخانه به دوایر تولیدی و خدماتی تسهیم میشود. سپس هزینه دوایر خدماتی به دوایر تولیدی سرشکن میگردد. بنابراین مانده حساب کنترل سربار ساخت هر دایره تولیدی، نشان دهنده کسر یا اضافه جذب سربار همان دایره خواهد بود. به عبارتی بین سربار جذب شده و سربار واقعی همواره اختلافاتی وجود دارد که مثال هایی از حجم مبنا اصطلاحا اضافه یا کسر سربار نام‌دارد.

حجم مبنای واقعی * ( نرخ واقعی سربار- نرخ جذب سربار ) = اضافه یا کسر جذب سربار

سربار جذب شده – سربار واقعی = کسر جذب سربار
سربار واقعی – سربار جذب شده = اضافه جذب سربار

ثبت اضافه جذب سربار ساخت

حساب کنترل سربار ساخت ****.
حساب کسر یا اضافه جذب سربار ****.

ثبت کسر جذب سربار ساخت

اگر سربار واقعی > سربار جذب شده ⟵ کسر جذب سربار.

حساب کسر یا اضافه جذب سربار ***.
حساب کنترل سربار ساخت ****.

تحلیل کسر یا جذب سربار

تحلیل کسر و جذب سربار یکی از کاربردی‌ترین ابزار حسابداری صنعتی است. با تحلیل این موضوع می‌توانید در تصمیم‌گیری کاهش و یا افزایش هزینه‌های کارخانه نقش مهمی ایفا کنید.

تجزیه تحلیل کاربردی این‌چنین است که سربار جذب شده با سربار واقعی مقایسه می‌شود. چون ارقام واقعی هزینه‌های سربار و مبنای واقعی که برای جذب هزینه‌های سربار کارخانه به ندرت با برآوردهای استفاده‌شده در محاسبه نرخ جذب سربار برابر است.

اضافه یا کسر جذب سربار به این دلیل ایجاد می‌شود که نرخ واقعی سربار به ازای مبنای جذب سربار مثلا ساعت کار مستقیم بیشتر یا کمتر از نرخ جذب سربار برایر هر واحد از مبانی مزبور است. به عبارت دیگر عامل اصلی اضافه یا کسر جذب سربار تفاوت بین نرخ جذب سربار و نرخ واقعی سربار است .

بستن حساب کسر یا اضافه جذب سربار

این یک حساب موقت است، بنابراین، باید در پایان دوره مالی بسته شود.

االف) اگر مانده حساب کسر یا اضافه جذب سربار کارخانه مبلغ جزئی باشد، با حساب بهای تمام شده کالای‌فروش رفته، بسته می‌شود.

بستن حساب کسر یا اضافه جذب سربار بابت کسر جذب

حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته ***
حساب کسر یا اضافه جذب سربار کارخانه ***

بستن حساب کسر یا اضافه جذب سربار بابت اضافه جذب

حساب کسر یا اضافه جذب سربار ساخت***
حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته ***

نکته:پس از بستن حساب کسر یا اضافه جذب سربار ساخت، بهای تمام شده کالای فروش رفته به بهای تمام شده واقعی تبدیل خواهد شد.

ب) اگر کسر یا اضافه جذب سربار ساخت، رقم قابل توجهی باشد، باید متناسب با موجودی کالای در جریان ساخت، موجودی کالای ساخته شده پایان دوره و قیمت تمام شده کالای فروش رفته، به این حساب‌ها منتقل شود.

شاید مطالعه مقاله هزینه سربار جذب نشده و مالیات برای تکمیل اطلاعات شما جالب باشد.

بروز اضافه یا کسر جذب سربار ناشی ناشی از چه عواملی است؟

• انحراف هزینه سربار: که هزینه‌های واقعی سربار ساخت و هزینه‌های برآوردی که در محاسبه نرخ جذب سربار منظور شده است، تفاوت دارد.
• انحراف ظرفیت سربار: که حجم مبنای واقعی مثلا ساعت کار مستقیم با حجم مبنای برآوردی برای تعیین نرخ جذب سربار متفاوت باشد.

ثبت بستن سربار ساخت جذب شده

حساب سربار جذب شده ****.
حساب کنترل سربار ساخت ****.

ثبت بستن حساب حساب کنترل سربار ساخت

پس از بستن حساب سربار جذب شده، حساب کنترل سربار ساخت مانده‌گیری می‌شود:

• در صورتی که مانده این حساب بستانکار باشد، نشان‌دهنده اضافه جذب سربار است که در این صورت کنترل سربار ساخت بدهکار و در مقابل حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته بستانکار می‌شود.
• در صورتی که مانده حساب کنترل ساخت بدهکار شود، نشان‌دهنده کسر جذب سربار است که در این صورت حساب کنترل سربار ساخت بستانکار و در مقابل بهای تمام شده کالای فروش رفته بدهکار می‌شود.

مثال محاسبه نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی

اطلاعات شرکت گلسان به صورت زیر است. می‌خواهیم نرخ جذب سربار و اضافه یا کسر سربار این شرکت را محاسبه کنیم:
سربار برآوردی دایره 1: 8،500،000 ریال.
سربار برآوردی دایره 2: 9،000،000 ریال.

ساعت کار مستقیم برآوردی دایره 1: 200 ساعت.
ساعت کار ماشین آلات برآوردی دایره2: 150 ساعت.

ساخت سفارش 1 در دایره تولیدی1: با 50 ساعت کار واقعی.
ساخت سفارش 2 در دایره تولیدی2: با 40 ساعت کار واقعی.

هزینه‌های سربار واقعی سفارش 1، شامل مواد غیرمستقیم، هزینه استهلاک ماشین آلات، برق مصرفی و بیمه سهم کارفرما، 2،000،000 ریال.
هزینه‌های سربار واقعی سفارش 2، 3،500،000 ریال.

مبنای برآوردی / هزینه سربار برآوردی = نرخ جذب سربار.
42،500 = 200 / 8،500،000 = نرخ جذب سربار دایره 1.
60،000 = 150 / 9،000،000 = نرخ جذب سربار دایره 2.

نرخ جذب سربار * مبنای واقعی = سربار جذب شده.
2،125،000 =42،500 * 50 = سربار جذب شده دایره 1.
2،400،000= 60،000 * 40 = سربار جذب شده دایره 2.

در دایره 1، هزینه واقعی سربار از سربار جذب شده کمتر است، بنابراین اضافه جذب سربار و دایره 2، هزینه واقعی سربار از سربار جذب شده بیشتر است بنابراین کسر جذب سربار وجود دارد.

محاسبه آنلاین حجم نمونه با فرمول کوکران +فیلم آموزشی

محاسبه حجم نمونه

۱- محاسبه حجم نمونه با فرمول کوکران

در این صفحه می توانید حجم نمونه مورد نیاز پایان نامه یا تحقیق خود را با فرمول کوکران، یا با جدول مورگان محاسبه نمایید. همچنین می توانید فایل اکسل محاسبات و فایل ورد توضیحات کامل فرمول کوکران را از این سایت (مراجعه به: بسته کامل تعیین حجم نمونه) دریافت دارید. ضمنا جدول تعیین اندازه نمونه مورگان را در همین صفحه می توانید دانلود نمایید.

در اینجا در دو حالت:

الف- حجم جامعه معلوم (یا حجم جامعه محدود) و

ب- حجم جامعه نامعلوم (یا حجم جامعه نامحدود)،

محاسبات تعیین حجم نمونه آماری با فرمول نمونه گیری کوکران ارائه می شود.

برای محاسبه حجم نمونه(اندازه نمونه)، کافیست حجم جامعه (N) و مقدار خطای قابل تحمل (d) را در جدول زیر درج، تا به طور خودکار، نتیجه فرمول کوکران نمایش داده شود. برای قراردادن مقدار خطا یا d نیز عددی ۰.۱ تا ۰.۰۱ را در بخش مربوطه درج نمایید (اکثرا از عدد ۰.۰۵ استفاده می کنند). بهتر است ابتدا ویدئوی آموزشی زیر را ببینید:

۲- فیلم نحوه محاسبه حجم نمونه کوکران در پایان نامه

البته چون در سایت ما قرار دارید، یک دقیقه اول این فیلم آموزش تعیین حجم نمونه را نادیده بگیرید 🙂

۳- تعیین حجم نمونه فرمول کوکران به صورت آنلاین

در اینجا در دو حالت به محاسبه حجم نمونه با فرمول کوکران می پردازیم. حالت اول هنگامی که حجم جامعه آماری مشخص باشد و حالت دوم هنگامی که حجم جامعه آماری را ندانیم.

چنانچه محاسبه حجم نمونه زیر در مرورگر شما مشاهده نمی شود نسبت به بروز رسانی مرورگر خود اقدام نمایید یا اینکه فایل اکسل چند سطر بعد را دانلود و در آن نتیجه محاسبه را ببینید. محاسبه اندازه نمونه به قرار زیر است:

۳-الف- حجم جامعه آماری یا N معلوم باشد

توضیح: با توجه به اینکه ممکن است برخی پرسشنامه های شما پاسخ داده نشود یا به شما برگشت نگردد، ۱۰ الی ۲۰ درصد بیشتر از حجم نمونه محاسبه شده، پرسشنامه تکمیل کنید تا این مساله منجر به کمتر شدن حجم نمونه نهایی شما از حجم نمونه محاسبه شده نگردد.

فرمول کوکران در این حالت برابر است با:

N: حجم جامعه ؛ z: برابر ۱.۹۶ ؛ p=q=0.5 ؛ d: مقدار اشتباه مجاز (مقدار خطا)

۳- ب- حجم جامعه آماری یا N معلوم نیست

توضیح: با توجه به اینکه ممکن است برخی پرسشنامه های شما پاسخ داده نشود یا به شما برگشت نگردد، ۱۰ الی ۲۰ درصد بیشتر از حجم نمونه محاسبه شده، پرسشنامه تکمیل کنید تا این مساله منجر به کمتر شدن حجم نمونه نهایی شما از حجم نمونه محاسبه شده نگردد.

فرمول کوکران در این حالت برابر است با:

z: برابر ۱.۹۶ ؛ p=q=0.5 ؛ d: مقدار اشتباه مجاز (مقدار خطا)

۴- نکات مهم فرمول کوکران

• در جدول فوق، نتیجه فرمول کوکران به طور خودکار محاسبه می شود و نیازی به فشردن اینتر نمی باشد. چنانچه در مرورگر شما محاسبات انجام نمی شود، از مرورگرهای گوگل کروم یا فایرفاکس که بروز رسانی شده اند استفاده نمایید.
• در صورتی که بهر دلیلی حجم نمونه شما مشخص شده است یا نمونه ها را کامل برداشت نموده اید و اکنون فقط مایلید با فرمول کوکران به آن حجم برسید، حجم جامعه را کمی تغییر دهید. سطح خطا را می توانید مقادیر ۰.۱، ۰.۰۵ و ۰.۰۱ در نظر بگیرید که آنچه معمول و رایج است خطای ۰.۰۵ است. اگر قصد دارید خطا را ۰.۱ در نظر بگیرید بهتر است تاییدیه استاد را بگیرید که در آینده به مشکلی برخورد نکنید. زیرا هر تغییر جزئی در حجم نمونه باعث دوباره کاری در فرآیند تجزیه و تحلیل داده ها می شود و حساسیت بالایی دارد.

۵- جدول حجم نمونه مورگان و کرجسی

در مواردي که واريانس جامعه يا درصد خطا را در اختيار نداشته باشيم مي توانيم از جدول معروف مروگان براي برآورد حجم نمونه استفاده نماييم. اين جدول در حالتي محافظه کارانه حجم نمونه را ارائه مي دهد. جالب است بدانيد در فرمول کوکران (ککران) که شيوه محاسبه حجم نمونه بر اساس آن در اين برنامه آمده است، هنگامي که خطا يا d را برابر ۰.۰۵ قرار دهيد و حجم جامعه معلوم باشد، به نتايج اين جدول خواهيد رسيد و در اصل مي توان گفت اين جدول براي راحتي تصميم تعيين حجم نمونه با خطايي قابل تحمل (۰.۰۵) و در حالتهاي مختلف تهيه شده است.

برای محاسبه آنلاین حجم نمونه خود وفق روش جدول مورگان : تعیین حجم نمونه با روش جدول مورگان را کلیک نمایید.

۶- محاسبه حجم نمونه به صورت کاملا دقیق و بر اساس توان آزمون

آنچه در این صفحه سایت در خصوص تعیین حجم نمونه به استحضار شما محقق و دانشجوی عزیز رسید، تعیین تعداد نمونه بر اساس فرمول کوکران بود. این شیوه تعیین حجم نمونه، آسان ترین و ساده ترین روش می باشد که در ۹۵ درصد از تحقیقات و پایان نامه های کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

اما گاهی محقق با موضوعات و تحقیقاتی روبروست که در آن محاسبه دقیق حجم نمونه بسیار حائز اهمیت می باشد و انتظار می رود، حجم نمونه با روشهایی کاملا علمی و مختص آن پژوهش خاص تعیین گردد. به عنوان مثال می توان به تحقیقات رشته های پزشکی اشاره کرد یا به پژوهش هایی که در آنها بابت هر نمونه هزینه بسیار زیادی باید پرداخت نمود.

در این موارد، لازم است حجم نمونه با توجه به موارد زیر و به کمک نرم افزار PASS تعیین گردد:

• حجم جامعه
• نوع آزمون آماری استفاده شده در پژوهش (فرضیه اصلی و هدف اصلی پژوهش مد نظر قرار می گیرد)
• توان آزمون
• خطای نوع اول نمونه گیری (آلفا)
• خطای نوع دوم نمونه گیری (بتا)
• انحراف معیار مشاهدات
• . . .

قابل ذکر است، نرم افزار pass یک نرم افزار آماری ویژه تعیین حجم نمونه می باشد. اطلاعات بیشتر در خصوص این نرم افزار و راهنمای کار با آن را در این صفحه از سایت دیگر این مشاور آماری دریافت نمایید:

برای اطلاعات بیشتر در خصوص محاسبات حجم نمونه این مقاله را نیز می توانید مطالعه نمایید:

۷- اهیمت محاسبه مناسب حجم نمونه

حجم نمونه مبحثی در روش تحقیق است که می بایست با روش های علمی آماری به محاسبه آن بپردازید. زیرا مقدار خطا در نمونه گیری می بایست تحت کنترل باشد. لذا در تمام پایان نامه و تحقیقات شما با موضوع تعیین حجم نمونه سر و کار دارید.

چنانچه حجم نمونه را کم برآورد کنید، خطا افزایش یافته و نتایج تحقیق شما قابل اتکا نخواهد بود. از طرفی چنانچه حجم نمونه را زیاد برآورد کنید، هزینه قابل توجهی به هزینه های پایان نامه خود اضافه نموده اید که نفعی نداشته است و حتی ممکن است خود عاملی برای افزایش خطا باشد. بله حجم نمونه زیاد نیز خطا را افزایش می دهد!

لذا برای بهره برداری دانشجویان، در این صفحه امکان محاسبه آنلاین حجم نمونه با درج مقادیر مختلف و در حالتهای مختلف قرار داده شده است.

نکته مهم اینجاست که منابع، مستندات و توضیحات تکمیلی را نیز شما نیاز دارید تا این بخش از فصل سوم پایان نامه خویش (یا پروپوزال) را به صورت کامل تکمیل نمایید. که در این زمینه نیز ما پیشنهادات خوبی برای شما داریم (مراجعه به: بسته کامل تعیین حجم نمونه).

مستندات، منابع و توضیحات مورد نیاز شما برای درج در پایان نامه یا پروپوزال

حال که حجم نمونه مورد نیاز خود را محاسبه نمودید، پیشنهاد ما این است که برای دریافت مستندات، منابع و توضیحات تکمیلی (تایپ شده در فایل word)، بسته “صفر تا صد حجم نمونه” ما را از لینک زیر خریداری و بلافاصله دانلود نمایید. فقط با پرداخت ۸ تومان می توانید هر آنچه در خصوص حجم نمونه لازم است را در پایان نامه یا پروپوزال خویش قرار دهید!!

در این بسته توضیحات و محاسبات و فرمولهای حجم نمونه در قالب فایلهای word و excel ارائه شده است:

۸- تعریف نمونه آماری و جامعه آماری

برای درک کامل مفهوم حجم نمونه و شیوه محاسبه آن، لازم است دقیقا بدانید “جامعه آماری” و “نمونه آماری” چیست، که در اینجا آمده است. همین تعاریف با ذکر منبع و جزئیات بیشتر در این محصول آموزشی (بسته کامل تعیین حجم نمونه کوکران) آمده است.

تعریف جامعه آماری

جامعه آماری، مجموعه ای از اشیاء، افراد، اعداد و یا چیزهایی است که در یک یا چند صفت مشترک هستند.

مثال جامعه آماری

مثلا می خواهیم در ۱۳۹۶ تحقیقی در زمینه سنجش گرایش روستاییان ۶۴-۱۵ ساله استان تهران به مهاجرت انجام دهیم. در این تحقیق همه روستاییان ساکن روستا در استان تهران در سال ۱۳۹۶ که ۶۴-۱۵ سال سن دارند، جامعه آماری ما را تشکیل می دهند.

تعریف نمونه آماری

نمونه آماری، مجموعه ای از اشیاء، افراد، اعداد یا چیزهایی است که ویژگی ها و صفات جامعه آماری را دارا است و از جامعه آماری با روشهای احتمال و شانس انتخاب می شوند.