سید محمود موسوی
اسکیت ژیمناستیک شنا سرگرمی نرم افزار مقالات علمی حسابداری
سیاستهای تقسیم سود
1- چند درصد سود باید توزیع شود
2- پرداخت سود باید چگونه باشد (نقدی یا غیر نقدی)
3- سیستهای متداول تقسیم سود
بررسی مورد اول :چند درصد سود باید توزیع شود
با توجه به رابطه ارزش سهام در صورتی سود بیشتری تقسیم شود به دلیل افزایش صورت کسر قیمت سهام افزایش می یابد اما با توجه به منابع اندکی که در شرکت باقی میماند رشد سوداوری( ) کاهش میابد. که با توجه افزایش مخرج کسر تاثیر معکوسی بر قیمت سهام دارد بنابراین هر تصمیمی بر تقسیم سود به دو مولفه تجزیه میشود که هر هر مولفه تاثیر متفاوتی در جهت افزایش ثروت صاحبان سهام دارد لذا سیاستی مطلوب است که بین سود تقسیمی و نرخ رشد شرکت تعادل مناسبی ایجاد کند
عوامل موثر بردرصد تقسیم سود سهام:
1- سود انباشه به عنوان یکی از منابع تامین مالی
2- حفظ ساختار سرمایه
3- نیاز سهامداران
4- محدودیتهای توزیع سود سهام
سود خا لص ممکن است به عنوان منبع تامین مالی سرمایه گذاری بلندمدت مورد استفاده قرارگیرد. در این رویکرد این فرصت برای مدیران مالی فراهم میشود که در صورت برخورد با پروژههای سود اور از سود تقسیم نشده به عنوان منبع تامین مالی استفاده کنند که در این راستا باید موارد زیرمورد توجه قرار گیرد.
1- هزینه سرمایه سود انباشته از هزینه سرمایه سهام ممتاز و بدهی بیشتر است.
2- با توجه به اینکه سهام عادی و سود انباشته هر دو زیر مجموعه حقوق صاحبان سهام هستند تامین مالی از طریق سود انباشته نسبت به سهام عادی دارای دو مزیت میباشد.
الف: تامین مالی از طریق سهام عادی دارای هزینه انتشار میباشد ولی تامین مالی از طریق سود انباشته بدون هزینه است
ب: تامین مالی از طریق سود انباشته مشکلات مربوط به مالکیت و کنترل شرکت را ندارد.
حفظ ساختار سرمایه یعنی در تقسیم سود روشی اعمال شود تا بتوانیم با تعیین درصد اجزای تشکیل دهندهساختار سرمایه ثروت صاحبان سرمایه را به حداکثر برسانیم در این مورد دو موضوع را مورد توجه قرار میدهیم.
الف:انعطاف پذیری در تامین مالی: انعطاف پذیری یعنی اینکه شرکتها تا حد معینی می تواننداز طریق بدهی تامین مالی کننداگر شرکتها بیش از اندازه از طریق بدهی تامین مالی کنندنسبت بدهی افزایش پیدا کرده و ریسک مالی شرکت افزایش میابد ب:سیاست تقسیم سود باقیمانده: در این روش ابتدا نیازهای تامین مالی مشخص میشود سپس تعیین میکنیم چقدر از این نیاز را ازطریق سود انباشته تامین کنیم و الباقی سود بین سهامداران تقسیم می شود
نیاز سهامداران : یکی از عوامل موثر در تقسیم سودنیاز سهامداران است بیشتر سهامداران از خرید سهام عادی دو نوع سود را انتظار دارندکه عبارتند از :
الف: سود سرمایه: سهامداران انتظار دارند که ارزش سهام عادی در طول زمان افزایش یابد برای مثال اگر سهمی 40 دلار خریداری شده است و 60 دلار بفروش برسد سود سرمایه حاصل از این خرید و فروش 20دلار خواهد بود.
ب: سود سهام: سرمایه گذاران با خرید سهام عادی انتظار دریافت سود انرا دارند.
با وجود انکه سرمایه گذاران نیازهای خود را از دو طریق( سود سرمایه و سود سهام) رفع میکنند به سه دلیل زیر دریافت سود سهام را به سود سرمایه ترجیح میدهند
1- کاهش عدم اطمینان
2- قدرت مالی شرکت
3- نیاز به درامد جاری
محدودیتهای توزیع سود سهام: ممکن است شرکت از نیاز سهامداران به سود سهام مطلع باشد ولی بابت بعضی از محدودیتها از اعلام و پرداخت سود خود داری میکند که این محدودیتها به شرح زیر میباشند:
شرکت زمانی میتواند اعلام سود کند که علاوه بر داشتن درامد کافی وجوه نقد کافی نیز جهت پرداخت داشته باشد
2- محدودیتهای قراردادی:
اگر یک شرکت دچار مشکلاتی از قبیل کمبود نقدینگی یا سود اوری باشد اعتبار دهندگان ممکن است محدودیت در پرداخت سود سهام را به عنوان پیش شرطی جهت اعطای وام قرار دهند در این شرایط شرکت ممکن است حتی با داشتن سود و نقدینگی نیز نتواند سود سهام اعلام کند
3- محدودیتهای قانونی:
گاهی شرکت به لحاظ قانونی و با توجه به شرایط خاص دراعلام و پرداخت سود سهام محدود میشودو این محدودیتها بطور کامل بستگی به قوانین کشورها و شرایط اعلام شده دارد
تئوریهای تقسیم سود:
درمورد چگونگی تقسیم سودتئو ریهای زیر وجود دارد:
1- تئوری نامربوط بودن ارزش شرکت به چگونگی تقسیم سود.
این تئوری که توسط مودیلیانی و میلر ارائه شده است بیان میکند که ارزش شرکت یا قیمت سهم بستگی به سود مورد انتظار و ریسک شرکت دارد و به چگونگی تقسیم سود مربوط نیست . انها عقیده دارند که چگونگی تقسیم سود تاثیری در ثروت سهامداران ندارد. بلکه انچه که در قیمت سهام موثر است محتوای اطلاعاتی است که در تقسیم سود نمایان میشود یعنی اگر شرکت درصد سود تقسیمی خود را افزایش دهد عملکرد بهتری را نشان داده وعاملی است که موجب تغییر قیمت سهام می شود .
2- تئوری پرنده ای در دست
بر اساس این تئوری مایرون گوردن و جان لینت نر چنین استدلال کردند که با افزایش درصد سود تقسیمی نرخ هزینه سرمایه سهام عادی کاهش میابد . یعنی سهامداران برای سود تقسیمی مورد انتظار در مقایسه با سود سرمایه مورد انتظار ارزش بیشتری قائل هستند .علت آن این است که هزینه سرمایه سهام عادی ( ) حاصل جمع دو نرخ میبا شد که عبارتند از : نرخ سود تقسیمی مورد انتظار( ) و نرخ رشد( ) در سالهای اینده. ( سود سرمایه مورد انتظار که با نشان داده میشود)
انها عقیده داشتند ریسک کمتر از ریسک است.
در تقسیم سود نیز سهامداران به تغییرات دو نرخ توجه میکنند و چون سرمایه گذاران به سود تقسیمی مورد انتظار نسبت به سود سرمایه مورد انتظار اطمینان
بیشتری دارند و یا به عبارتی از ریسک کمتری برخوردار است لذا چون به ان اطمینان بیشتری دارند با نرخ کمتری از ان نیز در مقایسه با رضایت میدهند. در نتیجه هر چه سود تقسیمی بیشتر باشد نرخ هزینه سرمایه سهام عادی کاهش خواهد یافت.
3- تئوری اولویت مالیاتی
بر اساس این تئوری هر چه درصد سود تقسیمی کمتر باشد مالیات کمتری پرداخت خواهیم کرد. لذا ترجیح داده میشود که سود کمتری پرداخت شود
سرمایه گذار دو نوع مالیات پرداخت میکند مالیات بر سود سهام و مالیات بر فروش سهام هر چه سود سهام کمتری پرداخت شود قیمت سهام کمتر کاهش یافته و در نهایت بهای فروش ان بیشتر میشود در نتیجه هر چه سود کمتری پرداخت شود مالیات کمتری پرداخت میشوداما همین امر باعث میشود قیمت سهام کمتر کاهش یافته و در زمان فروش سهام این مالیات پرداخت خواهد شد بر اساس این تئوری با توجه به مواردی که در زیر خواهد امد مالیات بر سود تقسیمی بیشتر از مالیاتی است که در صورت عدم تقسیم سود در فروش سهام مالیات مربوطه را خواهد پرداخت.
1- نرخ مالیات بر سود سرمایه ( فروش سهم )معمولا خیلی کم است . در حالیکه مالیات بر سود تقسیم شده (بخصوص اگر نرخ مالیاتی تصاعدی باشد ) برای کسانی که سهامدار عمده اند و سود زیادی دریافت میکنند زیاد است ومالیات را با نرخ بیشتری میپردازند.
2- مالیات بر سود سرمایه ( فروش سهام)در زمان فروش سهم پرداخت میشود و با توجه به ارزش زمانی پول هزینه پرداخت مالیات دارای هزینه موثر کمتری است.
3- اگر هیچ وقت سهام را نفروشید هیچگونه مالیاتی پرداخت نخواهید کرد
با توجه به این تئوری اگر سود بیشتری تقسیم شود سهامدار نسبتا مالیات بیشتری پرداخت خواهد کرد بنابراین ترجیح داده میشود سود کمتری پرداخت شود.
مدل گوردون و والتر :
این صاحبنظران عقیده دارندسیاست تقسیم سود بر ارزش شرکت موثر است و بستگی به جایگاه موسسات در نمودار رشد موسسات دارد. از نظر انها موسسات به سه گروه به شرح زیر تقسیم میشوند:
1- موسسات در حال رشد:
موسساتی که در انها نرخ هزینه سرمایه کمتر از نرخ بازده مورد انتظار است و از فرصتهای مناسب سرمایه گذاری برخوردارنددر این موسسات با انباشته کردن سود و
انتقال ان به سرمایه گذاری د رطرحها موجب افزایش قیمت سهام خواهد شد
2- موسسات در حال بلوغ:
در این نوع موسسات نرخ هزینه سرمایه مساوی نرخ بازده بازده مورد انتظار است. و فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری ندارندسیاست تقسیم سود تاثیری بر قیمت سهام انها ندارد
3- موسسات در حال افول:
ا ین موسسات در شرایطی قرار دارند که منحنی عمر انها مراحل نهایی را طی میکندو نرخ بازده وسرمایه گذاری انها کمتر از نرخ هزینه انهاست. عدم تقسیم سود موجب کاهش قیمت سهام خواهد شد. لذا این موسسات اقدام به تقسیم سود خود بطور کامل میکنند
بررسی مورد دوم : پرداخت سود باید چگونه باشد (نقدی یا غیر نقدی)
علاوه بر اعلام سود به شکل نقدی شرکت میتواند روشهای دیگری را هم در توزیع سود بین سهامداران بکار گیرد که عبارتند از :
4- معکوس خرد کردن سهام
در پایان سال مالی و با توجه به مهلت مقرره در قانون مجمع عمومی عادی تشکیل خواهد شد و قسمتی از سود قابل تقسیم بین سهامداران تقسیم خواهد شد و پس از مدتی
سود تقسیم شده به سهامداران پرداخت میشود.( در ایران حداکثر مدت فاصله تقسیم سود و پرداخت سود 8 ماه است.)
سود سهمی یا سهام جایزه یعنی شرکت بجای پرداخت سود (به صورت وجه نقد)اقدام به توزیع سهام جایزه کند. سهام جایزه یک نوع افزایش سرمایه است که سهامدار بابت سهام جدیدی که دریافت میکند وجهی پرداخت نمی کند .بلکه وجه ان از محل سود انباشته یا اندوختها کسر میشود. پس از توزیع سهام جایزه قیمت سهم کاهش می یابد واز رابطه زیر محاسبه میشود.
قیمت سهم قبل از توزیع سهام جایزه
قیمت سهم پس از توزیع سود سهمی = −−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−
1+ درصد توزیع سهام جایزه
مثال: قیمت سهم قبل از توزیع سود سهمی 4000 ریال به هر 10 سهم یک سهم جایزه داده می شود قیمت سهم پس از توزیع سهام جایزه برابر است با:
انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران
در این مقاله به تشریح انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران پرداخته ایم تا شما عزیزان برای کسب اطلاع در مورد سود در شرکتها با مشکلی مواجه نشده و از طریق مطالعه این مقاله به پاسخ سوالات خود برسید. درانواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران ادامه همراه ما باشید. اطلاعات بیشتر از سهام شرکت های سهامی را در مقاله ای با همین مزمون مطالعه نماییید.
انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران
سود سهام در شرکت چیست ؟
همانطور که میدانید شرکت ها با اجتماع افرادی که به آن ها سهامدار یا شریک می گویند ، با سرمایه ای اولیه از سوی آن ها تاسیس می گردد. در این بین در اساسنامه و قوانینی که تنظیم می شود هرکدام از افراد سرمایه ای را به شرکت وارد می کنند که به ان سهام یا حق الشراکه می گویند.
در زمان سود آوری و یا تقسیم سود سالانه باید به امر سود آن سهام ها پرداخته شود. به هرکدام از شرکا مباغی به عنوان سود سهام پرداتخته شود. در ادامه ما به فرایند پرداخت سود و شرایط تقسیم سود به سهامداران می پردازیم که شما را در راه تقسیم سود یاری کنیم.
هم چنین شما عزیزان برای انجام سریع و بی دغدغه امور حقوقی خود می توانید با کارشناسان موسسه پایش تماس گرفته و از تجارب آن ها در عرصه سود سهام شرکت بهره مند شوید.
فرآیند پرداخت سود سهام
در زمانی که افراد اقدام به ثبت شرکت می کنند. احتمالا بحث تقسیم سود و از سویی فرایند تقسیم سود سهام آنها برایتان سوال باشد. هم چنین از سویی برخی افراد که در بورس فعالیت دارند. در این سازمان ها سرمایه گذاری می کنند برای برآورد سود سهام خود اقدام به فعالیت می کنند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
کسب سود از دو روش استعمال می شود که می توان ان را در قالب های زیر تشریح کرد:
کسب سود از محل افزایش قیمت سهام
در زمانی که سهام شرکت مبلغی خاص باشد در صورتی که سرمایه گذار بخواهد این سهام را بیشتر از مبلغی که ان را خریداری کرده بفروش رساند. در واقع از انجام این معامله سود کرده وو سرمایه کسب کرده است.
کسب سود از محل سود قابل تقسیم شرکت
منظور از این نوع سهام همان سود نقدی است که بر طبق سیاست های کلی شرکت تقسیم خواهد شد . این را در نظر داشته باشید. که تمامی شرکت ها قادر به پرداخت سود نقدی نخواهند بود. در این میان بعضی از شرکتها سود را به صورت سرمایه انباشته و تقسیم سود می کنند . برای درک این موضوع بهتر است سودخالص و نیز سود قابل تقسیم را بشناسید.
با استناد به ماده 237 قانون تجارت ، بحث سودخالص در شرکت در سال مالی به معنای دامد همان سال مالی منهای هزینه ها و استهلاک می باشد.
بر طبق ماده 239 قوانین تجارت بحث سود قابل تقسیم از سود خالص در سال مالی شرکت ها منهای زیان ها در سال مالی قبل و نیز اندوخته های قانونی و دیگر اندوخته های به علاوه سودهای قابل تقسیم که قبلا تقسیم نشده اند خواهد بود. در مبلغ بدست امده در انتها باید مالیات را از آن کسر کرد. در انتها بعد از کسر مواردی که در قانون ذکر شدهباقی مانده حساب ها به منزله سود قابل تقسیم خواهد بود.
کسر زیان انباشته سالهای قبل ، کسر اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری ، باقی مانده سود قابل تقسیم می باشد.
در زمانی که سود تقسیم شده در پایان سال مالی سود انباشته باشد در صورت زیان یک شرکت در سال مالی دارای سود انباشته نیز باشد می توان تقسیم سود کرد.
حال که به مبحث dps یا تثسیم سود نقدی پرداختیم یهتر است با نحوه تصویب و تقسیم این سود نیز بپردازیم.
تصویب سود نقدی
در صورت های مالی یک شرکتباید موارد ارائه شده به همراه گزارش حسابرسی به صورت مجزا و مستقل، در مجامع عمومی عادی سالیانه که در زمان فعالیت شرکت هر یک سال برگزار میشود، در دسترس سهامداران شرکت باشد.
در این میان براساس ماده ۷۸ مندرج در قانون تجارت برای به رسمیت شناختن جلسات تشکیل شده مجمع عمومی عادی، حداقل نیمی از سهامداران دارای حق رأی باید حضور داشته باشند.
این موضوع در صورت به حدنصاب نرسیدن در جلسات اول دعوت سهامداران، باید اقدام به تشکیل جلسه بعدی کرده که با حضور صاحبان سهام دارای حق رأی تشکیل شود و مصوبات آن نیز قانونی باشد. در این جلسات باید مواردی که باعث تشکیل نشدن جلسه اول شده درج گردد. وظایف اصلی تشکیل این مجامع، تصویب تمامی صورتهای مالی از راه تایید سهامداران در شرکت می باشد.
در این بین بعد از ارائه گزارش کامل حسابرسی های انجام شده مستقل ودر بخشی ارائه توضیحات مدیران شرکت در زمینه امور معوقه در یک سال مالی و نیز ارائه برنامههای آینده شرکت و دست آوردها، با تایید و تصویب حساب ها و صورتهای مالی به رأی گیری گذاشته خواهد شد. در این میان امکان دارد سود تقسیم شده توسط سهامداران مورد تایید مجمع قرار گیرد و با بررسی های بازرس تایید شود.
میزان سود تقسیم شده شرکت
بر طبق ماده 86 مندرج در قوانین تجارت، مجمع عمومی عادی مسئول در انجام امور شرکت بوده و به تمام امور شرکت که می تواند در مجامع فوق العاده و عادی مطرح شود مشرف است. بر همین اساس تقسیم سود سالانه نیز از جمله وظایف مجمع عمومی خواهد بود.
میزان برآورد سودخالص
ماده ۲۳۷ لایحه اصلاحی سود خالص را چنین تعریف می نماید:
« سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها قبل از بیان سود خالص شرکت سهامی بایستی اصطلاحات چندی را که بعضی از آنها در ماده ۲۳۷ نیز آمده مورد شناسایی قرار دهیم.
یکی از اصطلاحاتی که در ماده ۲۳۷ بیان گردیده، در آمد می باشد که در تعریف آن می توان گفت:
« هرگونه افزایش در دارایی ها و یا کاهش در بدهی ها که در نتیجه ارائه خدمت یا فروش کالا حاصل شده، موجب افزایش سرمایه (حقوق صاحبان مؤسسه) شود، در آمد نام دارد.
ذخیره ها
ابتدا بایستی گفت که انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران که در ماده ۲۳۷ به آن اشاره شده است نباید با اندوخته ها اشتباه کرد. ذخیره ها» نماینده هزینه ها یا زیان هایی هستند که می بایستی قبل از تعیین میزان سود و زیان واقعی به حساب اخرج» منظور شوند لیکن «اندوخته ها» نماینده قسمتی از منافع حاصله در دوره عملکرد می باشند که به دلایلی در بنگاه نگهداری شده و به عنوان وجوه اضافی به کار می روند.
مرحوم دکتر ستوده تهرانی ظاهرة تفاوتی بین ذخیره ها و اندوخته ها قائل نشده است و همه آنها را با عنوان ذخیره بیان می نماید. ولی در عمل ذخیره ها را به دو نوع تقسیم می نماید. نوع اول: ذخیره هایی که در قسمت هزینه شرکت آورده می شود مثل ذخيره مطالبات مشکوک الوصول که همان ذخیره به معنای واقعی است.
نوع دوم: ذخیره هایی که عبارتند از مبالغی که شرکت از سود خود سالیانه کنار می گذارد برای آن که وضع مالی خود را تقویت کند که در واقع این گونه ذخیره ها همان اندوخته به معنای واقعی کلمه است. به نظر می رسد که علت این امر این می باشد که کتب حقوقدان مزبور در زمان حکومت قانون قدیم شرکت های سهامی نگاشته شده است و لایحه اصلاحی مدنظر قرار نگرفته است.
انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران در حالی که در لایحه اصلاحی اصطلاح ذخیره ها با اندوخته ها متفاوت می باشد. هر چند معنای لغوی هر دو اصطلاح یکی می باشد ولی معنای حقوقی آنها متفاوت به نظر می رسد. بنابراین ذخیره ها مبالغی هستند که برای جبران استهلاک یا کاهش در ارزش اقلام دارایی به حساب هزینه منظور و کنار گذاشته می شوند یا برای پرداخت تعهدات یا زیان های مسلم یا احتمالی که مبلغ آن ها را نمی توان دقیقا تعیین نمود، ذخیره می گردند.
ذخیره ها به دو دسته اند:
- ذخیره های مربوط به کاهش ارزش دارایی ها مانند ذخیره استهلاک و ذخیره مطالبات مشکوک. این قبیل ذخیره ها را در ترازنامه از دارایی های مربوط کسر کرده و مبلغ خالص دارایی را در ستون اصل ترازنامه نشان می دهند.
- ذخیرههای مربوط به بدهی ها یا زیان های احتمالی مانند بدهی احتمالی بنگاه راجع به دعاوی که علیه بنگاه در محکمه مطرح شده است این قبیل ذخیره ها در طرف بدهی ترازنامه منعکس م بنابراین به نظر می رسد که قسمت اعظم وجوهی که برای ذخیرهها اختصاص می یابد برای جبران استهلاکات می باشد.
اندوخته ها
اندوخته ها از نظر حسابداری و حقوقی به انواع مختلفی تقسیم می شود.
از نظر علم حسابداری «اندوخته به منافع تقسیم نشده یا افزایش دارایی ها که در حساب ها منعکس نشده اند اطلاق می گردد، این اندوخته ها تا میزانی که در دفاتر منعکس شده باشد، در ترازنامه در ردیف «سرمایه» نوشته می شوند به سه نوع تقسیم می شوند:
- اندوخته های عمومی.
- اندوخته های احتیاطی یا سرمایه احتیاطی.
- اندوخته های مخفی در حالی که اندوخته از نظر حقوقی به دو نوع «اختیاری» و «قانونی» تقسیم می شود.
الف – اندوخته های قانونی
شرکت در هر سال مالی باید یک بیستم از سود خالص خود را پس از مشخص کردن زیان های سال روش های تقسیم سود های قبل به عنوان اندوخته قانونی ارائه دهد. اندوخته ارائه شده تا جایی که به یک دهم سرمایه شرکت رسد الزام است بر طبق ماده قانون های ۱۴۰ و ۲۳۸ لایحه اصلاحی و اساسنامه شرکت نباید غیر این باشد. در حسابداری این نوع اندوخته ها از نوع اندوخته یا سرمایه احتیاطی خواهد بود.
ب- اندوخته اختیاری
اندوخته ای را شامل می شود که شرکت مختار است در زمان انجام توافقات در مجامع عمومی برای عدم تقسیم سود میان سهامداران و در ادامه برای اندوخته سرمایه به حساب نیاید.
شرایط پرداخت سود قابل تقسیم به سهامداران
شرایط و تشریفات و از سویی روش های مربوط به پرداخت سود قابل تقسیم به سهامداران در ماده ۲۴۰ قانون اصلاحی مطرح شده و بعضی از موارد آن نیز در ماده 90 قانون مطرح شده است. در ماده ۲۴۰ لایحه اصلاحی در این خصوص اینگونه مطرح شده که مجامع عمومی بعد از اینکه حساب های یک سال مالی و انجام تقسیمات سود آن را ارائه می دهند در ادامه هزینه ها و مبالغی که باید در بین صاحبان سهام تقسیم شود را مشخص می کنند.
در ادامه نیز مجمع عمومی تصمیم خواهد گرفت که مبالغی از اندوخته هایی که شرکت در اختیار دارد را بین صاحبان سهام تقسیم کرده و بدین ترتیب اقدامات لازم برای تقسیمات سهام را انجام دهد. در تصمیم مجمع عمومی باید به صورت واضح و با درج مشخصات تمامی مبالغی که به عنوان اندوخته ها قصد برداشت و تقسیم را دارند مشخص شود.
روش ها و شکل پرداخت سود های قابل تقسیم شرکت بوسیله مجامع عمومی ارائه خواهد شد و در صورتی که مجمع عمومی در روش های پرداخت تصمیمی نگیرد، هيأت مديره مسئولیت پرداخت را مشخص خواهد کرد. پرداخت سود به صاحبان سهام در مدت زمان هشت ماهه پس از ارائه تصمیمات از سوی مجمع عمومی برای تقسیم سود ارائه می گردد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کسب سود و شرایط پرداخت به سهامداران می توانید با کارشناسان مجرب موسسه پایش در تماس باشید. مشاوره رایگان موسسه پایش از جمله مزایای بهره مندی از تجارب کارشناسان مجرب می باشد .
سیاست تقسیم سود
منظور از سیاست تقسیم سود، پرداخت بخشی از درآمد شرکت یا سازمان به صورت نقد به سهامداران است. این روش از قدیمیترین شیوه های انتقال بازدهی سود شرکت به سهامداران است. برای آشنایی با سیاست تقسیم سود، چگونگی اجرا و روش های پرداخت ما را تا پایان همراهی کنید.
سیاست تقسیم سود چیست:
طبق قانون تجارت، سود خالص شرکت از درآمد شرکت در همان سال پس از کسر هزینهها، استهلاک و ذخیره ها به دست می آید. سیاست تقسیم سود، تقسیم سود نقدی آن بخش از عایدی شرکت است که به سهامداران به صورت نقدی پرداخت میشود. تقسیم سود شرکت اهمیت زیادی دارد چون علاوه بر آنکه یک وظیفه قانونی و تعهدی به سهامداران است، تأثیر مستقیم بر سرمایه گذاری های آینده شرکت دارد.
به عبارت دیگر سهامداران همیشه به امید تقسیم سود در شرکت سرمایه گذاری می کنند. برای همین مدیران باید با هدف بیشتر کردن سرمایه های شرکت، فرصتهای مختلف سودآوری را فراهم نمایند. با توجه به موارد ذکر شده تصمیمات تقسیم سود که از سوی مدیران شرکت اتخاذ میشود بسیار اساسی و مهم است.
راه های افزایش سود سهامداران:
افزایش سود سهامداران از دو طریق زیر امکان پذیر می باشد.
1) افزایش قیمت سهام خریداری شده:
یکی از راه های کسب ثروت از محل افزایش قیمت سهام خریداری شده است. به این روش که کسب عایدی سرمایه نیز گفته می شود، کسی که سهام شرکت را به مبلغ مشخصی خریده پس از گذشت زمان و افزایش قیمت آن سهام را به مبلغی بیشتر از آنچه خریده را به فروش برساند.
2) افزایش سود سهام خریداری شده توسط شرکت:
در این روش خریداری نقشی نداشته و سیاستهایی که مدیران شرکت در بورس و فرابورس انجام میدهند برایشان سودی به دنبال آورده که آن را میان سهامداران تقسیم میکنند.
تأثیر صورت های مالی شرکت بر سیاست تقسیم سود:
از آنجا که نتیجه عملکرد شرکت در صورتهای مالی بیانگر وضعیت شرکت مبنی بر سوددهی یا زیان دهی است؛ بنابراین بررسی صورتهای مالی از نظر سهامداران اهمیت زیادی دارد.
- حسابرسان مستقل موظف هستند صورتهای مالی شرکت را حسابرسی کرده و نتیجه آن را منتشر نمایند تا سهامداران و مدیران از وضعیت شرکت مطلع شوند.
- صورتهای مالی باید همراه با گزارش حسابرسی در اختیار سهامداران قرار بگیرد تا سهامداران بتوانند با بررسی صورت های مالی تصمیم به سرمایه گذاری بر روی شرکت کنند.
- از سوی دیگر صورت های مالی نشان می دهد که شرکت چه مقدار سود دارد و از چه راهی آن را به دست آورده است.
سودهای قابل تقسیم شرکت کدامند:
مطابق ماده ۲۳۷ و ۲۳۸ قانون تجارت سود خالص شرکت، سودی است که از درآمد شرکت منهای هزینه استهلاک و ذخیره ها به دست آمده است.
اما منظور از سود قابل تقسیم، سودی است که اولاً زیان انباشته احتمالی سال های قبل از آن کسر شده باشد، دوماً اندوخته قانونی و اندوخته های اختیاری از آن کسر شود ودر نهایت باقیمانده سود قابل تقسیم است
سود انباشته، سود خالص شرکت پس از پرداخت سود به سهامدارن است.
دو دلیل استفاده از سود انباشته به عنوان منبع تأمین مالی:
یکی از مواردی که در سیاست تقسیم سود اهمیت زیادی دارد سود انباشته است. زمانی می توان از سود انباشته استفاده کرد که شرکت دارای محدودیت های زیر باشد:
- در صورت عدم دسترسی به منابع مالی دیگر، مثلاً حالتی که بازاری برای سهام عادی نباشد از سود انباشته می توان استفاده کرد.
- در صورتی که گاهی شرکت ها مجبورند به خاطر مسائل خاصی مانند تورم و انتشار سهام جدید و اوراق قرضه را انجام دهند در این حالت بهترین راه استفاده از سود انباشته به عنوان تامین مالی است.
قوانین حاکم بر سیاست تقسیم سود:
این قوانین به چند بخش ذیل تقسیم می شوند.
- زمانی که شرکت سود قابل تقسیم داشته باشد، باید میزان آن مشخص و تصویب شود که مطابق قانون ۹۰ تجارت در صورتی که شرکت سود قابل تقسیم داشته باشد ۱۰ درصد از سود ویژه سالانه باید میان صاحبان سهام تقسیم شود. یعنی حداقل سود تقسیمی هر سال ۱۰ درصد سود خالص آن سال است.
- 8 ماه پس از تصویب مجمع عمومی شرکت موظف است سود نقدی را به سهامداران پرداخت کند.
- از سوی دیگر شرکت باید 10 روز پس از برگزاری مجمع جدول زمانبندی پرداخت سود را اعلام نماید.
با سیاست های تقسیم سود آشنا شوید:
سیاست تقسیم سود در شرکت های مختلف، براساس تصمیمات مجمع عمومی و میزان سودآوری شرکت تعیین می شود که شامل روش های زیراست:
- نسبت سود تقسیمی ثابت، در روش تقسیم سود ثابت، میزان ثابتی برای پرداخت سود سهام وجود دارد و سود سهام مطابق سالهای قبل پرداخت میشود یا درصدی از سود تقسیمی مطلوب که قرار است در بلند مدت به سهامداران پرداخت شود
- سود ثابت، این روش که متداولترین روش ها است به این صورت است که سالانه مبلغ مشخصی به عنوان سود به سهامداران روش های تقسیم سود پرداخت میشود. در این شیوه با افزایش سود شرکت بر این مبلغ سود نیز افزوده میشود. شرکتی که چنین سیاستی را در پیش می گیرد به سهامداران اعلام میکند که شرکت از نظر سودآوری و قدرت نقدینگی در وضعیت مطلوب و خوبی قرار دارد
- پرداخت منظم و سود ثابت همراه با مبالغ اضافی، در این روش که برخی از شرکتها از آن استفاده می کنند این گونه است که سالانه مبلغی به عنوان سود ثابت پرداخت می شود. در صورت افزایش سود شرکت، مبلغ سود را نیز بالاتر میرود.
مزایا و معایب روش پرداخت منظم سود همراه با مبالغ اضافی:
- مزیت این روش در این است که شرکت در صورت لزوم می تواند این مبلغ اضافی را پرداخت نکند و یا از میزان سود تقسیمی هر سهم بکاهند.
- ایرادی که برای روش وارد است این است که توقع سهامداران را بالا برده و در صورتی که شرکت توان پرداخت مبالغ اضافی را نداشته باشد قیمت بازار سهم تا حد قابل توجهی کاهش پیدا میکند. این شیوه پرداخت سود در برخی کشورهایی مانند آمریکا بسیار رایج است که به صورت هر سه ماه یکبار پرداخت میشود.
مزایای پرداخت سود سهام به صورت نقد:
یکی دیگر از سیاستهای تقسیم سود پرداخت سود به صورت نقد است. این فرآیند پرداخت سود دارای ۴ مولفه است:
- تاریخ اعلام، منظور از تاریخ اعلام سود، روزی است که هیئت مدیره یا مجمع عمومی عادی صاحبان سهام تصمیم گیری کرده و زمان پرداخت سود را اعلام میکنند که به طور مثال از اول تیر سود را تقسیم نمایند.
- تاریخ ثبت، تاریخی است که در دفاتر ثبت می شود که سود سهامی به کسی پرداخت می شود که در تاریخ معینی ثبت نام کرده و نامش به عنوان صاحبان سهام در دفتر سهام ثبت شده باشد.
- تاریخ موثر در بورس، کسی که سهام شرکت را خریداری میکند، چهار روز کاری زمان میبرد تا این سهام در دفتر شرکت ثبت شود. بنابراین زمانی که سود سهام اعلام میشود سود به کسی تعلق میگیرد که چهار روز قبل اقدام به خرید سهام کرده باشد اگر پس از این تاریخ سهام را خریداری نکند خریداری کند سود سهام به او نمیرسد.
- تاریخ پرداخت سود، زمانی است که از سوی شرکت برای پرداخت سود اعلام می شود.
عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود:
سیاست تقسیم سود هدف اصلی واحدهای تجاری است. در واقع شرکت و واحدهای تجاری برای کسب سود بیشتر و افزایش ثروت سهامداران سیاست های موثری برای تقسیم سود در نظر می گیرند که به شرح زیر است.
- نیاز سهامداران
- محدودیتهای قانونی که با آن مواجه اند
- ترکیب و حفظ ساختار سرمایه شرکت
- سود انباشته به عنوان منبع تامین مالی
منظور از نیاز سهامداران چیست:
سهامداران با امید دریافت سود مستمر و یا سالانه سهام شرکتی را خریداری میکنند و به دنبال منفعتی از افزایش قیمت سهام خریداری شده هستند. اگر شرکتی سیاست با ثبات تقسیم سود در نظر بگیرد آنهایی که هدفشان دریافت سود است با خرید سهام و هدف میرسند.
بعضی شرکتها نیز در هر سال مبلغی مشخص به عنوان سود پرداخت میکنند. این گونه شرکتها با توجه به تورم موجود در جامعه میزان نرخ سود را افزایش میدهند.
منظور از محدودیتهای قانونی چیست:
بخشی از مقررات به مدیران شرکت ها اجازه نمیدهند به شیوههایی که مایل هستند، سود را تعیین و پرداخت نمایند به طور مثال در قرارداد وام محدودیت هایی برای شرکتها وجود دارد که به سهامداران و صاحبان شرکت اجازه نمیدهد سود به دست آمده را میان سهامداران تقسیم کنند گاهی حتی شرکتها مجبور هستند سود تقسیمی را کاهش دهند.
قوانین حاکم بر سهام ممتاز صاحبان شرکت را مجبور میکند تا زمانی که سود سهامداران ممتاز را پرداخت نکند، روش های تقسیم سود اجازه پرداخت سود سهام داران عادی را نداشته باشند.
منظور از حفظ ساختار سرمایه چیست:
یکی از اصولی که هنگام تدوین سیاست تقسیم سود تقسیم در نظر گرفته می شود، انعطاف پذیری در تأمین مالی شرکت است. یعنی شرکت تا سقف مشخصی اجازه دارد برای تامین مالی قرض بگیرد. در صورتی که بدهی شرکت بالا رود، دیگر قادر نخواهد بود در سال های بعد از طریق قرض کردن منابع مالی خود را تأمین نماید.
برای تامین منابع مالی باید از طریق انتشار سهام عادی یا افزایش سرمایه از محل سود انباشته اقدام کنید تا بتوانید به پشتوانه آن در سالهای آینده استقلال مالی بیشتری داشته باشید.
بر اساس سیاست تقسیم سود باقیمانده، زمانی که ترکیب ساختار سرمایه شرکت مشخص باشد باید سهم مشخصی از سرمایه از محل نگهداری سود شرکت تامین شده و باقی مانده آن به صاحبان سهام پرداخت شود.
موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله ضمانت نامه های بانکی چیست دعوت می نماید.
نحوه تقسیم سود سهام در بورس
قبل از اینکه در مورد نحوه تقسیم سود سهام در بورس صحبت کنیم بهتر است بدانیم که شرکتها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست میآورند، بین سهامداران توزیع نمیکنند.
شرکت ها بخشی از آن را برای اجرای برنامههای توسعهای شرکت نگه میدارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع میشود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً (Dividend Per Share) گفته میشود. اگر یک شرکت به ازای هر سهم، ۵۰ تومان از ۱۰۰تومان سود را توزیع کند، DPS شرکت ۵۰ تومان خواهد بود.
نحوه تقسیم سود سهام در بورس
میزان تقسیم سود سهام
تصمیمگیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأیگیری از سهامداران انجام میشود. پس از تصویب مبلغ سود تقسیمی، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت هشت ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولاً شرکتها سود سهامداران خرد را زودتر از این موعد پرداخت میکنند. منظور از سهامداران خرد، سهامدارانی هستند که در مقایسه با سهامداران عمده، تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق میگیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند.
درصد سود تقسیمی هر سهم از تقسیم سود نقدی هر سهم، به سود هر سهم به دست میآید.
روش های تقسیم سود شرکت سهامی در بورس
دانستن روش های تقسیم سود شرکت سهامی برای هر سهامداری یک الزام به حساب می آید. سهامداران بورسی چطور میتوانند حق و حقوق خود را از شرکتی که سهامدار آن هستند دریافت کنند وقتی روش های تقسیم سود شرکت سهامی را بلد نیستند! پس بسیار منطقی است که فعالان بورس چه مبتدی و چه حرفه ای روش های تقسیم سود شرکت سهامی در بورس را بلد باشند تا بتوانند در صورت لزوم و در زمان مقرر، حق خود را به بهترین شکل از شرکت های بورسی دریافت کنند. در این مطلب جهت افزایش آگاهی مخاطبان سایت و کاربران بورسی، قصد داریم نحوه تقسیم سود سهام را به صورت کامل برای شما توضیح دهیم، پس به هیچ عنوان ادامه این مطلب را از دست ندهید.
روش های تقسیم سود شرکت سهامی
همانطور که احتمالا می دانید، هر ساله در پایان سال مالی شرکت ها سود به دست آمده در آن سال مالی را تحت عنوان سود نقدی سالیانه بین سهامداران خود تقسیم می کنند. جالب است بدانید در صورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود تصویب شود، شرکت موظف می باشد تا حداکثر 8 ماه از زمان تصویب، سود تقسیمی DPS را به سهامداران بپردازد. ما در این مطلب قصد داریم به بررسی انواع روش های تقسیم سود شرکت سهامی در بورس اوراق بهادار بپردازیم.
شرایط و نحوه دریافت سود نقدی سالیانه شرکت ها
سالیانه یکبار شرکت های سودده به سهامداران خود سود نقدی می پردازند ولی سود نقدی سهام دقیقا چیست؟ سود نقدی سهام مبلغی است که شرکت از محل سود محقق شده به سرمایه گذاران خود می پردازد و با پرداخت سود نقدی ارزش قیمت هر سهم تقریبا به اندازه سود نقدی سهم کاهش پیدا می کند. مجمع عادی سالیانه در هر سال یک بار برگزار می شود و شرکت ها به سهامدران خود به اندازه تعداد سهامی که در زمان برگزاری مجمع دارند، سود تقسیمی که به آن dps می گویند می پردازند و سهامداران آن شرکت مطابق با اعلام رسمی شرکت، نوع دریافت این سود را متوجه خواهند شد و موظفند اگر از طریق پرداخت در شعب بانک بود به بانک مراجعه کنند و یا روش های دیگری خواهد داشت که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
حتما برایتان جالب است : عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام چیست؟
از کجا بدانیم مجمع عادی سالیانه شرکتی که سهامدار آن هستیم کی برگزار می شود؟ دریافت سود سهام شرکت ها بدون مراجعه حضوری چگونه است؟ بعضی شرکت ها سود تقسیمی را بدون نیاز به مراجعه حضوری و از طریق شماره شبا اعلام شده در سامانه سجام می پردازند ولی بعضی دیگر نیز سود مجمع سالیانه را از طریق بانک ها می پردازند. بنبراین لازم است که سهامداران از زمان تشکیل مجمع عادی سالیانه شرکت ها خبر داشته باشند تا جهت دریافت سود سهام خود در زمان مناسب اقدام لازم را انجام دهند.
در ادامه عنوان می کنیم از کجا پیگیر پرداخت سود تقسیمی سهام خود باشید. حال سوال بعدی این است که از کجا بفهمیم سود تقسیمی به ما تعلق گرفته یا خیر؟ همان طور که پیش تر نیز گفتیم، از آنجایی که سامانه سجام تقریبا به صورت کامل با شرکت ها ست شده است و تعداد بیشتری از شرکت ها سود سهم رو از طریق سجام می پردازند، باید حتما از طریق کدال پیگیر سود مجمع سالیانه سهم های خودتان باشید. اما نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که تمامی شرکت های سهامی سود نمی پردازند چرا که این امکان وجود دارد که؛
- ** در یک سال مالی شرکت نتواند هیچگونه سودی محقق کند و حتی زیان داشته باشد.
- ** برخی اوقات هم امکان دارد شرکت بتواند سود حاصل کند، اما در مجمع تصمیمی مبنی بر ذخیره سود سالیانه برای برنامه های توسعه ای شرکت در سال های آینده اتخاذ شود.
روش اطلاع از مقدار سود سهام و روش پرداخت
به منظور دسترسی به اطلاعات سود نقدی سالیانه سهام شرکت مورد نظر خود، وارد سایت کدال شوید و به صورت زیر اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنید :
- 1) وارد سایت codal.ir شوید.
- 2) روی منوی جستجوی اطلاعیه کلیک کنید.
- 3) در فیلد نماد، نماد بورسی شرکت را بنویسید.
- 4) برای گزینه نوع اطلاعیه روی “زمان بندی پرداخت سود” کلیک نمایید.
- 5) در نهایت روی دکمه جستجوی اطلاعیه ها در پایین فرم کلیک نمایید.
- 6) چنانچه اطلاعیه ای از طرف شرکت ارسال شده باش نشان داده خواهد شد که روبروی اطلاعیه، با کلیک روی آیکون ها، بصورت فایل pdf یا عکس اطلاعات را دانلود فرمایید.
- 7) این را در نظر داشته باشید که نحوه دریافت سود تقسیمی بورس در اطلاعیه شرکت ذکر شده است.
روش های تقسیم سود شرکت های پذیرفته شده در بورس
روش دریافت سود سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس گوناگون است ولی به صورت معمول به سه روش زیر صورت می پذیرد :
واریز سود سهام سالیانه به حساب بانکی سهامدار : در روش واریز به حساب بانکی سهامدار، به منظور پرداخت سود سهامدار می بایست مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال کند. برخی شرکت ها به حساب بانکی خاصی سود را می پردازند که در این صورت چنانچه سهامدار در آن بانک حساب نداشته باشد، در ابتدای امر بایستی یک حساب در آن بانک باز کند و مشخصات مربوطه را از طریق سایت شرکت، فکس، ارسال پستی، ایمیل و یا مراجعه حضوری به امور سهام برای شرکت ارسال نماید.
مراجعه سهامدار به یک بانک خاص برای دریافت سود سهام : در این روش، شرکت با یک بانک قرارداد تنظیم می کند تا سود سهامداران خود را از طریق آن بانک خاص به سهامداران پرداخت نماید. به منظور دریافت سود سهام از طریق مراجعه سهامدار به یک بانک خاص کافی است سهامدار با کارت ملی و کدمعاملاتی خود به یکی از شعب بانک معرفی شده به وسیله شرکت، مراجعه کند. این را در نظر داشته باشید که ممکن است در بانک، کپی کارت ملی را از شما درخواست کنند، لذا بهتر است کپی کارت ملی را هم به همراه دیگر مدارک همراه داشته باشید.
حتما برایتان جالب است : اصول تشکیل سبد سهام بهینه و سودده در بورس
پرداخت سود مجمع بدون نیاز به مراجعه حضوری و از طریق سامانه سجام : این که سهامدار برای دریافت سود هر شرکتی بخواهد از طریق مراجعه حضوری، ارسال فرم دریافت سود سهام به شرکت و یا افتتاح حساب در بانک های گوناگون اقدام نماید، خیلی درست نییست و سهامدار را با مشکل روبرو خواهد کرد و از طرف دیگر سود مجمع برخی سهم ها بسیار ناچیز است و ارزش صرف وقت را ندارد، از همین روی بهتر است شرکت ها سود مجانع سالیانه خود را از طریق سجام بپردازند.
سود تقسیمی چقدر باید باشد؟
مطابق با ماده ۸۶ قانون تجارت مجمع عمومی عادی می تواند نسبت به تمامی امور شرکت به جز آنچه در صلاحیت مجمع عمومی مؤسس و فوق العاده است تصمیم بگیرد بر این اساس تصمیم گیری در مورد سود قابل تقسیم بر عهده مجمع عمومی است.
سود نقدی روش های تقسیم سود هر سهم شرکت به چه سهامدارانی تعلق میگیرد؟
سود هر سهم به سهامداری تعلق خواهد گرفت که در تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه شرکت، مالک آن سهم باشد، لذا زمان خرید یا فروش سهام ملاک نیست. شما حتی چنانچه دو روز پیش از برگزاری مجمع، سهام شرکت را خریداری کنید و در زمان برگزاری مجمع، سهامدار شرکت باشید، سود نقدی به شما تعلق خواهد گرفت.
در روش های تقسیم سود شرکتهای سهامی عام در چه صورت سود سهام به سهامداران پرداخت می شود؟
در این شرکت ها پرداخت سود سهام، مشروط به وجود سود قابل تقسیم و تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام در مورد تقسیم سود است.
نتیجه گیری و کلام پایانی
بعد از تصویب سود نقدی سهام یک شرکت در مجمع سالیانه، بایستی منتظر ماند تا زمان توزیع سود فرا رسد. بعضی اوقات شرکت در اطلاعیه زمان بندی پرداخت سود، از سهامداران درخواست می کند تا شمارهح ساب بانکی خود، همراه با کد بورسی به ایمیل شرکت ارسال یا برای امور سهام شرکت فکس کنند. لازم به ذکر است که در این حالت بعد از دریافت مشخصات و شماره حساب شما، سود تعلق گرفته به حساب شما در موعد مقرر واریز خواهد شد.
اگرچه در بیشتر اقوات شرکت ها، بانک موردنظر خود جهت پرداخت سود به سهامداران معرفی می کنند. شما با در دست داشتن کارت شناسایی و کد سهامداری به بانک مراجعه می نمایید. با تکمیل فرم دریافت سود نقدی شرکت در بانک، شما قادرید سود تعلق گرفته را به صورت نقدی دریافت نمایید یا درخواست کنید آن را بهحساب شما واریز کنند.
همانطور که در ابتدای مقاله به شما عزیزان قول داده بودیم، روش های تقسیم سود شرکت سهامی را توضیح دادیم و تمامی نکات وابسته به این موضوع را بررسی کردیم.
اگر به بورس علاقه دارید به شما پیشننهاد می کنم حتما مطلب خرید سهام قبل از مجمع | خرید سهام قبل از مجمع افزایش سرمایه را نیز مطالعه فرمایید.
چنانچه هر گونه سوال یا ابهامی در مورد نحوه تقسیم سود سهام داشتید، حتما از طریق بخش دیدگاه ها برای ما بنویسید.
دیدگاه شما