ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز رمز پایه دارد؟
اگر بخواهیم ارز فیات را به ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم باید بگوییم ارزی است بدون پشتوانه که اعتبار خود را از دولت ها و عرضه و تقاضای مردم دریافت می کند. دلار و ریال دو نمونه از ارز های فیات هستند اما چرا ارز های فیات به وجود آمدند و اولین Fiat Currency ها چه بودند؟
قبل از ارز های فیات
اگر از دوران مبادلات کالا به کالا بگذریم، به دورانی خواهیم رسید که مردم برای پرداخت هزینه های خود از سکه هایی از جنس طلا، نقره و یا سایر فلزات ارزشمند استفاده می کردند. استاندارد طلا و یا سیستم پولی با پشتوانه طلا به قرن ها پیش باز می گردد. مردم با ضرب سکه هایی از این جنس، به داد و ستد می پرداختند. بعد ها اسکناس رواج پیدا کرد. تمامی پول ها در این زمان بر مبنای طلا بودند. پشتوانه تمام این پول ها فلز ارزشمند طلا بود. منظور از پشتوانه به زبان ساده یعنی معادل اسکناسی که در دست دارید می توانید طلا دریافت کنید. مثلا دولت ایران تعیین می کند که هر اونس طلا قیمتی 500 هزار ریال دارد، به این واسطه مشخص شده است که ارزش ریال یک پانصد هزارم یک اونس طلاست.
چین اولین کشوری بود که تصمیم گرفت پول بدون پشتوانه طلا ایجاد کند. هرچند در قرن 13 ارائه این سیستم پولی موجب شد امپراطوری حاکم بر چین در آن دوران سقوط کند. اما بعد از رکود اقتصادی بریتانیا تصمیم گرفت طلا را از سیستم خود حذف کند. پس از بریتانیا باقی کشور ها نیز کم کم از سیستم پول بدون پشتوانه استقبال کردند. هر چند که در ابتدا در برخی کشور ها با شکست هایی مواجه می شد. این گونه بود که ارز های فیات به وجود آمدند.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات ارزی است که توسط دولت یک کشور توزیع می شود. دولت اعلام می کند که این ارز، پول رایج برای پرداخت است، اما این ارز با هیچ کالایی مثل طلا، پشتیبانی نمی شود. منظور اینکه معادل دلار های آمریکا بانکی طلا نگهداری نمی کند!
ارزش این پول از ارتباط عرضه و تقاضا و ایمان مردم به آن پول تامین می شود، و به خاطر ارتباط آن با دولت است که ارزش آن همواره حفظ می شود. دلار آمریکا نمونه ای از ارز فیات است. این پول توسط هیچ نوع کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شود، و ارزش آن تماما به دولت آمریکا بستگی دارد. البته این ارزش، از طریق روش مدیریت اقتصاد توسط دولت آمریکا نشات می گیرد و همواره در حال تغییر است. این جا است که در هنگام تبدیل یک ارز فیات به یک پول دیگر، نرخ تبدیل ارز به میان می آید. با این که ارز فیات می تواند کارآمد باشد، اما همین تفکر بی ارزش بودن که در پس آن هست، در نظر افرادی که محتاط هستند خوش نمی آید.
اما این تنها نکته منفی در خصوص پول های فیات نیست که این ارز را زیر سوال می برد.
معایب پول های فیات
قبل از اینکه معایب Fiat را برشمریم، باید واژه نقدینگی آشنا شوید. نقدینگی از واژه نقد گرفته شده است. پول نقد همان پولی است که شما می توانید با آن مبادله کنید. نقدینگی واژه ای عمومی تر است.
نقدینگی به درجه نقد شوندگی دارایی های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می شود. مثلا فرض کنید شما برای خرید یک خانه به یک میلیارد پول نیاز دارید اما فقط 800 میلیون پول در بانک دارید. برای 200 میلیون باقی مانده شما باید ماشین خود را بفروشید. در این مثال اگر شما در نهایت یک میلیارد پول برای خرید خانه دارید اما سرعت تامین این دارایی متفاوت است. به زمانی که طول می کشد دارایی شما به پول نقد تبدیل شود، درجه نقدشوندگی گفته می شود.
چک ها نیز نوعی پول نقد محسوب می شوند. چرا که شما با داشتن یک چک روز، می توانید به بانک مراجعه کنید و پول نقد دریافت کنید.
به طور کلی به مجموعه پول شامل سپرده‌های بخش غیر دولتی نزد بانک ها و اسکناس و سکه ها در دست اشخاص و شبه پول شامل سپرده‌های سرمایه گذاری مدت دار، سپرده های قرض الحسنه پس انداز و سپرده های متفرقه نقدینگی گفته میشود.
حال ارتباط نقدینگی با پول فیات چیست؟
پیشتر گفتیم این دولت ها هستند که ارزش یک پول را تعیین می کنند. میزان چاپ پول نیز در اختیار دولت هاست. زمانی که پول نقد به مقدار زیادی وجود داشته باشد، قدرت خرید مردم بالا می رود و این موضوع سبب می شود که کالا ها به قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود به فروش برسند. زمانی که سطح پایه ای کالایی افزایش غیر متناسبی را داشته باشد، تورم بالا شکل می گیرد.
از این رو یکی از خطراتی که ارز های فیات در صورت کنترل نکردن درست دولت ها، به وجود می آورند، تورم است.
اگر یک دولت فاسد به چاپ پول ادامه دهد، و اگر مدیریت آن ها نیز ضعیف باشد، تورم بالا به سرعت فراگیر شده و ارز را نابود می کند. از آن جایی که هیچ کالایی از این ارز پشتیبانی نمی کند و یا محدودیتی برای عرضه آن نیست، به سادگی می تواند از کنترل خارج شود، و این موضوع یکی از دلایل و مشکلات اصلی است که برای مقابله با آن، ارزهای رمز پایه ایجاد شدند.
فواید پول های فیات
با این وجود، پول فیات مزایایی نیز دارد. این که این نوع پول به طلا وابسته نیست، باعث می شود کنترل کردن آن آسان تر باشد، و در نتیجه از وقوع فاجعه جلوگیری شود. برای مثال دولت ایالات متحده آمریکا می تواند با کنترل ارزش دلار آمریکا، از اتفاقات و رویدادهای مصیبت بار جلوگیری نماید، مانند رکود اقتصادی سال 2008 که در پی سقوط ارزش پول به وجود آمده بود.
از آن جایی که ارزش قابل تبدیل دلار آمریکا ثابت است، در مقایسه با ارزی که ارزش آن مدام در حال تغییر و بالا و پایین رفتن است، کار را برای اهداف تجاری و ذخیره سازی نیز آسان تر می کند.
ارز فیات در مقایسه با ارز رمز پایه
ارز های دیجیتال دارای شباهت ها و تفاوت هایی با پول های رایج هستند. یکی از شباهت های این دو ارز، نبود پشتوانه فیزیکی برای هر دو است. اما در مقایسه با ارز های فیات عمومیت بهتری دارند. به این معنا که شما با خرید بیت کوین در ایران می توانید در تمام دنیا با آن معامله کنید و نیاز به تغییر ارز با تغییر مرز های جغرافیایی نیست.
رمز ارز ها امنیت بیشتری نسبت به سایر دارایی ها دارند. و از همه مهم تر آنکه تورم ارز های دیجیتال را تهدید نمی کند و این ارز ها را به یک پایگاه امن برای ذخیره دارایی ها تبدیل می کند.
آیا ارزهای رمز پایه می توانند جایگزین پول فیات شوند؟
این موضوع به نظر ممکن و شدنی می آید، و در حقیقت هم اکنون دولت هایی نیز در پی معرفی ارز رمز پایه خودشان هستند.برای این که یک ارز رمز پایه متمرکز بتواند جایگزین ارزهای فیات شود، در قدم اول باید قابل اعتماد بودن خودش را اثبات کند، همچنین احتمالا آن نیز باید یک دارایی وابسته باشد تا بتواند از پس وظایف دلار آمریکا برآمده و باز هم دارای مزایای رمز نگاری باشد.
آینده ارز فیات
به نظر می رسد که در دولت های آینده، بحث معرفی ارزهای رمز پایه داغ تر شود؛ ارزهای فیات جدید که دیجیتال باشند. ایجاد یک ارز غیر متمرکز بعید به نظر می رسد، اما یک سکه رمز گذاری شده که توسط دولت ایجاد شده باشد، می تواند توانایی ردیابی بسیار خوبی را به لطف بلاکچین ارائه دهد.
در آن زمان احتمالا پول کاغذی حذف خواهد شد، اما اصول فیات باقی می مانند، تا کنترل کامل بر همه چیز وجود داشته باشد. البته ارزهای رمز پایه سنتی نیز همانند همیشه به خوبی در کنار آن ها عمل خواهند کرد. این موضوع چگونه بر نحوه انجام تجارت در دنیا تاثیر می گذارد؟ برای پاسخ به این سوال باید منتظر باشیم.
تفاوت ارز دیجیتال با ارز فیات – ارز دیجیتال چیست؟
ارز فیات و ارز دیجیتال دو مورد از مهم ترین و معروف ترین ارزهای جهان می باشند که در کل جهان و تقریباً در تمامی کشورهای جهان از آن استفاده می شود. مردم جهان ، مخصوصاً تاجران کشورها جهت نقل و انتقالات مالی خود مجبورند یکی از این دو ارز را جهت تجارت و نقل و انتقالات خود استفاده کنند. سایت آموزشی ایتسکا با آموزش بازارهای سرمایه گذاری و معامله در این بازار ها قصد دارد بر علم و دانش هم وطنانمان افزوده و آنها را جهت کسب سود در این راه یاری رساند.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات (Fiat Currency) همان پول دولتی می باشد که هیچ پشتوانه ای مانند طلا ، نقره و … نداشته و فقط از طرف دولت و بانک مرکزی آن کشور پشتیبانی می شود. ارزهای کاغذی مهم مانند دلار ، یورو و … از نوع فیات بوده و هیچ پشتوانه ای جز دولت ندارند. چاپ ارز های کاغذی فیات دست دولت ، بانک مرکزی و اقتصاد دانان کشور می باشد . چون هیچ پشتوانه ای ندارد دولت ها معمولاً در زمان کسری بودجه و … اقدام به چاپ فیات کرده و در صورت نظارت نادرست ، بجای بهتر شدن اوضاع کشور باعث افزایش تورم می شود. چون فیات بدون پشتوانه می باشد ، زمانی که کشور دچار تورم می شود ارزش پول فیات پایین می آید.
با ارز فیات دولتمردان راحتتر می تواند بر اوضاع اقتصادی کشور تاثیر بگذارند و در شرایط بد اقتصادی با اقدام های به موقع می توانند به بحران اقتصادی کشور کمک کرده و از تورم و بیکاری جلوگیری کنند. ارزهای مهم جهان مخصوصاً دلار و یورو از نوع فیات می باشند و به دلیل فیات بودنشان در سراسر جهان از آنها استفاده می شود. ولی اقتصاد دانان با توجه به اینکه می دانند چاپ بیش از حد فیات باعث سقوط اقتصادی کشورها و تورم شدید خواهد شد ؛ از چاپ بی رویه جلوگیری می کنند. از نمونه های تورم شدید در اثر پول فیات می توان به سال مالی دولت زیمبابوه توجه کرد که باعث تورم اقتصادی شدید شد.
ارز فیات
تاریخچه ارز دیجیتال
ارز دیجیتالی (Digital currency) با نام ارز های مجازی و رمز ارز ها (Cryptocurrency) نیز شناخته می شوند. از معروف ارز fiat چیست؟ ترین ارز های دیجیتال می توان بیت کوین (Bitcoin) و آتریوم (Atrium) را نام برد که به عنوان پول غیر متمرکز دیجیتال استفاده می شوند. یکی از اولین ارزهای دیجیتال در سال ۱۹۹۶ با پشتوانه طلا به وجود آمد. بعد از آن بسیاری از تاجران و افراد که در مبادله پول مشکل داشتند ، تصمیم به استفاده از ارز مشترکی بین خود گرفتند تا با تبدیل پول خود از دلار و یورو به آن ارز ، با پرداخت کارمزد ناچیزی اقدام به معامله و تبادل کالا با یک ارز مشترک کنند. این ارز دیجیتال مشترک ، رزرو آزادی (Liberty Reserve) نامیده شد. متأسفانه این دو ارز دیجیتال متمرکز بوده و امکان پولشویی در آن وجود داشت ولی به دلیل راحتی مبادله بسیار مورد استقبال قرار گرفته بود . پس جهت جلوگیری از این مشکلات ارز غیر متمرکز دیجیتال با نام بیت کوین توسط گروه ناشناسی به نام ساتوشی ناکاموتو ارائه شد. در این مقاله تأکید بر استفاده از نظام ارزی غیرمتمرکز بود.
سه اصل مهم در ارز دیجیتال
اصل اول : در این نظام ارزی بر این اصل تأکید می شود که غیر متمرکز باشد ، یعنی هیچ نظارتی بر آن وجود نداشته و بالا و پایین رفتن قیمت آن فقط توسط مشترکین و استفاده کنندگان آن مشخص شده و تحت کنترل هیچ کشور و یا مقامی نمی باشد.
اصل دوم : در استفاده از ارزهای دیجیتال نیاز به اعتماد سازی نمی باشد و در چون دقت و شفافیت خاصی در ارز های دیجیتال وجود دارد که که نیازی به اعتماد و سپس استفاده از آن نمی باشد. در صورتی که مثلاً زمانی که از سیستم بانکی جهت نگهداری و نقل و انتقال پول های خود استفاده می کنیم ، ابتدا باید به بانک مورد نظر از لحاظ اینکه پول های ما از دست نرفته و در بانک محفوظ خواهد بود ، اعتماد کرده و سپس اقدام به سپرده گذاری کنیم. در صورتی که این اعتماد در ارز های دیجیتال نیاز نمی باشد.
اصل سوم: استفاده از ارز دیجیتال باعث از بین رفتن واسطه ها در معاملات شده و تاجران و سایر افراد بدون پول واسطه و مستقیماً اقدام به رد و بدل پول می کنند. ظهور ارزهای دیجیتال در ابتدا نیز به دلیل از بین بردن واسطه ها در مبادلات به وجود آمدند.
ارز دیجیتال
شباهت ارز دیجیتال و ارز فیات
ارز دیجیتال و ارز فیات یک ویژگی مشترک بسیار مهم دارند. بر اساس این ویژگی هیچ کدام از این دو ارز دارای پشتوانه خاصی نمی باشند. و هیچ کالا و یا طلا و نقره و … از لحاظ پشتوانه ندارند. ارز فیات با تشخیص دولت و بدون پشتوانه چاپ شده و به خزانه و اقتصاد با مهارت خاصی تزریق می شود. ارز دیجیتال نیز با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری تولید شده و هیچ پشتوانه ای ندارد. مبادلات ارز فیات با استفاده از اینترنت نیز صورت می گیرد به این دلیل بسیاری از افراد به اشتباه این دو را یکی می دانند. ولی ارز دیجیتال با فیات تفاوت های بسیار زیادی داشته و اصل و بنیاد هردو کاملاً متفاوت از هم می باشد.
مقایسه ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
در دنیای امروزی، با گسترش بیش از پیش ارزهای دیجیتال، میتوان گفت که مبارزه‌ای بین این ارزها و ارزهای فیات شکل گرفته است. بسیاری از طرفداران ارزهای دیجیتال ادعا میکنند که این ارزها، نسبت به ارزهای فیات مزایای بسیاری دارند، البته بسیاری از سرمایه‌گذاران سنتی همچنان به ارزهای دیجیتال بی‌اعتمادند و ارزهای فیات را ترجیح ارز fiat چیست؟ میدهند. در این مقاله بررسی میکنیم که پول یا ارز فیات، در مقابل ارز دیجیتال چه معایب و مزایایی دارد.
ارز فیات چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
ارز فیات در حقیقت همان واحد پولی است که هر دولت و حکومتی برای کشور خود تعیین می‌کند و اختیار تغییر و مدیریت آن را دارد. ارزش پول فیات فقط به دلیل عرضه و تقاضای مردم، در کنار تعیین و تایید دولت‌ها است؛ بعنوان مثال ریال ایران و دلار آمریکا دو ارز فیات هستند. اما ارز فیات ویژگی‌هایی دارد که معایب و مزایایی را برای آن رقم زده‌اند و در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
بدون پشتوانه
برای توضیح مفهوم پشتوانه، بد نیست مروری بر تاریخ پول داشته باشیم.
همانطور که میدانید بعد از سپری شدن زمان معاملات کالا به کالا، افراد شروع به ضرب سکه با استفاده از طلا، نقره و فلزات گرانبها کردند. اما چندی بعد، اسکناس‌ها اختراع شدند و به‌مرور جای سکه‌های فلزی را گرفتند. در این دوران به‌مرور، سیستم پولی با پشتوانه طلا مورد استفاده قرار گرفت. این بدان معناست که در ازای هر واحد پولی از یک ارز، مقدار مشخصی طلا وجود داشت که قابل معاوضه با آن بود.
وجود پشتوانه برای پول، باعث محدودیت میزان عرضه در آن می‌شد. به‌عنوان مثال اگر قرار باشد برای هر 1000 دلار، با یک انس طلا به‌عنوان پشتوانه وجود داشته باشد، باید دقیقا معادل مجموع دلارهای موجود، طلا وجود داشته و نگهداری شود. به‌دلیل محدود بودن میزان طلای موجود، عرضه پول نیز محدود خواهد شد؛ به همین خاطر چین به عنوان اولین کشور و سپس سایر دولت‌ها به‌مرور، این سیستم پولی را رها کردند.
در سیستم پولی بدون پشتوانه، دولت‌ها اختیار کامل در چاپ و عرضه فیات را دارند و میتوانند در مواقع خاص، مثل رکودهای اقتصادی، میزان عرضه فیات کشور خود، یا اصطلاحا نقدینگی را تغییر دهند. به همین دلیل است که باتوجه به سیستم مدیریت مالی هر کشور و میزان عرضه یک فیات، نرخ تبدیل دو ارز به یکدیگر ایجاد میشود.
این ویژگی فیات، برای دولت‌ها یکی از مزایای آن به‌حساب می‌آید، اما بنابر دلایلی که در ادامه توضیح خواهیم داد نیز، میتواند از دید مردم یک عیب تلقی گردد.
عدم محدودیت نقدینگی
نقدینگی در ساده‌ترین تعریف، به سرعت تبدیل شدن یک دارایی به پول نقد گفته میشود. اسکناس‌ها، چک‌های روز، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی و… نقدینگی کل موجود در یک کشور را تشکیل میدهند.
همانطور که گفتیم دولت‌ها اختیار انتشار و چاپ پول فیات را دارند. به همین دلیل، آنها میتوانند میزان نقدینگی را به دلایل مختلف بالا ببرند. درنتیجه قدرت خرید مردم ابتدا بالا رفته و قیمت اجناس به مرور بالا خواهد رفت، که به این پدیده تورم می‌گوییم.
ممکن است بعضی از دولت‌های فاسد، با سیاست‌های مالی غلط مجبور به چاپ بیش از حد پول شوند و ابر تورم را ایجاد کنند که ارزش دارایی مردم را در مقایسه با سایر واحدهای پولی پایین می‌آورد و به‌مرور یک ارز فیات را تقریبا بیارزش می‌سازد.
درنتیجه، این عدم وجود محدودیت برای میزان نقدینگی، یکی از معایب اصلی ارزهای فیات است. اما گاهی اوقات دولت‌ها با استفاده از همین ویژگی، بسیاری از بحران‌های اقتصادی را بهبود میبخشند. به‌عنوان مثال دولت ایالات متحده آمریکا در سال 2008، با کنترل ارزش واحد پولی خود توانست کشور را از یک رکود اقتصادی شدید نجات دهد. به‌همین دلیل این ویژگی در مواقع خاص ممکن است یک حسن تلقی گردد.
مقایسه پول یا ارز فیات در مقابل ارزهای دیجیتال
درمقابل، ارزهای دیجیتال وجود دارند که شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با فیات دارند.
پشتوانه: ارزهای دیجیتال نیز، مانند ارزهای فیات، بدون پشتوانه هستند (البته درمورد استیبل‌کوین‌ها این‌طور نیست، اما در این مقاله تمرکز ما بر دیگر ارزهای دیجیتال است). اما نکته اینجاست که تقریبا همه‌ی ارزهای دیجیتال معتبر، مثل بیت کوین، مقدار محدودی برای عرضه کل دارند.
تورم: برخلاف ارزهای فیات، ارزهای دیجیتال با قصد “تمرکززدایی” ایجاد شده‌اند. سرعت و میزان انتشار آنها، محدودیت و قوانین خاص خود را دارد و هیچکس نمی‌تواند میزان عرضه آنها را تغییر دهد. لذا به این دلیل و با وجود پروتکل‌های خاصی که در این ارزها اعمال شده‌اند (مثل هاوینگ بیت کوین) ذات آنها مخالف هرگونه تورم است.
عمومیت: شما با داشتن هر نوع ارز فیات، تنها قادر به انجام معامله در یک محدوده جغرافیایی خاص خواهید بود. اما با داشتن ارزهای دیجیتال، مثل بیت کوین، میتوانید در سراسر دنیا معامله کنید، چراکه یک واحد پول بین‌المللی است.
امنیت: به دلیل استفاده از رمزنگاری در رمزارزها، میتوان گفت که سپرده‌ها و تراکنش‌ها با استفاده از رمزارزها، بسیار امن‌تر از فیات هستند و این امنیت، با پیشرفت این تکنولوژی بیشتر نیز خواهد شد. اما درهرصورت فعلا پول فیات در مقابل ارز دیجیتال میزان پذیرش بیشتری دارد.
آیا ارز دیجیتال می تواند جایگزین ارز فیات شود؟
اکثر دولت‌ها در ابتدا با ماهیت ارزهای دیجیتال مخالفت کردند، چراکه هر دولتی ترجیح می‌دهد به‌جای استفاده از یک ارز غیرمتمرکز، از ارزی استفاده کند که بر آن کنترل کامل دارد، میتواند استفاده از آن را ردیابی کند و تغییرات لازم را بر آن پیاده سازد.
به همین دلیل حالا دولت‌ها برای بهره بردن از برخی مزایای ارزهای دیجیتال و حفظ کردن مزایای فیات، به CBDCها (ارزهای دیجیتال بانک مرکزی) روی آورده‌اند، که ارزهای دیجیتالی متمرکز با اختیار دولت هستند. لذا از بین رفتن پول فیات کاغذی بسیار محتمل است، اما مسلما جایگزین آن ارزهای دیجیتالی متمرکز خواهند بود؛ البته رمزارزها نیز به‌طور مستقل وجود داشته و احتمالا گسترش آنها نیز روزافزون خواهد بود.
نحوه ارزش‌گذاری: ارزش رمزارزها را میزان عرضه و تقاضا و به طور‌کلی استقبال عمومی از آن معین می‌کند و اعمال سلیقه در آن وجود ندارد. در طرف دیگر ارزش پولهای فیات بستگی مستقیم به قوانین و بازار دارد و امکان اعمال سلیقه هر چند جزئی در آن وجود دارد.
تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال چیست ؟
اگر بخواهیم به صورت کلی به این موضوع و این رابطه نگاه کنیم میتوانیم بگوییم ضعف های پول های فیات باعث شد تا ارزهای دیجیتال به وجود بیایند در واقع ارزهای دیجیتال ماهیت خود را مدیون مشکلات و معایب پول های فیات هستند. پیش از این در مورد سیستم های مالی و پول های فیات به طور مجزا صحبت کردیم اما با توجه به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله از سایت دکتر رضا شیرازی قصد داریم به طور کامل به رابطه پول فیات و ارز دیجیتال بپردازیم در ادامه همراه ما باشید.
در قدم اول باید ببینیم پول فیات چیست ؟
پول فیات چیست ؟
همانطور که پیش از این در مقاله پول فیات چیست به طور کامل به ان اشاره کردیم پول فیات به پولی گفته میشود که هیچ گونه ارزش ذاتی ندارد و صرفا افراد جامعه و دولت به واسطه اعتماد متقابلی که به هم دارند آن را با ارزش میدانند. پول فیات زمانی ایجاد شد که دیگر کشورها ذخیره کافی طلا نداشتند و نمیدانستند حواله های طلایی که قبلا در اختیار مردم قرار داده بودند را با ارزش کنند.
بعد از جداسازی طلا از پول های فیات بازارهای مالی به 2 دسته تقسیم شدند دسته اول بازارهای طلا بودند که افرادی که طلای زیادی داشتند در آن قیمت طلا را در آن تعیین میکنند و دولت دخل و تصرفی در آن نداشت و بازارهای دوم بازارهای پول های فیات و بی پشتوانه ای بودند که توسط دولت چاپ و توزیع میشود و این دولت ها بودند که باید به درستی از این پول ها استفاده میکردند تا باعث آسیب به اقتصاد نشوند.
در ادامه به ویژگی های پول های فیات اشاره میکنیم
ویژگی پول های فیات
پول های فیات هم دارای ویژگی های مثبت هستند و هم ویژگی های منفی و این بستگی به دولت ها دارد که چگونه از این پول ها استفاده کنند.
الف) مزایای پول های فیات
از مزایای پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
اما این پول های معایبی نیز دارند
ب) معایب پول های فیات
از معایب پول های فیات میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
بهتر است برای درک ارتباط درست پول های فیات و ارزهای دیجیتال ببینیم استفاده از پول های فیات میتواند چه آسیبی به اقتصاد یک کشور وارد کند.
ریسک های استفاده از پول های فیات
پول های فیات در عین حال که مزایای زیادی دارند معایب بسیاری هم با خود به همراه می آورند یکی از این مشکلات به وجود آمدن تورم به خاطر افزایش حجم زیاد نقدینگی و عدم مدیریت رابطه عرضه و تقاضا است .
کشوری را در نظر بگیرید که برای خروج از بحران های اقتصادی به اشتباه تصمیم میگیرید پول های زیادی را چاپ و وارد بازار کند در ابتدای امر برای مدت کوتاهی کشور از حالت رکود خارج میشود اما به مرور با افزایش حجم نقدینگی و پول های فیات تقاضا برای کالا و خدمات نیز بیشتر میشود و از آنجایی که خدمات و کالاها تا حدی پاسخگوی تقاضاها هستند از جایی به بعد دیگر آن کشور با کاهش کالا و خدمات روبرو میشود و پس از مدتی به محض موجود شدن کالا و خدمات به قدری تقاضا زیاد است که صاحبان کالا یا خدمات مجبور میشوند قیمت ها را چند برابر کنند.
بالارفتن شدید قیمت ها باعث کاهش قدرت خرید میشود و این کاهش قدرت خرید به بی ارزش شدن پول می انجامد و در نهایت همه این عوامل باعث میشوند تا تورم به وجود بیاید.
همه این مسائل در سال های اخیر باعث شده است تا کشورها به دنبال راه حلی باشند تا بتوانند این رابطه عرضه و تقاضا را به درستی مدیریت کنند.
ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال از جمله سیستم های مالی نوظهوری هستند که در سال های اخیر استفاده از آن ها متداول تر شده است و حتی بسیاری از دولت ها از آنها استقبال کرده اند . ارزهای دیجیتال برای این به وجود آمده اند که بتواند خلاء های سیستم های مالی را پر کنند و ضعف های آن را برطرف کنند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارزهای دیجیتال میتوانید مقاله ارزهای دیجیتال چیست را مطالعه کنید.
ممکن است برای شما سوال باشد که ارزهای دیجیتال چه تفاوت و شباهتی با پول های فیات دارند در ادامه این مقاله به طور کامل به این موضوع اشاره میکنیم.
رابطه پول فیات و ارز دیجیتال
همانطور که میدانید ارزهای دیجیتال نیز مانند پول های فیات دارایی های فیزیکی نیستند پس میتوانیم بگوییم شباهت اصلی این نوع دارایی ها فیزیکی نبودن ( از لحاظ ارزش ذاتی) آنهاست مسئله دیگری که شاید بتوان به عنوان شباهت به آن اشاره کرد بی پشتوانه بودن ارزهای دیجیتال و پول های فیات است. البته در حال حاضر ارزهای دیجیتالی وجود دارند که به پشتوانه دلار در حال فعالیت هستند پس بهتر است بگوییم بعضی از ارزهای دیجیتال مانند بیتیکوین پشتوانه ای ندارند و به پول های فیات شباهت دارند
حال که در مورد شباهت های ارزهای دیجیتال و پول فیات صحبت کردیم بهتر است قدری نیز به تفاوت های آنها نیز اشاره کنیم.از جمله مهمترین تفاوت این دو این است که پول های فیات به طور کامل توسط دولت نظارت میشوند و تحت کنترل بانک مرکزی هستند اما ارزهای دیجیتال به صورت بلاکچین به فعالیت ادامه میدهند از دیگر تفاوت های اساسی پول های فیات و ارزهای دیجیتال میتوان به میزان موجود بودن آنها اشاره کرد پول های فیات محدودیتی برای عرضه ندارند و دولت ها بنابر سیاست های خود میتوانند تا بی نهایت پول های فیات عرضه کنند اما ارزهای دیجیتال به یک میزان مشخصی عرضه خواهند شد.
معاملات ارزهای دیجیتال بر بستر بلاکچین با سرعت بسیار بالا انجام میشود از این رو نیازی به هیچگونه واسطه ای نیز وجود ندارد بر خلاف ارز fiat چیست؟ نقل و انتقال پول های فیات که با سرعت کمتری و تحت نظارت بانکها انجام میشود. همچنین نقل و انتقال ارزهای دیجیتال به صورت بین المللی کار بسیار ساده ای است ولی برای انتقال پول های فیات از یک کشور به کشور دیگر باید مراحل پیچیده و زیادی طی شود.
در حال حاضر یکی از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پول های فیات نداشتن ثبات در بازارهای آن است به دلیل اینکه بازارهای ارزهای دیجیتال هنوز به بلوغ نرسیده اند نوسانات قیمتی زیادی در آنها مشاهده میشود البته که با گذشت زمان این مشکل برطرف خواهد شد. یکی دیگر از معایب ارزهای دیجیتال نسبت به پولهای فیات غیرقابل پیگیری بودن آنها است البته در حال حاضر راه هایی برای پیگیری تراکنش ها در بستر بلاکچین وجود دارد اما شاید همین دلایل مختصر باعث شده است که هنوز برخی از افراد در مقابل پذیرش ارزهای دیجیتال مقاومت کنند.
در هر صورت ارزهای دیجیتال امنیت بسیار بیشتری نسبت به پول های فیات دارند و در حال حاضر نیز بسیاری از دولت ها و افراد در حال پذیرش و استفاده از ارزهای دیجیتال هستند ما در این مقاله از سایت دکتر شیرازی قصد داشتیم شما را با رابطه ارزهای دیجیتال و پول فیات آشنا کنیم امیدواریم از این مقاله لذت برده باشید.
ارز فیات چیست ؟ هرآنچه باید در مورد پولهای فیات بدانید
همه ما در روز برای خریدوفروش کالاهای مختلف از پولهای کاغذی یا کارت‌های بانکی استفاده میکنیم. اما برای کمتر کسی از ما این سوال پیش می‌آید که منشا این پول‌ها کجاست؟ درکی که شما از ارزهای فیات و انواع آن دارید (منظور همین پول‌هایی است که در طول روز از آنها استفاده میکنیم)، میتواند در درک درست از پدیده‌های اقتصادی مانند تورم نیز کارساز باشد. به همین دلیل ما در این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که منظور از ارز فیات چیست و تفاوت ارز دیجیتال و فیات کدامند؛ با ما همراه باشید.
با خرید سرور مجازی بورس ایران ، برنده‌ی معاملات بورسی خود باشید و درست در لحظه‌ی طلایی با بیشترین سرعت ممکن به خرید و فروش سهام خود بپردازید.
ارز فیات چیست ؟
اصطلاح پول فیات برای توصیف ارزهایی استفاده میشود که توسط دولت صادرکننده آن حمایت میشوند. این نوع پول‌ها بدون پشتوانه‌اند؛ یعنی به ارزش یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره وابسته نیستند. در واقع آنها ارزش خود را از طریق اعتماد عمومی به ناشران به دست می‌آورند.
در میان عموم مردم، همچنان این باور وجود دارد که پولهای ملی پشتوانه‌ای از طلا یا دیگر فلزات ارزشمند دارند. اما این باور کاملاً اشتباه است. امروزه اکثر ارزهای موجود در جهان، پول فیات هستند. تا اواخر قرن بیستم، پول‌ها پشتوانه‌ای مثل طلا یا نقره داشتند. برای مثال اگر ۱۰۰۰ واحد از یک ارز در اختیار مردم قرار می‌گرفت، به همان اندازه طلا در بانک نگهداری می‌شد تا پشتوانه‌ای برای آن پول باشد. اوایل قرن بیستم، نظام استاندارد طلا، دولت‌ها را با مشکل کمبود نقدینگی مواجه کرد. در قرن بیستم، زمانی که دلار آمریکا از قیمت طلا جدا شد، استفاده گسترده از آن آغاز شد.
اواخر جنگ جهانی دوم، نمایندگانی از چند کشور جهان، طی توافق‌نامه‌ای تصمیم گرفتند به‌جای طلا، دلار ذخیره کنند و آمریکا به میزان دلارهای صادرشده، در خزانه خود طلا نگه دارد. اکتبر ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، دریافت طلا در ازای دلار را لغو کرد. او به صورت غیررسمی، پایان عصر استاندارد طلا را اعلام کرد. ارزشمندی تمام ارزهای فیات، به عرضه و تقاضا و اعتماد مردم به حکومت بستگی دارد.
با ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، بحث هایی در مورد اینکه آیا چنین دارایی‌های دیجیتالی میتوانند در نهایت جایگزین پول فیات به عنوان رسانه ترجیحی مبادله شوند یا حداقل یک جایگزین ارائه کنند، وجود دارد.
آشنایی با تاریخچه ارز فیات
پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت؛ زمانی که سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ در آن سرزمین حاکم بودند. در دوره حاکمیت سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی (سکه) وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. بنابراین مردم با کاربرد پول کاغذی (اسکناس) آشنا شدند و به‌راحتی تکه‌های کاغذ اعتباری را به رسمیت می شناختند. در واقع، کمبود سکه مردم را مجبور کرد پول را از سکه به اسکناس تبدیل کنند.
در طول سلسله سونگ (1276-960)، تجارت پررونقی در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود سکه مسی شد. بازرگانان شروع به انتشار اسکناس‌های اختصاصی کردند و این اولین ارز قانونی محسوب می‌شد. پول کاغذی همچنین تنها ارز قانونی در سلسله یوان (1367-1276) بود. در دوران حکومت سلسله مینگ (1644-1368)، صدور اسکناس به وزارت دارایی واگذار شد.
غرب در قرن 18 شروع به استفاده از پول کاغذی کرد. مستعمرات آمریکا و فرانسه، شروع به صدور اسناد اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می‌شد. در این زمان، صدور بیش از حد اوراق بهادار، تورمی جنجالی ایجاد کرد.
در برخی مناطق از جمله نیوانگلند و کارولینای آمریکا، با کاهش ارزش اسکناس‌ها، قیمت کالاها به‌صورت سرسام‌آوری افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات روی می‌آورند. به‌عنوان‌مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا، نوعی ارز فیات به نام Greenbacks منتشر کرد. در این جنگ، دولت تبدیل پول کاغذی خود به طلا یا نقره را متوقف کرد.
روش کار ارز فیات چیست ؟
پول فیات ارزش ذاتی ندارد. به‌عنوان مثال، طلا به‌طور ذاتی باارزش و کمیاب است؛ اما ارزهای فیات به‌خودی‌خود فقط یک‌تکه کاغذ بیارزش هستند. این ارزها به دستور دولت و قانون، به ارز رایج کشور تبدیل میشوند. احتمالاً عبارت «با حمایت کامل از ایمان و اعتبار دولت ایالات متحده» را در مورد دلار شنیده‌اید. این اصل بنیادین پول فیات است. از سوی دیگر، ارزهای دارای پشتوانه کالا، ارزش خود را از قیمت پایه طلا، نقره یا سایر موادی که با آنها مرتبط هستند، به‌دست می‌آورند.
پول کاغذی به‌عنوان یک وسیله برای ذخیره‌سازی قدرت خرید و جایگزینی برای سیستم تبادل عمل می‌کند. این به مردم اجازه می‌دهد تا محصولات و خدمات را همانطور که نیاز دارند، بدون نیاز به مبادله کالا به کالا خریداری کنند. همانطور که در مورد تجارت مبادله‌ای ارز fiat چیست؟ وجود داشت.
با توجه به قابلیت ذخیره‌سازی قدرت خرید، افراد میتوانند با خیالی آسوده برنامه‌ریزی کنند و فعالیت‌های اقتصادی‌شان را به انجام برسانند. به‌عنوان مثال، یک کسب‌و‌کار که با مونتاژ تلفن همراه سر‌و‌کار دارد، میتواند تجهیزات جدید بخرد، کارکنان موردنظر را استخدام کند و شعب خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.
ارزش پول فیات بستگی به نحوه عملکرد اقتصاد یک کشور، ارز fiat چیست؟ نحوه اداره کشور و تأثیر این عوامل بر نرخ بهره دارد. کشوری که بی‌ثباتی اقتصادی را تجربه می‌کند، به احتمال زیاد دارای یک ارز ضعیف و قیمت‌های متورم کالاها خواهد بود، که خرید محصولات مورد نیاز را برای مردم دشوار می‌کند.
یک ارز فیات زمانی به‌خوبی کار می‌کند که عموم مردم به توانایی آن برای حفظ قدرت خرید، اعتماد کافی داشته باشند.
دلیل اهمیت ارزهای فیات چیست ؟
استفاده از پول-کالا در طول تاریخ رایج بوده است. سکه‌های ساخته شده از فلزات گرانبها مانند نقره و طلا برای هزاران سال به‌عنوان استاندارد شناخته می‌شدند. در قرن 18 و 19، ارزهای کاغذی شروع‌به‌کار کردند؛ اگرچه بسیاری از آنها به‌عنوان نوعی سفته برای پرداخت مقدار مشخصی از طلا و نقره به‌کار می‌رفت.
کشورهایی مانند بریتانیا و ایالات متحده، استاندارد طلا را پذیرفتند. یک سیستم پولی که یک واحد پول استاندارد را به ارزش مقدار معینی طلا گره می‌زند. زمانی که رکود بزرگ و دو جنگ جهانی به شدت اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داد، رهبران جهان یک سیستم پولی بین‌المللی ایجاد کردند که دلار آمریکا را به‌عنوان یک ارز جهانی و مرجع مورد استفاده قرار می‌داد.
موجودی‌های بین المللی به دلار تسویه و با نرخ تبادل ثابت به طلا تبدیل می‌شد. استاندارد طلا تا سال 1971 برقرار بود؛ زمانی که ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا، در مواجهه با تورم فزاینده و بیکاری بالا، به آن پایان داد. زیرا مقدار دلارهای خارجی از مقدار طلای موجود در ذخایر ایالات متحده فراتر رفت.
بزرگ‌ترین دلیل اینکه کشورها استفاده از استاندارد طلا را متوقف کردند، این است که توان‌مندی دولت‌ها را برای واکنش به رویدادهای اقتصادی محدود می کند. با پذیرش استاندارد طلا، عرضه پول به عرضه طلای موجود گره می‌خورد؛ در‌حالی‌که تقاضای پول در کشورها بر اساس رشد جمعیت و اقتصاد آنها تغییر می کند.
اگر ایالات متحده و سایر کشورها همچنان روی استاندارد طلا باقی مانده بودند، عرضه پول جهان به طلای موجود محدود می شد؛ در‌حالی‌که مقدار طلا روی کره زمین در طی میلیاردها سال افزایش چندانی نداشته است. اما بدیهی است جمعیت انسانی، بازده اقتصادی آن و تقاضا برای پول با سیب تندی افزایش یافته است.
مزایا و معایب ارز دیجیتال فیات چیست ؟
ثبات نسبی پول فیات و توانایی بانک‌های مرکزی برای کنترل عرضه و مدیریت اقتصاد، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های آن است. با این حال، این تلاش‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نیستند. برخی از منتقدان استدلال میکنند که در صورت چاپ بیش از حد پول توسط سیاست‌گذاران، ارزهای فیات به جای ایجاد مانع در برابر شوک‌های اقتصادی، گاهی اوقات حتی میتوانند آنها را تشدید کنند.
مزایا استفاده از انواع ارز فیات
– به ناشران کنترل بیشتری بر عرضه پول می‌دهد و به آنها در مدیریت اقتصاد کمک می‌کند.ارز fiat چیست؟
– برخلاف ارزهای دارای پشتوانه، نسبتاً پایدار است ارزش خود را حفظ می‌کند. با استفاده از آن، قیمت کالاها معمولاً در کوتاه‌مدت نوسان ندارد.
– به طور گسترده در جهان پذیرفته شده است و میتواند به‌عنوان ابزار قانونی در معاملات مختلف استفاده شود.
معایب ارز فیات کدام است ؟
– چاپ بیش‌از‌حد پول، میتواند باعث افزایش تورم شود.
– عرضه بالقوه نامحدود، میتواند ارزش آن را از بین ببرد و حباب ایجاد کند.
– با توجه به وابستگی کامل آن به دولت، اگر صادرکننده با مشکل مواجه شود، ارزش ارز فیات نیز به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
چند نمونه از فیات و موردهای ناموفق آن
یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های پول فیات، اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی در کشور زیمبابوه در جنوب آفریقا روی داد. زمانی که این کشور درگیر مشکلات اقتصادی جدی بود، بانک مرکزی زیمبابوه بی‌محابا شروع به چاپ پول کرد. نتیجه، قابل پیش بینی بود. این انتشار گسترده و سریع پول، منجر به تورم شدید شد. نرخ این تورم این کشور در سال ۲۰۰۸ به ۲۳۰ تا ۵۰۰ میلیارد درصد رسید! قیمت‌ها به قدری بالا رفت که مردم برای خرید کالاهای اساسی و روزمره، مجبور به حمل مداوم مقدار زیادی پول در کیف‌های متعدد بودند.
ونزوئلا، جدیدترین نمونه چنین بحران پولی است. این کشور دچار رکود اقتصادی شدیدی شد که تورم سنگینی بر اقتصاد آن تحمیل کرد. اکنون بولیوار، واحد پول ونزوئلا، به‌عنوان کم‌ارزش‌ترین ارز دنیا شناخته میشود. گرچه این کشور تلاش کرد با معرفی رمزارز «پترو» بخشی از مشکلات پول فیات خود را حل کند؛ اما این اقدام نیز تاکنون، نتیجه قابل‌توجهی نداشته است.
بررسی تفاوت فیات و ارز دیجیتال
ظهور ارزهای دیجیتال، تردید‌های جدی را در مورد آینده ارزهای فیات و اینکه آیا در نهایت جای خود را به سکه‌های رمزارز خواهند داد یا نه، برانگیخته است. ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، پول واقعی نیستند. زیرا از سوی هیچ مرجع قانونی صادر، کنترل یا پشتیبانی نمی‌شوند. در بیشتر موارد هم، مجموع عرضه آنها با سقف معینی برنامه‌ریزی میشود.
ارزهای دیجیتال و پول فیات، شباهت‌های زیادی به هم دارند. هر دو نوع دارایی (رمزارزها و ارز فیات) ارزش ذاتی ندارند. برای مثال مانند طلا یا نقره نیستند که به‌خاطر کمیابی، سختی استخراج و موارد دیگر، به‌تنهایی ارزش بالایی داشته باشند. ارزش پول فیات و رمزارزها را، استقبال مردم در کشورهای مختلف تعیین ارز fiat چیست؟ می‌کند. همچنین این هر دو گونه دارایی‌ها، قابل تقسیم هستند. یعنی همانطور که میتوان هر دلار را به ۱۰۰ سنت تقسیم کرد، یک بیت کوین را هم میتوان به ۱۰۰۰ میلی بیت کوین تقسیم کرد.
همانند پولهای فیات، ارزهای دیجیتال را نیز میتوانیم جابه‌جا کنیم. یعنی از کسی رمزارز بگیریم یا برای او ارسال کنیم. امروز میشود ارزهای دیجیتال را، خیلی جاها به‌عنوان روش پرداخت استفاده کرد. هرچند هنوز فراگیری آنها، قابل قیاس با پولهای فیات نیست.
اما تفاوت این دو نوع دارایی چیست؟ صاحب‌نظران بدبین معتقدند که بعید است ارزهای رمزپایه جایگزین پول فیات به عنوان رسانه غالب مبادله شود. اما محبوبیت کریپتو در حال افزایش است. به‌عنوان مثال، پارسال السالوادور به نخستین کشوری تبدیل شد که بیت کوین را به‌صورت قانونی برای معامله‌های رسمی پذیرفت. سامانه پی پال هم به بعضی از کاربران خود اجازه می‌دهد تا در خریدهایشان از بیت کوین برای پرداخت استفاده کنند. مؤسسه اعتباری ویزا نیز با پلتفرم های کریپتو در تبادلات کارتی شریک شده است.
سخن پایانی
امیدواریم که در این مقاله توانسته باشیم به طور کامل به این سوال پاسخ دهیم که رمز ارز فیات چیست و استفاده از آن چه مزایایی را برای شما به همراه دارد. اما اگر در این خصوص به مشکلی برخوردید، سوالات خود را با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن به آنها پاسخ دهیم. علاوه بر آن ما در پیج اینستاگرامی خود، پیرامون جدیدترین و تازه‌ترین اخبار حوزه‌ی تکنولوژی و فناوری صحبت خواهیم کرد. ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
دیدگاه شما